DAVA : Taraflar arasındaki "sözleşmenin feshi, iptali ve tesbit" davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir Asliye 2. Ticaret Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 13.9.1977 gün ve 14-222 sayılı kararın incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 9.4.1979 gün ve 1996-1844 sayılı ilamı:

(...Dava, taraflar arasında imzalanan 23.9.1972 günlü sözleşme ile bir adi ortaklık kurulduğu, bu ortaklığın 20.12.1972 tarihinde feshedildiği, 10.1.1973 tarihinde yeniden düzenlenen bir sözleşme ile davacı Atalay'ın Maksim Gazinosunda bazı sanatkarları çalıştırmaması, buna karşılık olarak davalı Fahrettin de Dalyan Gazinosunu taverna tipi çalıştırmamayı kararlaştırdıkları, sonra davalının Dalyan Gazinosunu 19.11.1976 tarihinden itibaren kiraya verip gazinoyu bıraktığı iddiası ile konusu kalmadığı ileri sürülen 10.1.1973 günlü sözleşmenin fesih ve iptali taleplerini ihtiva etmektedir.

Bu iddiayı karşı davalı vekilinin savunması ise, müvekkilinin sözleşme koşullarına uyduğu, İzmir'de taverna usulü gazino çalıştırmadığı, süresiz olan sözleşmenin yürürlükte olduğu, davanın reddi gerektiği noktalarında toplanmaktadır.

Mahkemece dava kabul edilmiş ve davalının temyizi üzerine mahkeme hükmü Dairemizce onanmıştır.

Bu kerre davalı vekili süresinde karar düzeltme isteğinde bulunmuştur.

Taraflar arasındaki uyuşmazlığın tescilini teşkil eden Beyoğlu 15. Noterliğinde düzenlenmiş 10.1.1973 gün ve 854 yevmiye numaralı "mukavele" başlıklı sözleşmeyle;

a) Davacı Atalay Noyaner "Maksim Gazinosu" Ünvanlı İş yerinde bazı sanatkarları hiç bir suretle çalıştırmıyacağını ve çalıştırdığı takdirde 300.000 lira cezai şart ödemeyi,

b) Davalı Fahrettin Aslan da buna karşılık olarak İzmir'de Atalay Moyener'in çalışma tarzı olan taverna usulüne iş yeri çalıştırmamayı ve çalıştırdığı takdirde aynı şekilde 300.000 lira cezai şart ödemeyi,

Karşılıklı olarak taahhüt eylemişlerdir.

Görüldüğü gibi, mukavelede bir süre şart koşulmadığı gibi, davalının taahhüdü Dalyan Gazinosu ile bağlı değildir.

Borçlar Kanununun 18. maddesi uyarınca tarafların gerçek ve müşterek amaçlarına göre sözleşmeyi yorumladığımız takdirde, davacının gerçek amacının, davalı Fahrettin'in kendisiyle rekabet yapmasını önlemek ve kendi çalıştırdığı Maksim Gazinosu gibi taverna usulü iş yeri çalıştırmasına engel olmaktadır. Davalının amacı ise, bir takım sanatçıların davacının gazinosunda çalışmalarını engellemektir.

( Davalı Fahrettin'in Dalyan Gazinosunu kiraya vermesinin 10.1.1973 tarihli sözleşmedeki taahhüdünü ortadan kaldırmayacağı) ve müddetsiz olan mukavelenin yürürlükte kalmasına bir engel teşkil etmeyeceği kuşkusuzdur. Çünkü sözleşmede tarafların gazinolarını başkalarına kiralamalarını önleyen bir hüküm yoktur. Ayrıca davacı müdebbir bir iş adamı gibi hareket ederek, sözleşmeye böyle bir hüküm de koydurmamış ve basiretli davranmamıştır.

Bu itibarla, davalının hakkını kötüye kallandığı iddia edilemez.

Taraflar arasında daha önce görülüp kesinleşen İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesinin 1975/950 esas sayılı davasında alınan 18.6.1975 günlü kararda da, dava konusu 10.1.1973 tarihli sözleşmenin ahlak ve adaba aykırı olmadığı da muhkem kaziye haline gelmiştir.

Binaenaleyh, davacının, sözleşmenin feshini istemek hakkı henüz doğmamış, davalının yüklendiği taliki şart henüz gerçekleşmemiştir.

Bu duruma göre, davanın bu sebeple reddi icap ettiğinden, davalı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulü gerekmektedir...) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Hukuk Genel kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki kağıtlara ve mahkeme kararındaki gerektirici nedenlere göre, usul ve yasaya uygun olan direnme kararının onanması gerekir.

SONUÇ : Temyiz itirazlarının reddiyle, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA, 2.7.1982 oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972