 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1979/12-989
K: 1979/1507
T: 7.12.1979
- İPOTEK VE İŞTİRA HAKKI İLE YÜKÜMLÜ TAŞINMAZIN SATIŞI
- İPOTEK ALACAKLISI ( Banka )
- İŞTİRA HAKKI
743/m.660
DAVA VE KARAR : Taraflar arasındaki icra muamelesinden şikayet davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; ( Kartal İcra Tetkik Mercii )nce davanın reddine dair verilen 11.2.1977 gün ve 64-48 sayılı kararın incelenmesi davacı Emlak Kredi Bankası vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 5.4.1977 gün ve 3381 - 3452 sayılı ilamıyle, ( MK. nun 660, 784 ve 919. maddelerine göre, ipotek alacaklısı bankanın, ayrıca bu taşınmazlarda iştira hakkının bulunması satışa mani değildir. İİK.'nun 121. maddesine göre satışın nasıl yapılacağı konusunda bir karar verilmesi gerektiği düşünülmeksizin iştira hakkından feragat edilmeden satışın yapılamayacağına karar verilmesinin isabetsiz olduğu ) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde verilip kaydedildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü.
Takip konusu taşınmazların üzerinde alacaklı banka yararına ( 5.850.000 ) liralık ipotek tesis edilmiş ve ayrıca sonradan ( 1.500.000 ) lira bedelle iştira hakkı konulmuş, tapuya da şerhi verilmiştir.
İştira hakkı bir kişinin bir taşınmazın başkasına satılmış olmasına tabi olmadan kararlaştırılmış bir bedelle satın alabilmek yetkisini veren bir gayrimenkul takyididir. (MK. 660 ).
Bu aynı zamanda malikin hukuki tasarruf yetkisini de kısıtlar.
M.K.'nun 784. maddesine göre alacaklının taşınmaz üzerindeki rehin hakkı, o gayrimenkul üzerinde izni olmaksızın sonradan tesis edilen bütün iktifak haklarına ve gayrimenkul mükellefiyetlerine tekaddüm eder. Merhun nakde tahvil edilirken evvelki alacaklıya ısrar eden bu haklar terkin olunur.
Gayrimenkul mükellefiyetleri hakkındaki bu hükmün taşınmazların mülkiyetinin takyitlerine de uygulanacağı kuşkusuzdur. O halde sonradan tesis edilen takyidin önceki ipotek alacaklısının haklarına bir etkisi olamıyacaktır.
Ancak olayda ipotek ve iştira hakkı alacaklı banka lehine tesis edilmiş olduğundan uyuşmazlık taşınmaz üzerindeki bu takyit kaldırılmadan onun paraya çevrilmesinin istenilip istenilmiyeceği konusundadır.
İcra İflas Hukuku sıkı sıkıya şekle bağlıdır. Alacaklı ipoteğin paraya çevrilmesi için takip talebinde bulunmuştur. Yapılacak iş İİK. nun 125 ve takibeden maddelerine göre satış işlemini yürütmekten ibarettir.
Haklarının halele uğradığını ileri sürenler gereken kanuni yollara başvurabilirler.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına dosyadaki kağıtlara, yukarıda değinilen ve bozma kararında açıklanan nedenlere göre Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken önceki kararda direnilmesi Usul ve Yasa'ya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda açıklanan sebeplerden dolayı HUMK.'nun 429. maddesi gereğince ( BOZULMASINA ), 2. müzakerede oyçokluğu ile karar verildi.