 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Ceza Dairesi
E:1979/1885
K:1979/1982
T:20.04.1979
ÖZET :Bir derneğin, kapattığı şubelerinden birinin malvarlığına sahip çıkması yasaya aykırı değildir.
(1630 s. Dernekler K m. 31, 46)
1630 sayılı Kanuna muhalefetten sanık İsmailin yapılan yargılaması sonunda; hükümlülüğüne dair (Pazaryeri Asliye Ceza Mahkemesi)nden verilen 27.2. 1979 gün ve 1978/62 esas, 147 karar sayılı hükmün süresi içinde Yargıtay'ca incelenmesi sanık tarafından istenilmiş ve şartı depo parası ile yerine getirilmiş olduğundan dava evrakı C. Başsavcılığı'ndan tebliğname ile daireye gönderilmekle incelenerek gereği düşünüldü
Ülkü Ocakları Derneği'nin merkezi Ankara olup, birçok il ve ilçelerde olduğu gibi, Pazaryeri İlçesi'nde de bir şube açmıştır. Bu şube bir süre faaliyette bulunduktan sonra Genel Merkez Yönetim Kurulu kararı ile kapatılmıştır. Kapatılan bu şubenin mal ve defterlerinin Genel Merkeze mi, yoksa Hazineye mi devredileceği olayın çözüm noktasıdır.
1630 sayılı Dernekler Yasasının 31. maddesinde "Şubeler hakkında da bu kanun hükümleri uygulanır" denmekte, 46. madde de "Feshedilen veya münfesih hale düşen derneklerin mal ve paralarının tasfiyesinin dernek tüzüklerinde gösterilen esaslara göre yapılacağı" açıklanmaktadır. Tüzüğün 25. maddesi ise fesih kararı veren genel kurulun, dernek mallarının devredileceği kuruluşu da göstereceğini açıklamıştır.
Yukarıda belirtilen yasa ve tüzük hükümlerine göre sadece 31. maddede "şube" den söz edilmiş, diğer maddelerde ise derneğin feshine değinilmiştir. İlk bakışta şube feshinin de dernek feshi gibi işlem göreceği akla gelebilirse de şube derneğin bir organıdır ve hukuken derneğin içindedir. Dernekten ayrı bir varlığı yoktur. Şubenin maddi varlığı Genel kurulun maddi varlığı içindedir. Bir dernek, şubelerinden birini herhangi bir nedenle kapatırsa, onun mal varlığına sahip çıkması ve alıp kabul etmesi yasaya aykırı bir durum yaratmaz. Sonuç olarak sanığın savunmasına ve Dernek Genel Sekreterliğinin Bilecik Valiliğine gönderdiği yazı örneğine göre de olayda suç kastı bulunmadığı düşünülmeden yazılı şekilde mahkumiyet hükmü kurulması;
Yasaya aykırı ve sanığın temyiz itirazı bu bakımdan yerinde bulunduğundan, CMUK.nun 321. maddesi uyarınca hükmün bu sebeplerle (BOZULMASINA), depo parasının geri verilmesine 20.4. 1979 gününde bozmada oybirliği gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY YAZISI
1630 sayılı Dernekler Kanununun 31. maddesi, madde de belirtilen iki istisna dışında, dernek şubelerinin de dernekler hakkında uygulanan hükümlere tabi olacaklarını açık ve seçik olarak belirtmektedir. Bu itibarla derneklerin feshinde yapılacak işlemleri gösteren kanun maddesindeki hükümler, dernek şubeleri içinde geçerlidir.
Ülkü, Ocakları Genel Merkezi Yönetim Kurulu'nun kararı ile Tüzüklerinin 16/F maddesine uygun olarak feshedilen ülkü Ocakları Pazaryeri Şubesi'nin mamelikinin tasfiyesinin 1630 sayılı Kanunun 46. maddesi uyarınca yapılması gerekmektedir. Buna riayet etmiyen şube yöneticilerinin de, aynen dernek yöneticileri gibi sorumlu olmaları kanun emridir.
Feshedilen şubenin yönetim kurulu başkanı olan sanık savunmasında şubenin hiçbir malı olmadığını ve mahkemece de kabul edildiği üzere kanunen tutulması zorunlu defterleri genel merkezden gelen bir yetkiliye verdiğini belirtmesine, dosyada mevcut genel merkezin Bilecik Valiliği'ne yazdığı 1654 sayılı yazı örneğinde de defterlerin genel merkezce alındığı belirtilmesine göre,
Dernek şubesine ait defterlerin tamamının genel merkezden getirtilip incelenerek, fesih tarihinde şubenin mameleki olup olmadığının tesbitinden sonra sanığın hukuki durumunun incelenmesi gerekirken eksik tahkikatla sapığın yazılı biçimde mahkumiyetine karar verilmesi kanuna aykırı bulunduğundan hükmün tebliğnamedeki istem gibi bozulması, reyindeyiz.
Üye (H.AS.)
Üye (M.U.)
