 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
8. Ceza Dairesi
E: 1979/1777
K: 1979/2405
T: 20.03.1979
DAVA : 6136 sayılı kanuna muhalefet etmekten sanıklar T.G. Ş.Ş. haklarında İstanbul 7. Asliye Ceza Mahkemesinde yapılmakta olan duruşma sırasında; İstanbul'da Sıkıyönetim ilan edilmesi ve fiilin sıkıyönetim ilanına dair kararda gösterilen eylemlerden bulunması sebebiyle davaya bakma görevinin İstanbul Sıkıyönetim Askeri Mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle Mahkemenin görevsizliğine dair, anılan mahkemece verilen 20.2.1979 gün ve 1978/824 esas 1979/117 karar sayılı kararın Sıkıyönetim Mahkemelerinin görev yetkileri 1402 sayılı kanunun 13 ve 15 inci maddelerinde ayrıntılı olarak saptanmış bulunmaktadır.
Malumları bulunduğu üzere, Hükümetçe ilan edilip, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 26.12.1978 gün ve 518 sayılı kararla onaylanan Sıkıyönetim ilanına ilişkin kararda belli edilen (Anayasanın tanıdığı "hür demokratik düzeni," "temel hakları ve Hürriyetleri" ortadan kaldırmaya yöneleliki yaygın şiddet hareketleri)nin kapsamı içerisine giren fiillerden, 1402 Sayılı Kanunun 15 inci maddesinde sayılan suçları, ayrıca sıkıyönetim faaliyetine ilişkin olanları, Sıkıyönetim bölgesinde işleyenlerin soruşturma ve kovuşturmaları, Sıkıyönetim bölgesindeki askeri mahkemelerin görevlerine girmekte ve bunun dışında suç; Sıkıyönetim Bölgesi dışında işlenmiş olmakla beraber fiil, Sıkıyönetim mahkemesinin el koyduğu bir suçla umumi ve müşterek bir gaye içerisinde irtirabı bulunan bir suç niteliğnde ise dosyanın işe el koymuş bulunan Askeri Mahkemeye tevdii gerekmektedir.
Diğer bir deyişle, 1402 sayılı kanunun anılan maddelerinin bendlerinde belli edilen suçların; ancak sıkıyönetim ilanına sebeb olan (Anayasanın tanıdığı hür demokratik düzeni; temel hakları ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik şiddet hareketleri, niteliğinde bulunması takdirinde, suça ilişikn soruşturma ve kovuşturmalar, Sıkıyönetim Askeri Mahkemelerinin ve bu mahkemeler nezdindeki askeri savcıların görevine dahil bulunmaktadır. Kanununun öngördüğü bu amaç dışındaki uygulama, sıkıyönetim askeri mahkemelerini, asıl görevlerini geciktirecek, çok miktarda ve gereksiz işle karşı karşıya bıraktıktan başka; Adalet Mahkemeleri ile Sıkıyönetim Askeri Mahkemeleri arasında meydana gelen olumsuz görev uyuşmazlıkları da) (Anayasa Mahkemesinin 2.6.1964 gün ve 1963/88 1964/44 sayılı kararıyla, Askeri Yargıtay Daireleri Kurulunun 14.4.1972 gün ve 26 sayılı kararı muvacehesinde) Anayasanın 142 inci maddesinin öngördüğü şekilde uyuşmazlık mahkemesinin henüz kurulup faaliyete geçmemiş bulunması sebebiyle, duyarlı bir dönemde Adalet işlerinin sürümcemede kalmasına neden olabilmektedir.
İncelenen dosya münderecatına, iddianamede belli edilen suçun vasfı ile işleniş şekli va toplanan delillere göre sanıklara isnat olunan fiillerin Sıkıyönetim ilanına sebep olma koşulu ile, 1402 sayılı kanunun anılan maddeleri kapsamına girmemiş bulunması sebebiyle duruşmaya devamla nihai hüküm tesisi gerekirken, görevsizlik kararı verilmesinde isabet görülmediğinden dolayı CMUK.nun 343 ncü maddesi gereğince mezkur kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığının 12 Mart 1979 gün ve 1321 sayılı yazılı emrine atfen C. Başsavcılığnın tebliğname ile daireye ihbar ve dava evrakı birlikte tevdii kılınmakla incelendi :
KARAR : Görevsizlik kararına konu olan dava 3.8.1978 tarihinde DEV - GENÇ adına makbuzla para toplayana sanıkların bindikleri münübüste oturduğu koltuğun altında tabanca bulunması nedeniyle 6136 sayılı yasaya aykırılık nedeniyle açılmış olup sanıkların bu eylemlerinin hangi nedenlerle, Sıkıyönetim ilanı gerekçesindeki (Anayasanın tanıdığı hür demokratik düzeni, temel hakları ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin kesin- belirtilerinin ortaya çıkması) olarak kabul edildiği gerekçesi ile açıklanmadan ve bu koşul gerçekleşmeden görevsizlik kararı verilmesi yasaya aykırı ve C. Başsavcılığının yazılı emre dayanan tebliğnamedeki düşünce bu nedenle yerinde görüldüğünden İstanbul 7. Asliye Ceza MAhkemesinden verilip kesinleşen 20.2.1979 gün ve 824/117 sayılı görevsizlik kararı CMUK.nun 343 ncü maddesi uyarınca BOZULMASINA, ve ortadan kaldırılmasına 20.3.1979 gününde oybirliğiyle karar verildi.