 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
6. Hukuk Dairesi
E: 1979/544
K: 1979/3493
T: 24.04.1979
DAVA : Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan ortaklığın giderilmesi davasına dair karar, davacı Hüsniye ile davalılardan Ali Rıza, Adil ve Sıdıka taraflarından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Dava neticeden beş parça taşınmaz mal ortaklığının giderilmesi isteminden ibarettir.
Mahkemece 243 ada 2 parsel, 297 ada 25 parsel, 351 ada 2 parsel, 185 ada 5 parsel sayılı taşınmaz malların satışı suretiyle ortaklığın giderilmesine Yakaören 2152 parsel sayılı taşınmaz mal, dava dilekçesinde açıkça gösterilmemiş sonradan ilave edilmiş ve davalılar vekilide muvafakat etmediğinden bu parsel hakkında davacının ayrıca dava açmakta muhtariyetine karar verilmiş, hüküm davacı vekili ile davalılardan Adil, Sıdıka, Ali Rıza vekilleri ve Hilmi ve Fatma vasileri, Ali Rıza tarafından temyiz edilmiştir.
1 - Dava evrakı münderacatı ile tarafların iddia ve savunmalarına ve ve hükmün dayandığı gerekçelere göre vekilinin tüm ve bir kısım davalılar vekillerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.
2 - Dava konusu taşınmaz mallardan Keçeci Mahallesi 185 ada 5 parsel taşınmaz mal üzerindeki bina ve atölyelerde Kollektif Şirketi'ne ait halı yıkama, ip boyama tesisleri, boyama kazanları, motorlar, vantilatörler, buhar kazanları, ağaç çile boyama kazanlığı, santrifüj motorları, fuyloly tankları, anahtar takımları, zımpara tezgahı gibi alet ve edevatın bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece binada bulunan makineler mütemmim cüz kabul edilerek taşınmaz malla birlikte satılmasına karar verilmiştir.
Teknik bilirkişi Mehmek Ali'nin 23.7.1976 tarihli keşif tutanağındaki mütalaasında fabrikada bulunan kazan, buhar kazanları, ve boyama kazanlarının yerinden sökülüp götürülebileceği ve Makine Mühendisi Nevin'in verdiği 13.6.1978 tarihli raporda makinelerin fabrika binasına monte edildiği, sökülmesinin büyük kayıp doğuracağı ayrıca sökülse bile ivaz ekleme yoluyla dahi bölünmiyeceği, birlikte satılmasının daha uygun olacağı bildirilmiştir.
MK.nun 619. maddesinde "mahalli örfe göre bir şeyin esaslı unsurunu teşkileden o şey telef veya tahrif yahut tağyir edilmedikçe ondan ayrılması kabil olmayan cüzelere o şeyin mütemmim cüzü" ve 621. maddesinde de (Mahalli örfe veya malikin sarih arzusuna göre bir şeyin işletilmesi veya muhafazası veya ondan istifade olunması için daimi bir tarzda tahsis olunan ve kullanmakta o şeye tabii kılınan veya takılan veya onunla birleştirilen menkül eşya o şeyin teferruatıdır" şeklinde tarif edilmiştir.
Bir yapıya birleştirilmiş bulunan mikanaların o yapının mütemmim cüz'ü olup olmadığı tayin için binanın sırf makineleri yerleştirmek maksadıyla özel bir şekilde yapılmış olup olmadığına bakılması gerekir. Makinaları binadan çıkarılırsa bina yapılışı bakımından kolaylıkla başka bir işte kullanılmayacak ise makine binanın mütemmim cüz'ü olur. Binanın böyle bir özelliği yoksa makinalar mütemmim cüz'ü sayılmaz. Her iki bilirkişinin verdiği raporlardan makinaların binaya monte edildiği sökülüp götürülmelerinin mümkün olduğu bildirilmiştir.
Anılan kanun maddelerine göre raporlarda belirtilen kazanla motorların ve diğer alet ve edevatın mütemmim cüzü olmayıp teferruat olduğ halde hilafı kabul edilerek, 5 parsel sayılı taşınmazın makinalarla birlikte satışına karar verilmesi usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ : 243 ada 2 parsel, 297 ada 25 parsel, 361 ada 2 parsel sayılı taşınmazların satışına ilişkin hüküm kısmının birinci bentte yazılı nedenle ONANMASINA ve 185 ada 5 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki hükmün de ikinci bentte açıklanan nedenle BOZULMASINA ve taşınmazın satış bedelinden hissesine düşecek paradan binde nisbetinde hesaplanacak onama harcının temyiz edenden alınmasına 24.4.1979 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.