 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Ceza Dairesi
E: 1979/828
K: 1979/777
T: 30.03.1979
DAVA : Ticaret maksadıyla esrar bulundurmaktan sanık ve tutuklu Mehmet Ali, Zeynel haklarında Diyarbakır 2. Ağır Ceza Mahkemesinde yapılmakta olan duruşma sırasında; fiilin sıkıyönetim ilanına dair kararda gösterilen eylemlerden bulunması sebebiyle davaya bakma görevinin Malatya - Elazığ - Bingöl Sıkıyönetim mahkemesine ait olduğu gerekçesiyle mahkemenin görevsizliğine dair anılan mahkemece verilen 9.1.1979 gün ve 1978/226 esas 1979/13 karar sayılı kararın; Sıkıyönetim mahkemelerinin görev ve yetkileri 1402 sayılı kanunun 13 ve 15. maddelerinde ayrıntılı olarak saptanmış bulunmaktadır.
Malumları bulunduğu üzere, Hükümetçe ilan edilip TBMM.tarafından 26.12.1978 gün ve 518 sayılı kararla onaylanan sıkıyönetimin ilanına ilişkin kararda belli edilen Anayasanın tanıdığı "hür demokratik düzeni temel hakları ve hürriyetleri" ortadan kaldırmağa yönelik yaygın şiddet hareketlerinin kapsamı içerisine giren fiillerden 1402 sayılı kanunun 15. maddesinde sayılan suçları, ayrıca sıkıyönetim faaliyetine ilişkin olanları, sıkıyönetim bölgesinde işliyenlerin soruşturma ve kavuşturmaları, sıkıyönetim bölgesindeki askeri mahkemelerin görevlerine girmekte ve bunun dışında suç, sıkıyönetim bölgesi dışında işlenmiş olmakla beraber, fiil sıkıyönetim mahkemesinin el koyduğu bir suçla umumi ve müşterek bir gaye içerisinde irtibatı bulunan bir suç niteliğinde ise dosyanın ise el koymuş bulunan askeri mahkemeye tevdii gerekmektedir.
Diğer bir deyimle 1402 sayılı kanun anılan maddelerinin bendlerinde belli edilen suçlardan, ancak sıkıyönetim ilanına sebep olan anayasanın tanıdığı hür demokratik düzeni temel hakları ve hürriyetleri ortadan kaldırmağa yönelik şiddet hareketleri, niteliğinde bulunması takdirinde, suça ilişkin soruşturma ve kovuşturmalar, sıkıyönetim askeri mahkemelerinin ve bu mahkemeler nezdindeki askeri savcıların görevine dahil blunmaktadır. Kanunun öngördüğü bu amaç dışındaki uygulama sıkıyönetim askeri mahkemelerini, asıl görevlerini geciktirecek, çok miktarda ve gereksiz işle karşı karşıya bıraktıktan başka; Adalet mahkemeleri ile sıkıyönetim askeri mahkemeleri arasında meydana gelen olumsuz görev uyuşmazlıklarında Anayasa Mahkemesinin 2.6.1964 gün ve 963/88, 964/44 sayılı kararıyla Askeri Yargıtay Daireleri Kurulunun 14.4.1972 gün ve 26 sayılı kararı muvaccehesinde Anayasa'nın 142. maddesinin öngördüğü şekilde uyuşmazlık mahkemesinin henüz kurulup faaliyete geçmemiş bulunması sebebiyle duyarlı bir dönemde adalet işlerinin sürüncemede kalmasına neden olabilecektir.
İncelenen dosya münderecatına iddianamede belli edilen suçun vasfı ile işleniş şekli ve toplanan delillere göre sanıklara isnat olunan fiillerin Sıkıyönetim ilanına sebep olma koşulu ile 1402 sayılı kanunun anılan maddeleri kapsamına girmemiş bulunması sebebiyle duruşmaya devamla nihai hüküm tesisi gerekirken, görevsizlik karararı verilmesinde isabet görülmemiş ve filhakika, Yüksek Yargıtay 1. Ceza Dairesinin 20.2.1979 gün ve 466-648) (20.2.1979 gün ve 464-647) sayılı kararıyla da vaki yazılı emir taleplerimiz uygun görülerek ilgili mahkeme kararlarının bu yönden bozulmasına karar verildiğinden bahisle CMUK.nun 343. maddesi gereğince bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 22.3.1979 günü ve 15110 sayılı emrine atfen C.Başsavcılığından tebliğname ile daireye ihbar ve dava evrakı birlikte tevdi kılınmakla gereği görüşüldü :
KARAR : Yazılı emre dayanan ihbarnamede gösterilen bozma sebebi yerinde olduğundan Diyarbakır 2. Ağır ceza mahkemesinden verilen 9.1.1979 günlü kararın CMUK.nun 343. maddesi gereğince BOZULMASINA, ve dosyanın C.Başsavcılığı'na geri verilmesine 30.3.1979 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.