Dava dilekçesinde kira parasının 1.11.1978 gününden başlıyarak aylık 5000 lira olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Ekonomi esaslarına göre, kira parası tesbit edilirken, aksi ileri sürülmedikçe ancak kira sözleşmesinde, taraftarın serbest irade ile kabul ettikleri veya ara dönemlerde tesbit ettikleri kira paralarının, olağan rayice 'uygun 'olduğu kabul edilerek, bu kira paralarının dava konusu dönem 'kira parasının saptanmasında esas alınması gerekir.

Ara dönemlere ait kira parası için, tarafların o dönem rayiçine uygun bir kira saptamaları olmadığı gibi, hükmen de tesbit edilen bir kira parası bulunmadığından, dava konusu kira dönemine ait kira parası tesbit edilirken ara dönemlere ait kira paraları da mahkemece dava konusu yapılmış gibi, belli edilip, endeks uygulaması yapılması, kiracı aleyhine bir yöntemin benimsenmesi olur.

Tarafların, yeni kira dönemleri için, olağan rayicin altında kira parası tesbit etmelerini önleyen bir yasa hükmü de bulunmaktadır. Belli bir nedene dayanmadan kira parası artırılmayarak yenilenen kira sözleşmelerinin kiracı yararına, ara 'dönemlerde 'kira parasında artırma yapılmamak suretiyle kira paralarının rayicin altında saptana gelme doğrultusunda, zımmi bir anlaşmayı da içerdiğini kabul etmek gerekir. Dava konusu dönem içine her dönem kira parası tesbit edilen yerlere göre, daha az kira parası saptanmanın yasal dayanağı da taraflar arasında uzun süre uygulanan bu zımni anlaşmadır. Bu halde de kiralayanın kiracı açısından yararlı davranışının, cezalandırılmasından da söz edilemez.

Diğer taraftan, kira parasının tesbitinde uygulanacak yöntemlerin, günün 'koşullarına ve sosyal yararı amaçlayan sınırlı kira esasına da uygun olması gerekir. Davada, iki dönem arasında endeks artış oranı ve bunun kira parasına yansıyan kısmı % 108,45 olduğu halde mahkemece uygulanan yöntemle kira parası % 170 oranında artmıştır. Bu da, mahkemece uygulanan yöntemin hakimi yasal amaçtan uzlaştırdığını açık ve seçik olarak göstermektedir.

Bu nedenlerle, bir yıl süreli kira sözleşmelerinin yasal olarak uzatılmış sayılması sonucu, iki dönem arasında bir yıldan fazla süre geçen hallerde ekonomi esaslarına göre kira parası tesbit edilirken, iki dönem arasında toptan eşya fiyat endeksinde meydana gelen yıllık artış oranlarının kira parasına yansıyan kısımları toplamı kadar kira parasının arttırılması şeklinde bir yöntem uygulanması gerekirken, mahkemece ara dönemlere ait her yılın' toptan eşya fiyat endeksindeki artış ve yansıma oranları kadar bir önceki yıl kira parası arttırılarak ve müteakip yılların kira paraları da bu şekilde hesap edilmek suretiyle, yeni dönem kira parasının tesbiti yoluna gidilmesi doğru değildir.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince (BOZULMASINA), 12.4.1979 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972