 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
1. Hukuk Dairesi
E: 1979/3836
K: 1979/3579
T: 21.03.1979
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Yalova Asliye Hukuk Hakimliği)nden verilen 22.11.1978 gün ve 232/501 sayılı hükmün onanmasına mutazammın daireden sadır olan 22.11.1979 gün ve 639/642 sayılı kararın süresi içinde tashihen tetkiki davacı vekili tarafından istenilmiş olmakla bittetkik gereği düşünüldü :
KARAR : Davacı hazine vekiline davanın sonucunu etkileyecek şekilde bir idari kararın ibrazı için kesin olmak koşuluyla bir kez önel verilmiştir. Hazine vekili istemli idari kararı ibraz edebilmek üzere ilgili mercilerle yazışma halinde olduklarını ve henüz bir yanıt alamadıklarını ileri sürmüştür. Hakim HUMK.nun 163. maddesi uyarınca davanın taraflarından birine kesin önel vermeyi gerekli gördüğü hallerde bazı yönleri gözden uzak tutmamak zorunluluğundadır.
Kesin önel biçimsel olmamalı yaşamın olağan koşullarına ve gerçeklerine uygun düşecek şekilde belirlenmelidir. Hamile bir kadının doğum yapması için 9 ay 10 güne ihtiyaç vardır. Mahkemelerin kesin süreye konu yaptıkları işlerin gerçekleştirilmesi çok kez normal sayılabilecek bir sürenin geçmesine bağlıdır.
Kesin önel verilirken normal süre kısa ve yetersiz tutulduğu takdirde önele uymakla yükümlü olan taraftan yapamayacağı birşey istenilmiş ilgili taraf gereksiz olarak dar ve zor duruma düşürülmüş olur.
Mahkemeler hayali olayların tartışıldığı bir seminer salonu değildir. mahkemelerde davanın tarafları " Amir " ile Zeyt" olmayıp gerçek kişilerdir. Davaların konusuda gerçek olan bu kişiler arasındaki gelip geçen olaylardır. Mahkemelerde taraf ve olay gerçeğin ta kendisi olduğuna göre hakimlerin takdir ve kararlarında gerçeği sıkı sıkıya bağlı olmaları gerekir.
Hazine tarafından açılan bu dava vekili marifetiyle takip edilmektedir. Hazine mahkemenin gerekli gördüğü belgeyi bulunduğu merciden istemiş yazısına henüz yanıt alamamıştır. ilgili makamın yazıyı hangi nedenlerle veya engellerle mahkemenin verdiği süre içinde cevaplandırdığı belli değildir. Cevap bir araştırma ve incelemeyi zorunlu kıldığı süre buna verdiği süre yaşamın gereklerine ve gerçeklerine uymadığı için tutarsızdır.
Verdiği süre yaşamın gereklerine ve gerçeklerine uymadığı için tutarsızdır. İlgili taraf bu gib hallerde kendi iradesi dışında olan bir gecikmeden sorumlu tutulamaz ve süreye riayetsizlik etti denilerek davası reddedilemez. Tasarruflarında insancıl ve gerçekci olması gereken hakim imkansızlıkları ve irade dışındaki gecikmeleri bahane ederek ilgiliyi sorumlu sayamaz.
Kaldı ki resmi bir merciden istenilmesi lazım gelen belge veya bilgiyleilgili tarafın bizzat mahkemeye ibraz etmesi zorunluluğu ve yükümlülüğü yoktur. Mahkeme bir tezkere yazarak bilgi veya belgeyi temin etmek imkanına sahiptir.
SONUÇ : Bu düşüncelerin ışığı altında davaanın reddine karar verilmesi doğru görülmediğinden davacının düzeltme isteğinin kabulüne dairenin onama ilamının ortadan kaldırılması ve temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenlerle HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA peşin harcın iadesin 21.3.1979 tahinde oybirliğiyle karar verildi.