 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
14. Hukuk Dairesi
E: 1979/1
K: 1979/2
T: 28.06.1979
DAVA : Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 4.4.1979 gününde Yargıtay 1. Başkanlığı'na verilen dilekçe ile açılan bu davaya ait dosya, 3533 sayılı Kanunun 3. maddesi gereğince Yüksek 1. başkanlığın 9.4.1979 gün ve 1979/6 hakem sayılı yazıları ile uyuşmazlığın çözümlenmesi için hakem seçildiği bildirilerek başkanlığımıza gönderilmiş olmakla taraflar vekilinin yüzlerine karşı yapılan açık duruşma ve inceleme sonunda gereği düşünülüdü:
KARAR : Dava, Menemen'in Süzbeyli Köyü'nde kain 133, 152,170 sayılı parsellerin Tekel Genel Müdürlüğü tarafından kamulaştırılmasına ve bedellerinin aynı İdarece hak sahiylerine ödenmesine rağmen bu taşınmazların Hazine adına tescil edildiğiden bahsile Hazine tapusunun iptali ile Tekel Genele Müdürlüğü adına tescili isteminden ibarettir.
Davalı Hazine vekili, dava konusu taşınmazların Tuz Kanunu gereğince Tuzlanın mütemmin cüz'ü olduğunu, Hazine adına tescilin yasay uygun bulunduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
3078 sayılı Tuz Kanununun 3. maddesinde, tuzlaların tasarrufunun munhasıran devlete ait olduğu, tuzlaların içinde veya etrafında bulunup bunların işletilmesi veya korunması için lüzumlu olan yerler ve binaların dahi tuzlaların mütemmin cüz'ü sayılacağı husus açıkça belirtilmiş, bu gibi yerler ve binalar özel veya tüzel kişilerin tasarrufundan ise kamulaştırılacağına işaret olunmuştur.
Dava konusu taşınmazların, Çamaltı Tuzlası'nın işletilmesi ve korunması için kamulaştırıldığı dosyadaki belgelerden anlaşılmaktadır. Tuzla, yasa gereğince devlete ait olduğuna, tuzlanın işletilmesi ve korunması için lüzumlu görülen bu taşınmazlardan tuzlanın mütemmin cüz'ünü teşkil edeceği yine yasada belirtildiğine, MK. nun 619. maddesi uyarınca bir şeye malik olan kimse o şeyin bütün mütemmim cüzülerine de malik olacağına göre, sözü edilen parsellerin hazine adına tescili yasaya uygundur.
Herne kadar 4036 sayılı Yasanın 1. maddesine göre Tekel Genel Müdürlüğü tüzelkişiliği olan bir devlet kuruluşu ise de, aynı Yasanın 2. maddesi ile bu kuruluşa diğer tekel maddeleri ile birlikte tuz tekelini işletmek, idare etmek, kaçakçılığını takip etmek görevi ve yetkisi verilmiştir ki bu madde dahi mülkiyetin değil, işletme hakkının Tekel İdaresine ait bulunduğunu belirlemektedir.
Taşınmazların kamulaştırılmasından önceki niteliği, kamulaştırmanın Tekel Genel Müdürlüğü tarafından yapılmış olması ve kamulaştırma bedelinin Tekel Genel Müdürlüğün'ce yatırılması yasa gereği olarak Hazine adına yapılan tescilin iptaline neden teşkil etmez.
SONUÇ : Yukarda açıklanan nedenlerle, yerinde görülmeyen davanın reddine, aşağıda gösterlidiği veçhile, 15 lira red harcının peşin alınan harçtan mahsubu ile artanın istek halinde davacıya iadesine, dava günündeki tarife gözönünde tutularak takdir olunan (41360) lira vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı Hazineye ödenmesine, yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına 28.6.1979 gününde kesin olarak verilen karar davacı İdare vekili Av. Yüksel ve davalı Hazine vekili Av. Muhsin'in yüzlerine karşı açıkca okunup anlatıldı.