DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul As. 1. Ticaret Mahkemesince verilen 22.12.1978 tarih ve 953/2166 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı ve mukabil davacı avukatı tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 29.5.1979 gününde davalı avukatı Çetin Çavik gelip davadaki avukatı tebligata rağmen gelmediğinden temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığıdan ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştır. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı şirket vekili, müvekkilinin ikametgahının bulunduğu Tahran'a Tır kamyonları ile taşınması işini üzerine alan dava dışı Hollanda Orta firmasından ikinci taşıyıcı olarak devir alan davalının son parti malları teslim etmediği iddiasıyla söz konusu malları üzerindeki davalı Marazasının men'iyle taşımaz ücretinden dolayı rücu hakları mahfuz kalmak şartıyla kendilerinin temin edebilecekleri vasıta ile eşyaların varma yeri olan Tahran'a nakline müsade edilmesine karar verilmesini 29.9.1975 günlü dilekçe ile talep ve dava eylemiştir. Davalı vekili, 13.10.1975 tarihli cevap layıhasında müvekkili ile davacı arasında herhangi akdi bir ilişki bulunmadığını, taşıma sözleşmesinin dava dışı (Hollanda Orta) firması ile yapıldığını ve taşıma konusu mallardan büyük bir kısmını Tahran da davacıya teslim ettiklerini ancak taşıma ücretini alamadıkları için 9. ncu Tır kamyonu'ndaki malları üzerinde kanuni hapis haklarını kullandıklarını savunarak davanın reddine karar verilmesini savunmuş ve daha sonra verdiği 1.6.1976 tarihli dilekçesi ile de üzerinde kanuni hapis hakları bulunması 9 ncu (Tır kamyonu) ndaki emtianın mahkemece satılarak satış bedelinden taşıma ücreti tutarı olan 597.150 liranın karşılığı olan miktarını talep ve dava etmiştir.

Mahkemece, iki dava arasındaki şahsi ve fiili irtibat-gözönünde alınarak HUMK?nun 48 .nci maddesi hükmüne tevfikan her iki-dava birleştirilmiş ve daha sonra gönderilenin açtığı asıl dava 3.6.1977 de müracaata kalmıştır.

Mahkemece; mukabil davanın davacısı olan son taşıyıcı Transgold Beynelminel Nakliyat ve Ticaret Limited Şirketi nin taşıma konusu mallar üzerindeki kanuni Hapis hakkının kabulü ile mukabil dava veçhile taşıma ücreti olan 597.150 liranın mal sahibi T.B.T. privata limited şirketinden tahsiline karar verilmiştir.

Türk Ticaret Kanununun 792. maddesi hükmüne göre, aksine bir sözleşme olması halinde, taşıma ücreti eşyanın teslim edileceği yerde ve eşyanın gönderileceği tarafından kabulünü müteakip taşıma senedine göre gönderilen tarafından ödenmesi icap ederse de dava konusu olayda, gönderilen durumda olan davalı T.B.T. pirivata limited şirketi taşıma ücretini dava dışı asıl taşıyıcıya tamamen ve peşinen ödediğini yani beynelminel ticari tabiri ile eşyayı Franke taşıttığını ileri sürmüş bulunmasına ve dosyada mevcut 4.2.1976 tarihli belgedende bu yönün anlaşılması imkanı olmamasına göre mukabil davacı son taşıyıcının T.T.K.nun 794. maddesinde yer alan kanuni Hapis hakkından faydalanabilmesi için kendisinden evvelki taşıyıcı durumunda olan dava dışı Hollanda (Ortra) firmasının davalı gönderilen T.B.T. pirivata limited şirketinden taşıma ücretinin tamamını veya bir kısmını tahsil etmemiş olması gerekir. Mukabil davanın davacısı olan son taşıyıcının kendisinden evvelki taşıyıcının haklarına halef olabilmesi ve taşıma konusu mallar üzerinde Hapis hakkı'nı kullanabilmesi ancak taşıma ücretinin gerek gönderilen ve gerekse gönderen tarafından peşinen ve tamamen ödenmemiş olması şartına bağlıdır. Gönderen veya gönderilen tarafından taşıma ücreti peşinen ilk taşıyıcıya ödenmiş ise, o zaman, son taşıyıcı taşımı ücretini kendisinden önceki diğer bir deyişle kendi akidinden isteyebilir. Bu itibarla davalı durumunda olan gönderilenin taşıma ücretini peşin ve tamamen ilk taşıyıcıya ödediği yolundaki beyanı gerek aktif husumet noktasından ve gerekse TTK.nun 794. maddesindeki Hapis Hakkı bakımından tahkik edilerek hasıl olacak sonucuna göre bir karar verilmesi icap ederken eksik incelemeyle yazılı şekilde taşıma ücretinin tahsiline karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün davalı gönderilen lehine BOZULMASINA, 3000 lira duruşma vekillik ücretinin davaucıdan alınıp davalıya verilmesine ve ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine 31.5.1979 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972