 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1978/301
K: 1979/1629
T: 19.12.1979
DAVA : Taraflar arasındaki ödence davasında, bozma üzerine (Zonguldak 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 6.11.1979 gün ve 974/56-209 sayılı direnme kararının bozulmasına ilişkin Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 1.4.1977 gün ve 976/4-1980-328 sayılı ilamının, karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacı tarafından verilen dilekçe ile istenmiştir.
Hukuk Genel Kurulu'nun bozma kararı, yerel mahkemece davacılar vekiline tebliğe çıkarılmışsa da 5.9.1977 günü İshak adındaki kişi tarafından tebellüğ edilmiş ve bunun davacılar vekilinin katibi olmayıp, bir başka avukatın yazıhanesinde çalıştığı anlaşılmış olduğundan, mahkemenin "karar düzeltme isteminde bulunmak üzere davacılar vekiline imkan tanınmasına ve davanın yenilenmemiş sayılmasına" ilişkin kararına davalı idare vekilince yöneltilen temyiz itirazlarının maddi ile karar düzeltme isteminin süresinde olduğuna ve işin esasının incelenmesine karar verildikten sonra dilekçe, düzeltmesi istenen ilam ve dosyadaki ilgili bütün kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Dava, haksız eyleme dayanan ödence istemidir. Davacılar sahibi bulundukları 5 ve 17 sayılı parsellerin zemini altına rastlıyan bölgede kömür madeni işleten davalı idarenin gerekli dikkat ve özeni göstermemesi, önlem almaması fen kurallarına uymaması sonucu 5 sayılı parsel üzerindeki yapının zarar gördüğünü ve her iki parseldeki arazide değer kaybı olduğunu ileri sürerek zararın ödetilmesini istemişlerdir. Mahkeme üzerinde, yap; bulunmayan 17 sayılı parsele ilişkin isteği reddetmiş ve kararın bu bölümü temyiz edilmediğinden kesinleşmiştir.
Üstünde davacılara ait ev bulunan 5 sayılı parsele gelince; bu taşınmazın Teşrinevvel 1325 tarihli tasdiksiz yoklama defterinde arzimiri bahçe olarak kayıtlı bulunduğu ve Haziran 1322 de tapu yoklama hasılat defterine tescil edilmek suretiyle esas tapu kayıtlarına alındığı ve 28.11.1952'de kadastro tahdit ve tesbitine dayanılarak 19 patfa 278 ada 5 parsel numaraya davacılar adına tescil edildiği tapu sicil muhafızlığının yazılarından anlaşılmıştır. Esasen dava konusu taşınmazın 17 Ocak 1326 tarihli Teskerei Samiye'den önce arazii emeriye vasfı ile tapuda kayıtlı olduğu ve bu itibarla Tesekerei Samiye'deki yasaklayıcı kuralın dışında kaldığı kuşkusuzdur.
Mahkemece yerinde yapılan uygulamada dinlenen bilirkişiler davalı idarenin kömür çıkarma faaliyeti sırasında gerekli fenni önlemleri almaması sonucu arazi içindeki toprak tabakalarının dengelerini kaybettiğini ve arz üzerinde taşmanların oluştuğunu bu nedenle davacılara ait evin oturulamıyacak duruma geldiğini ve arsanın değerinin düştüğünü bildirmişlerdir. 4.5.1866 tarih 966/6-4 sayılı Yargıtay İÇtihadı Birleştirme Kararı ile, "maden imtiyazı sahibinin imtiyaz alanı içinde ocak açıp cevher cevher çıkartamıs sırasında oluşan boşlukları tutan her türlü tesisi gerekli sağlamlıkta ve üzerindeki toprağa ve yapılara zarar vermiyecek nitelikte yapmaması halinde, doğacak zarardan işletmenin BK.nun 58. maddesi hükmünce ve kusursuz sorumluluk esasları uyarında sorumlu tutulacağı" karara bağlanmıştır.
Dava konusu taşınmaz 1326 tarihli Teskerei Samiye ile konulan yasaktan önce tapuya tescil edilmiş olduğuna ve zararın davalı idarenin eylemi sonucu doğduğu anlaşılmasına göre, söz konusu zararın davalı idareye ödetilmesine ilişkin yerel mahkeme kararı usul ve yasaya uygundur.
Bu itibarla yerel mahkemenin direnme kararının bozulmasını içeren 1.4.1977 gün ve 976/4-1980-328 sayılı kararının kaldırılması gerekir.
Ancak özel dairece benimsenen bozma nedenine göre zararın kapsam ve miktarına yöneltilen temyiz itirazları incelenmemiş bulunduğundan bu yönden inceleme yapılmak üzere dosya dairesine gönderilmelidir.
SONUÇ : Yukarda açıklanan nedenlerle,
1 - Davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Hukuk Genel Kurulu'nun 1.4.1977 gün ve 976/4-1980-328 sayılı bozma kararının kaldırılmasına,
2 - Ancak davacıların uğradığı zararın kapsam ve miktarına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesi için dosyanın 4. Hukuk Dairesi Başkanlığı'na gönderilmesine 19.12.1979 gününde oyçokluğu ile karar verildi.