DAVA : Taraflar arasındaki elatmanın önlenmesi ve ecrimisil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; Eskişehir Asliye 1. Hukuk Mahkemesince davanın kabulüne dair verilen 8.6.1976 gün ve 75//187-372 sayılı kararın incelenmesi davalı tarafından istenilmesi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 10.9.1976 gün ve 76/8343 - 8302 sayılı ilamı ile, ".. Davalı, sözleşme ile kendisine bırakılmış olan dava konusu taşınmazları, sözleşmede yazılı 9.000 lira borç bir ay önce kendisine ödendiği için davanın açılmasından bir ay evvel bıraktığını savunmuş olduğuna göre bu savunma incelenmeden ve davalının dava açıldığı tarihte elatması olduğu saptanmadan eksik inceleme ile karar verilmesi doğru değildir" gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden: Davalı

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü.

KARAR : Taraflar arasında düzenlenen 18.5.1965 günlü sözleşme ile davacılar 8 parça tarlalarının zilyetliğini bir hasat yılı için 9.000 lira borç para karşılığında davalıya devretmişlerdir. Davacıların, aldıkları 9.000 lirayı ödeyememeleri durumunda ödeninceye kadar tarlaların zilyetliğinin davalıda kalması ve davalı tarlaları zamanında geri vermediği takdirde dekar başına 50 lira ceza ödemesi kabul edilmiştir.

Davacılar 9000 lira borçlarını ancak 25.3.1975 günü, davalıya verilmek üzere notere tevdi etmişler ve 1.4.1975 de davalıya ulaşan bir ihtarname ile tarlaların 3 gün içinde teslimini istemişlerdir.

İhtarnamenin davalıya tebliği tarihinden tarlaların bir kısmı ekili bir kısmı nadas durumunda olduğundan davalının ekimi kaldırmadan ve nadas bedelini almadan tesliminden kaçınması üzerine davacılar 21.4.1975 tarihli dava dilekçesi ile davalının haksız elatmasının önlenmesini ve 15.900 lira tutan ceza koşulunun ödetilmesini istemişlerdir.

Taraflar arasındaki ilişki, uygulamada "para faizsiz, tarla kirasız" diye adlandırılan bir çeşit kira sözleşmesidir. Bu tür sözleşmeler ancak taşınmazın yıllık kira parasının, ödünç verilen paranın 22 Mart 1303 tarihli Murabaha Nizamnamesinin 1 inci maddesinde öngörülen % 9 tavan faiz esasına göre bir yıllık faiz tutarını aşmayan kısmı için geçerlidir (HGK. 5.6.1974 tarih ve E. 970/4 - 805, K. 634).

Sözleşmenin süresi başlangıçta "bir hasat yılı" olarak belirlenmiş ise de davacıların 9000 lira borcu ödemeleri üzerine BK. nun 287. maddesi gereğince her yıl (sükut ile) yenilenmiş ve böylece süresi belirsiz hale dönüşmüştür. Sözleşmenin başlangıcı 18.5.1965 olduğuna göre davacılar 1975 yılı içinde zamanında fesih ihbarında bulunmuş olsalar bile 18.5.1975 günü son bulacağı anlaşılmaktadır. Oysa davacılar, taşınmazın iadesini istemek hakkı doğmadan 21.5.1975 günü bu davayı açarak tarlalarının teslimini talep etmişlerdir. Mahkemece, taraflar arasındaki sözleşmenin süresi, feshi ihbar ve dava tarihlerine göre dava hakkının doğup doğmadığının araştırılmaması kararın bozulmasını gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda yazılı nedenlerle HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA 28.11.1979 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972