 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1978/1130
K: 1980/1421
T: 19.03.1980
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İstanbul 1. Ticaret Mahkemesince davanın reddine dair verilen 8.6.1977 gün ve 695/977 sayılı kararın incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 8.3.1978 gün ve 2038-449 sayılı ilamiyle, (...Davacının iddia ettiği gibi % 20 nin üstünde bir iş vücuda getirip getirmediği bilirkişiler aracılığı ile tesbit olunmalı, gerçekten ileri sürüldüğü üzere bir yapım varsa bu işlerin nelerden ibaret olduğu nitelik ve miktarları ayrı ayrı saptanmalıdır. Öte yandan bu tür imalat mukavele kapsamına girmeyen onun dışında kalan işlerden sayılacağından değerinin sözleşmede kararlaştırılmış fiyatlardan hesaplanması ve ihale indirimine tabi tutulması mümkün değildir. Bu nedenle yukarıda işaret edilen yapım işleri iş sahibi bulunan davalı yararına yapılmış ve onun tarafından benimsenmiş bulunduğundan değeri yapım günündeki serbest piyasa rayiçleri üzerinden hesaplanmalıdır. Belirtilen hususlar soruşturulmadan eksik inceleme ile bu kaleme ilişkin isteğin reddi usul ve kanuna aykırıdır.
Davacıya kompresör verilip verilmediği gerçekten bozulmuşsa çevre şartları ve halin olağan akışına nazaran tamir süresi belli edilip gözönünde tutulmak suretiyle bu durumun iş proğramında bir aksama husule getirip getirmeyeceği incelenerek davacının makine kiralamada ve icar parası talep etmede haklı olup olmadığı tahkik edilerek hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmelidir) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Bugün dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : Özel daire ile yerel mahkeme arasındaki uyuşmazlık % 20 yi aşan iş bedeli kompresör kira parasına ilişkin bulunmaktadır.
Davacı vekili, müvekkilinin yapımını yüklendiğini işin % 20 fazlası ile bitmeyip fazlalığın % 48'e vardığını iddia ederek : 28 fazlalık farkına tekabül eden 983.030,83 lira ile, işin yapımı sırasında 3. şahıstan kiralanan kompresör kira parasının sözleşme hükümleri gereğince davalı şirket tarafından ödenmesi gerekirken bu paranın haksız olarak istihkakından kesildiğinden söz ederek 8700 liranın davalıya ödetilmesini istemiştir.
Davalı vekili, iddiaların yersiz olduğunu, kaldı ki, davalının 24.11.1969 ve 16.4.1974 günlü yazılı beyan ve taahhütnameleri gereğince kati istihkakını kayıtsız şartsız kabullendiğini ve müvekkilini ibra eylediğini savunmuştur.
Mahkeme sözkonusu kalemlere ilişkin alacak yönünden davayı reddetmiştir.
Gerçekten de davacı, davalı şirkete gönderdiği 24.11.1969 günlü yazıda 8700 lira kompresör ve kaynak makinası kira bedeli tutarının davalı şirket eliyle ödenerek istihkakından kesilmesini istediği gibi davaya konu olan kesintileri de kapsayan 31.12.1969 gün ve 31 sayılı kati istihkak raporuna koymuş olduğu "itiraz hakkım baki kalmak şartıyla" şeklindeki gerekçesiz itirazını 16.4.1970 günlü taahhütnamesiyle geri almış ve davalıya ulaşan bu taahhütnamesinde, 31.12.1969 tarih 31 sayılı istihkaka herhangi bir itirazı olmadığı, itirazı şerhinin kaldırılmasını kabul ettiğini, bu yüzden ileride herhangi bir hak talebinde bulunmayacağını malzeme ve makine kirası adı altında yapılan kesintiye herhangi bir itirazı olmadığını beyan eylemiş ve davalı tarafından dayanılan bu belgelerdeki imzanın müvekkiline ait olduğunu da davacı vekili kabul ve ikrar etmiştir.
Hal böyle olunca, artık davacının noksan ödeme yapıldığı ve kompresör kira parasının davalı tarafından ödenmesi gerektiği yolunda bir iddia ile alacak davası açmasına hukuken imkan bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle usul ve yasaya uygun olan direnme kararının onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Temyiz itirazlarının reddi ile direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle onanmasına 19.3.1980 gününde birinci sebepten oyçokluğu, ikinci sebepten oybirliği ile karar verildi.