 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E: 1978/1304
K: 1978/12911
T: 21.11.1978
- YATAKLIK EDENİN SORUMLULUĞU (EYLEMİN NİTELİĞİ - KOŞULLARI - ZİNCİRLEME SORUMLULUK)
ÖZET: 1 - Çalınan bir eşyaya yataklık eden bir kimsenin, elde edilen kardan pay aldığı gerçekleşmedikçe ya da iştiraki ile bir zarara neden olduğu anlaşılmadıkça, sorumlu tutulması düşünülemez. 2 - Ancak, hırsızlara yataklık eden ve çalınan malı ucuz olarak alan kimse, meydana gelen değer farkından ve kendisi tarafından kolaylaştırılan bu davranışın uzantısından doğan zarardan zincirleme sorumludur.
(765 s. TCK m. 512)
(818 s. BK m. 50/1, 42 vd.)
Taraflar arasındaki alacak davası nedeniyle yapılan yargılama sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı 6720 liranın faiziyle birlikte davalı Aliden alınarak davacıya ödenmesine ilişkin hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşuldu.
Davalılardan Ali Ihsan'ın, diğer davalı tarafından çalınan eşyayı, bunun arsızlık olduğunu bile bile satın aldığı ve bu nedenle de hakkında açılan kamu davası usonunda TCK.nun 512. maddesi hükmünce kesin olarak mahkumiyetine karar verildiği incelenen ceza dosyası münderecatından anlaşılmaktadır. Herne kadar davalı Ali İhsan'ın gerçekleşen hukuka aykırı davranışı nitelikçe, BK.nun 50. maddesinin 1. fıkrası kapsamına giren müteselsil sorumluluğu gerektiremez ise de; gerçekleşen eylemi, açıkça aynı maddenin 2. fıkrasına giren ve (yataklık) olarak nitelenen durumdan ibarettir. Bilindiği gibi yataklık, eşyaya yataklık yönünden önemlidir ve anılan maddede düzenlenen yataklık, zarardan sonra yapılan yataklıkla ilgilidir. Anılan maddde, yataklık eden kimsenin sorumluluğu sınırlandırılmıştır. Bu itibarla yataklık eden kimsenin, elde edilen kardan hisse aldığı gerçekleşmedikçe, ya da iştiraki ile bir zarara sebebiyet verdiği anlaşılmadıkça sorumlu tutulması düşünülemez. Ancak, hırsızlara yataklık eden ve çalınan malı ucuz olarak alan kimse, meydana gelen fiyat farkı ve kendisi tarafından kolaylaştırılan bu hareketin uzantısından (temadisinden) husule gelen zarar için, müteselsilen sorumlu olur (H. Becker - İsviçre Medeni Kanunu Şerhi - Vi. Cilt - Borçlar Kanunu 1. kısım Genel Hükümler - 2. Fasikül - Kemal Reisoğlu Çevirisi - 1967 - madde 50, N. 7/e). Temyiz incelemesine konu olan bu olayda, davalı Ali Ihsan, piyasa değerinin çok altında satılan formika levhaları bilerek satın almak suretiyle az önce anılan hukuka aykırı davranışta bulunduğu ve sararın doğmasına neden olduğu anlaşılmasına göre, adı anılan davalınında doğan zarardan müteselsilen sorumlu tutulması gerekirken, 50. madde Hükmüne ters düşen düşüncelerle davalı Ali Ihsan hakkındaki davanın red edilmiş olması, yasaya aykırıdır ve karar bu nedenle bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle (BOZULMASINA) ve peşin harcın istek halinde geri verilmesine 21. II. 1978 gününde oybirliğiyle karar verildi.