 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1978/5749
K: 1978/5835
T: 26.12.1978
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Acıpayam Asliye Hukuk Hakimliği) nce verilen 6.7.1977 tarih ve 428/339 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAr : Davacı vekili, davalılardan Hakkı ve diğerlerinin kooperatif eski yöneticileri olup 1150 lirayı zimmetlerine geçirdiklerinden bu meblağın davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Zeliha vekili, müvekkilinin kocası Hakkı 1961 yılında işten el çektirildiğini ve istenen tazminat 1964 yılı için olduğunu açıklayarak davanın reddini istemiştir.
Diğer davalılar herhangi bir savunma yapmamışlardır.
Mahkemece, davacı bu davayı 3 defadan fazla müracaata bıraktığından HUMK.nun 409. maddesi gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1711 sayılı kanunla değişik HUMK.nun 409. maddesi hükümleri gereğince davanın açılmamış sayılmasına karar verilebilmesi için, bir ve ikinci fıkralar uyarınca dava yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verildikten sonra, işlemden kaldırıldığı tarihten başlayarak bir yıl içinde yenilenmemesi 5. fıkra veya ilk yenilenmeden sonra üç defadan fazla takipsiz bırakılması gerekir 6. fıkra.
Davada, dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren bir yıl içinde yenilenmeme söz konusu olmadığından, değişik 409. maddesinin 5. fıkrası hükmü uyarınca, davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi olanaksızdır. Esasen davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinde mahkemenin dayanağı da bu hüküm değildir.
Mahkeme, davanın açılmamış sayılmasına dair verdiği kararda, HUMK. nun 1711 sayılı kanunla değişik 409. maddesinin 6. yani son fıkrası hükmüne dayanmıştır. Bu nedenle, temyiz incelemesinde davadaki maddi olgunun saptanması ile hükme dayanak yapılan fıkra hükümünün yorumunun yapılması, sonuca varmak için zorunludur.
Davanın ilk defa takipsiz bırakılması ve dosyanın işlemden kaldırılması 18.9.1974 tarihinde olmuş ve birinci yenileme de 8.1.1975 tarihinde yapılmıştır. işlemden kaldırılma kararı, 409. maddenin birinci fıkrası gereğince verildiğinden, aynı maddenin son fıkrası hükmü uyarınca ilk yenilenmeden sonra dava üç defadan fazla takipsiz bırakıldığı takdirde, 5. fıkra uygulanarak davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. Yani fıkra hükmünün açık ifadesinden anlaşıldığı gibi, ilk yenilenmeden sonra üç defa dava takipsiz bırakılabilir. ve bu takdirde davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi olanaksızdır.
Daha açık ifade ile, HUMK.nun 1711 sayılı Kanunla değişik 409. maddesinin 6. yani son fıkrası hükmü gereğince, dava ilk yenilenmeden sonra üç defa takipsiz bırakılırsak, 5. fıkra hükmüne göre davanın açılmamış sayılmasına karar verilemez. Çünkü, fıkra hükmü, ilk yenilenmeden sonra üç defadan fazla takipsiz bırakmayı, davanın açılmamış sayılması kararı verilmesi için zorunlu görmüştür. Başka deyimle, bir dava dört defa takipsiz bırakılabilir ve bu kadar yenilenebilir, beşinci defa takipsiz bırakma, 5. fıkra gereğince davanın açılmamış sayılması kararının verilmesini gerektirir.
Davada ise ilk yenileme 8.1.1975 tarihinde yapıldıktan sonra 5.12.1975, 16.6.1976 ve 6.7.1977 tarihlerinde olmak üzere üç defa takipsiz bırakıldığına ve bu suretle ilk yenilemeden sonra üç defadan fazla takipsiz bırakılma söz konusu olmadığına göre, dava yenileninceye kadar dosyanın işlemden kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu şekilde davanın açılmamış sayılması yolunda hüküm kurulması usul ve kanuna aykırı görülmüş ve hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarda yazılı nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine 26.12.1978 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.