DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi)nce verilen 3.5.1978 tarih ve 41/102 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı Hayriye tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 3.10.1978 gününde davacı avukatı İrfan Baştuğ ile davalı avukatı Bülent Zeybekoğlu gelip temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı.Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Davacı vekili, müvekkili ile davalılar Hayriye'nin diğer davalı,Emel Maden İşletmeciliği Sanayi ve Ticaret Ltd. Şirketi'nin ortakları olduğunu, adı geçen şirket iki ortaklı olup müvekkilinin % 48 ve davalı ortak Hayriye'nin ise % 52 hissesi bulunduğunu, bir genel kurul toplantısında çıkan anlaşmazlık sonucu davalı Hayriye müdür tayin ederek yeni bir muhabere merkezi seçtiğini ve keyfiyeti de ticaret siciline tescil ettirdiğini bu işleme karşı yapılan itirazın diğer davalı İzmir ticaret sicil memurluğunca red edildiğini belirterek ticaret siciline geçen tescilin silinmesini (terkinin) talep ve dava etmiştir.

Davalılardan Hayriye vekili... Maden Ltd. Şirketin'de % 52 hissesi olduğunu ve şirket müdürünün sahte bir sözleşme ile şirket aleyhine icra takibine neden olduğundan aleyhine dava açıldığını ve bu nedenle azil edildiğini, şirkete müdür tayini için usulen yapılan toplantıyı davacının terk ettiğini, 13.4.1977 günlü genel kurul da kendisine verilen birinci müdürlük sıfatı nedeniyle şirkete maden mühendisi İbrahim'i tayin ettiğini, iki ortaklı ltd. şirkette 1/3 oy nisabının uygulanamayacağını, haberleşme merkezinin taraflarca saptandığını ileri sürerek davanın reddini istemiştir.

Diğer davalı şirket vekili, usul ve yasaya aykırı açılan davanın reddini talep etmiştir.

Davalı ticaret sicil memurluğu kendisince daha önce verilen red kararında açıklanan nedenleri mahkemede aynen tekrar ederek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, açılan dava TTK.nun 537. maddesine dayanan bir dava olması nedeniyle olayda aynı kanun 536/son fıkrası hükmünün uygulanamıyacağı ve davalı Hayriye'nin % 52 hisse sahibi olması itibariyle adı geçenin tek başına şirket müdürünü değiştirmesi halinin TTK.nun 537. maddesinin (amir) hükmüne aykırı ve bu nedenle de hükümsüz sayılması gerekeceği nedeniyle, dava konusu 24.12.1976 günlü (Ltd. şirket genel kurul kararı)nın iptaline karar verilmiş bulunmaktadır.

Kararı, davalı Hayriye vekili tarafından temyiz edilmiştir.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık, iki şerikli bir ltd. şirkette, % 52 hisse sahibi ortağın tek başına hariçten bir (müdür) tayin etmesinden doğmuş bulunmaktadır. Dosyada mevcut şirket ana sözleşmesinin (müdürlerin değiştirilmesi) karar başlığını taşıyan 10. maddesinde; (müdürler şirketin ödenmiş esas sermayesinin yarısından fazlasını temsil eden ortakların karariyle değiştirilebilir) hükmü yer almış bulunmaktadır.

Herne kadar TTK.nun 537. maddesinde aynen (... ancak bir ortak bütün ortakların haiz oldukları rey sayısının üçte birinden fazlasına sahip olamaz.) denilmekte ve mahkeme de bu hükme istinat etmekte ise de, madde metninde yer alan (bütün ortakların) tabiri 537. maddenin münhasıran ortak adedi ikiden çok şirketler için uygulanabilecek bir hükümdür. Aksi halde TTK.nun bünyesi içerisinde iki ortaklı bir limited şirketin faaliyette bulunmasına hukuken ve fiilen imkan kalmaz. Halbuki, TTK.nun 503 ve 504. maddeleri hükmü, (iki hakiki şahsın) bir limited şirket kurmalarına cevaz vermiş bulunmaktadır. TTK.nun 537. maddesi hükmü ortak, adedi ancak ikiden ziyade olan limited şirketler için o da sermaye hisse edinmeleri bakımından uygulanılacak bir hükümdür. İki ortaklı bir limited şirket kuran kişiler diğer ortağın şirket üzerinde mutlak bir hakimiyet kurmasını önliyebilmek için, şirket ana sözleşmesine konulması gereken mecburi kayıtlardan (TTK. m. 506) dışında, bazı şartları, daha önceden düşünüp şirket ana sözleşmesine koymaları icap eder. Olayımızda, % 48 oy hakkını elinde tutan davacı taraf şirket ana sözleşmesinin 10. maddesi hükmü ile % 52 hisse sahibi davalının tek başına şirket müdürünü değiştirmesini daha peşinen kabul etmiş bulunmaktadır. Tarafların serbest iradesi ile kabul edilmiş bulunan ve kanun amir hükmüne aykırı bulunmayan ana sözleşmenin bu hükmünün işlerlik kazanıp uygulanması gerekir. Ancak, oy ekseriyetini elinde tutan tarafın, şirket ana sözleşmesinin kendisine tanıdığı bir hakkı, "objektif iyi niyet kuralları" içerisinde kullanması da elbette şarttır. Çünkü, Medeni Kanunun 2/f. 2 hükmüne göre; (Bir hakkın sırf gayri izrar eden suistimalı kanun himaye etmez.).

Olayımızda davacı taraf, şirket müdürünün tayini ile ilgili (genel kurul kararı)nın iptalini istediğine göre, mahkemenin TTK.nun 536/f. 4 hükmünün atfı nedeniyle TTK.nun 381. maddesi hükmü dışıda mütalaa etmesinde isabet görülmemiştir. TTK.nun 381. maddesi ile ilgili (Adliye encümani gerekçesi)nde de belirtildiği üzere, 381. madde hükmü münhasıran, ekseriyetin haksız ve yersiz kararları ile azınlığı ezmesini önlemek gayesiyle sevk edilmiş bir hükümdür. Şirketi maksaz ve iştigal mevzu'u zorunlu kılmadığı halde, çoğunluk hisse sahibi veya sahiplerinin kanun ve asas sözleşme hükümleri dairesinde aldıkları karar, azınlığın menfaatini açık bir şekilde izrar etme maliyeti taşıyor ve ayrıca kararın alınış gayesi ve genel karakteri itibariyle de "objektif iyi niyet kuralları"na (MK. m.2) aykırı ise, elbette böyle bir kararın iptali daima mümkündür. Mahkemenin; iptal kararı verirken, azınlıkta kalan tarafın haklarının (İhlal) edilmiş olup olmadığını araştırması şarttır. Olayımızda davalı taraf, (genel kurul kararında da belirtildiği üzere) şirket adına Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'na (şirketi temsilen) şirket müdürü tarafından hemen verilmesi gereken dilekçeler olduğunu ve ayrıca üçüncü şahıslar tarafından şirket aleyhine girişilmiş icra takipleri olduğunu ve bu nedenlerle de şirket menfatlerinin müdür tarafından takip edilip savunulması gerektiğini, halbuki halen şirketin bu işleri yapacak bir müdürü bulunmadığını ileri sürerek müdür tayini cihetine gitmiş bulunmaktadır. Mahkemenin, davalının u yolda ki savunmaları ile davacı tarafın iddiaları TTK.nun 381. maddesi hükmü dairesinde hiç incelemeden yazılı şekilde hüküm tesisi bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile mahalli mahkeme kararının davalı taraf yararına BOZULMASINA, 3400 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine ve ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine 10.10.1978 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972