 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1978/3146
K: 1978/3621
T: 06.07.1978
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi)nce verilen 10.3.1978 tarih ve 24/63 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin davalı Ömer'den "Cif" şeklinde koyun eti satın aldığını ve bu etlerin müvekkili lehine davalı Ömer tarafından Başak Sigorta Şirketi'ne sigorta ettirilerek Kuveyt'e gönderildiğini, ancak orada etlerin bozuk olduğu anlaşılması nedeniyle bedellerinin müvekkiline ödenmediğini davalı şirketçe, kesim hatası ve fena istif nedeniyle meydana gelen zararın sigorta kapsamı dışında olduğunun bildirildiğini, davalı Ömer'in dahi sigorta tazminatı üzerinde hak iddia ettiğini beyanla, Ömer'in davalı hasar bedeli üzerindeki talep ve muarazanın men'i ile sigorta bedeli (81.609,07) dolar karşılığı (1.161.414,32) liranın şirketten tahsiline ve 1567 sayılı Kanun gereğince dolar olarak yurt dışına transferine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Ömer vekili; davacı ile anlaştıklarından tazminatın ona ödenmesine muvafakat ettiklerini bildirmiş, davalı şirket vekili ise, yetki itirazında bulunmuş ve zararın kesim hatası ve fena istif neticesi meydana geldiğinden sigorta kapsamı dışında kaldığını ve ayrıca 28.9.1971'de yüklenen 550 gövde etin hasar ihbarı yapılmadığından bu kısım için zamanaşımı tahakkuk ettiğini beyanla davalının reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, mübrez delil ve belgelerle dinlenen tanık beyanlarına dayanılarak, davalı Ömer'in etleri davacı lehine sigorta ettirdiğinin 1974/26 sayılı dava ile de sabit olduğu, rizikonun sigorta kapsamı içinde olduğunun ispat edilmediği ve aksine olarak dışında kaldığının sahadet ve belgelerden anlaşıldığı, 28.9.1971 tarihinde yüklenen 550 gövde et ile ilgili talebin zaman aşımına uğradığı ve ayrıca zararın ihbar edilmemesi nedenile poliçenin 22. maddesi hükmü uyarınca zarar talebi hakkının kaybedildiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı temyiz etmiştir.
Davalı tarafından satın alınan ve davalı şirkete sigortalı etlerin gönderilmediği Kuveyt'te bozulduğu, kokuştuğu için itilaf edildikleri ve davacıya teslim olunmadıkları gibi davanın mahiyetinden sigorta bedelinin tahsiline karar verildiği takdirde satıcı (Ö.K.) nin talep hakkı olmıyacağı, talep ve dava hakkının davacıya ait bulunacağı mahkemece kabul edilmiştir.
Çözümlenecek husus sigortacının sigorta bedelini ödemekle yükümlü olup olmadığıdır.
1 - Etler Kuveyt'e ulaştığı vakit bu yer yetkili merci'lerince kokuştukları saptanarak yok edildikleri uyuşmazlık konusu olmadığına göre, davacının sigorta genel şartlarının 22. maddesinde ön görülen işlemleri yerine getirmemiş olması omun dava ve talep hakkını ortadan kaldırmaz. Esasen 22. maddede kısmen vaki olan ziyan ve hasarlar dolayısıyle yapılacak işlemlerden söz edilmiştir. Bu nedenlerle mahkemenin bahsi geçen maddedeki işlemlerin yerine getirilmemiş olmasına dayanan red sebebi yerinde değildir.
2 - Yurt dışına ihraç olunan mallar nedeni ile resmi mercilerce gereken işlem ve incelemeler yapılmıştır. Nitekim dosya arasında veteriner sağlık şahadetnameleri ile veteriner sıhhat raporları bulunmaktadır. Bu raporlarda malların "muazaklıtaaffüm hiç bir maddeyi ihtiva etmediği ve gıda hıfzıssıha icaplarına göre ihzar ve sevk edilmiş bulundukları", beyan edilmiştir.
Bu resmi belgeler karşısında davalı sigorta şirketinin gösterdiği şahitlerin ifadelerine dayanılarak hüküm tesisi de isabetsizdir.
3 -Sigorta bedelini diğer davalı (Ö.K.) nin alamıyacağı ve davayı müteakip de bu hususu kabul ettiğinden bahisle onun hakkında açılan davanın yerinde olmadığına değinilmiştir.
Yukarıda zikredilen bozma nedenlerine göre davacının sigorta şirketinden dava ve talep hakkı bulunduğundan (Ö.K.) nin de davadan önce sigorta bedeline bir muarazası olup olmadığını saptanarak sonucuna uygun bir karar verilmesi icapeder.
4 - Sigorta şirketinin 893038 sayılı poliçe dolayısiyle oyalayıcı eylemleri olup olmadığı saptanmadan zamanaşımından söz edilerek bu poliçeden mütevellit davanın reddi de doğru değildir.
Bu itibarla mahkemece işin esasına girilerek her poliçe dolayısiyle davacının talep edebileceği sigorta bedelinin saptanması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir.
SONUÇ : Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün yukarıda yazılı nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, ve 1.400 lira duruşma vekillik ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 6.7.1978 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.