DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Bayburt Asliye Hukuk Hakimliği )nce verilen 5.12.1977 tarih ve 1143/896 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Davacı vekil müvekilinin davalılardan Hüseyin'in idaresindeki .... plakalı otobüsle İstanbul'dan Bayburta yolcu olarak gitmekte iken Samsun- Kavak ilçesi karayolunda... plakalı kamyonla çarpışması nedenile karaciğer ve safra kesesi yırtılmış bundan dolayı maddi ve manevi tazminat 20.000 maddi ve 10.000 lira manevi tazminatın faizile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı Mustafa; ibrahim; Ahmet; Hüseyin ve davalılardan birisinin Bayburta ikematgahı Bayburt ise de HUMK.nun 9/27 ve 21 davalıların tümü hakkındaki müşterek yetkili mahkeme hakısız fiilin vukuu bulduğu kavak Asliye hukuk mahkemesi olması nedeni ile yetkisizlik kararı ile dosyanın gönderilmesine...) karar verilmiştir.

hüküm davacı Azimet vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1- yukarıda açıklamalardan da anlaşılacağı üzere davacı otobüste yolculuk ederken kamyonla otobüs çarpışması sonucu uyarlanmış ve bu nedenle otobüsün sahibi ve şoförü çarpışma sonucu yaralanmış ve bu nedenle otobüsün sahibi ve şoförü ile kamyon sahipleri ve şoförü haklarında mütesesil tahsil talebi ile otobüs şoförünün ikametgahı olan Bayburta işbu tazminat davasını açmıştır.

2 - Davalıdan kamyon sahipleri ve şoföre Ahmet Hüseyin Mustafa ibrahim ilk itiraz şeklinde yetki itirazında bulunmuşlar ve olaya kavak ilçesi yakınlarında meyadana gelmesi nedeniyle davanın müşterek yetkili mahkemesi olan Kavak mahkemesinde açılması gerektiğini ileri sürmüşler ise diğer iki davalı yetki itirazında bulunmamışlardır.

3 - Mahkemece üç davalının yetki itirazı kabul edilmiş ve davanın müşterek yetkili mahkeme kavakta açlması gerekeceğinden bahsile dava dosyasının istenmesi halinde Kavak mahkemesine gönderilmek üzere davanın tümühakkında HUMK.nun 9/2 ve 21. maddelerine dayanılmak suretiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

4- Gerçekten HUMK.nun 9. maddesinin ikinci fıkrası davalı birden fazla ise davanın bunlardan birinin ikametgahı mahkemesinde açılacağını şu kadar ki kanunda dava sebebine göre davalıların tüm hakkında ortak yetkiyi taşıyan mahkeme belli edilmiş ise davaya o mahkemede bakılacağını anılan yasanın 21. maddesi de haksız bir fiilden mütevellit davanın o fiilin vuku bulduğu mahal mahkemesinde açılabileceğini hükme bağlamışlardır.

5- Haksız bir fiilden mütevellit davaya ilişkin yetkili mahkemeyi belirleyen HUMK.nun 21. maddesinde davalılar birden çok olan haksız fiillerden fiili vukubulduğu yer mahkemesinde davanın (açılabileceği) açıklandığına göre bu yetkinin anılan yasanın 13. maddesinde ve diğer yasalarda belli edilen kamu düzeni ile ilgili ve uyulması zorunlu bir hüküm olmadığı zorunlu bir hüküm olmadığı maddenin son cümlesini teşkil eden (ikame olunabilir) deyiminden anlaşılmaktadır.

6 - Bundan başka 21. maddenin uygulanabilmesi birden çok davalılar hakkında açılacak davanın (haksız bir fiilden mütevellik)/ olması bir başka deyişle davalılar hakkında açılacak davanın münhasıran ve hepsi hakkında haksız bir fiilden doğmuş olması koşulana bağlıdır.

Halbuki olayda davacı davalılardan otobüs sahibi Rahmi ile onun müstahdemi olan şoför Hüseyin haklarında taşıma akdine ve buna ilişkin sorumluluk hükümleri dayanmış olmasına göre davanın tümden haksız fiile dayandığı ve bu nedenle 21. maddede öngörülen davanın haksız bir fiilden doğmuş olması koşulunun gerçekleşmiş olduğu da söylenemez. Bu durumda Kavak Mahkemesinin müşterek yetkili mahkeme olduğu kabul edilemeyeceğinden mahkemenin bu görüşüne katılmak olanaksızdır. Çünkü müşterek davalılardan bir kısmı hakkında açılan davanın haksız fiilden başka bir hukuki nedene dayanması anılan maddenin uygulanmasına engeldir.

7 - Dava nedenine göre olayda HUMK.nun 21.maddesini uygulama olanağı bulunmadığından yetki konusunda genel kurula getirilmiş olan anılan yasanın 9. maddesinin 1 ve 2 fıkralarında açıklandığı üzere davalı birden fazla ise bunlardan birinin ikametgahı mahkemisinde açılan davaya bakılması gerekecektir.

Davanın sırf davalılardan birin kendi mehkamesinden başka bir mahkemeye getirmek amacıyla açıldığı da iddia edilmemiş ve mütesesil sorumlular hakkındaki davanın davalılardan birinin ikametgahı mahkemesinde açılması yasa hükmü uygun bulunmuştur. Çünkü HUMK.nun 43. maddesinin 1.bendinde de açıklandığı gibi davalılar arasında hak ve borcun müşterek bulunması yani davalıların zincirleme (mütesesil) sorumlu olması da birden ziyad kişiler aleyhine birlikte dava açılmasını gerektirir. Yasa koyucu bu hükümle müşterek davalılar hakkındaki davanın aynı mahkemede görülmesini hem dava ekonomisini sağlama hem de aynı sorumlular hakkında ayrı ayrı mahkemelerde açılacak davaların ayrı ayrı sonuçlanmasını önlemek amacını gütmüştür. zira anılan yasanın 77. maddesi uyarınca hakim tahkikat ve yargılamanın mümkün olduğu derecede sürat ve intizam dairesinde cereyanın ve beyhude giderlere meydan verilmemesine özen göstermekle yükümlüdür. 8 - Davalılardan ikisi yetki itirazında bulunmamış ve bunlar yönünden yetki hususu kesinleşmiş olduğu halde bu davalılar hakkında açılan davalar içinde yetkisizlik kararı verilmesi usul hükümlerine aykırı bulunmuştur.

SONUÇ : Yukarıda açıklanı nedenlerden ötürü davacının yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine 22.5.1978 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972