DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi) nce verilen 19.12.1977 tarih ve 416/592 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü

KARAR : Davacı vekili, davalının 18.1.1972 tarihli anlaşma gereğince İsviçre'den Garanti Bankası Eskişehir Şubesi lehine 13 ay vade ile (250.000) İsviçre Frangı tutarında mevduat getirtip bu krediyi müvekkilinin tasarrufuna bırakması gerektiği halde bu yükümlülüğünü yerine getirmediği gibi bu konuda davalıya müvekkilince ödenen (95.000) lirayı da iade etmediğinden mezkür alacağın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevabında, müvekkili ile davacı arasında iddia edilen sözleşme mevcut olmadığını savunmuş, yargılama sırasında ise sözleşmeyi ve davacının ödemelerini kabul etmiş ancak sözleşme hükümlerinin yerine getirilmiş bulunduğundan bahisle davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, yargılama sırasında kapsamı davalı vekilince de kabul edilen 18.1.1972 günlü anlaşmada getirtilecek dövizin davacıya kullandırılması konusunda şart bulunmadığından ayrıca banka cevabi yazılarında da dövizin davalıca getirtildiği ve bu şekilde anlaşma hükümlerinin davalıca yerine getirilmiş olduğu kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

Yukarıdaki açıklamadan da anlaşılacağı gibi davalı taraf önce inkarda bulunmuş ise de davalı tarafın 18.1.1972 tarihli belgeyi ibrazı üzerine münderecatını ve imzayı kabul etmiş bulunmaktadır.

Sözü edilen belgede (İsviçre'den Garanti Bankası İstanbul Şubesi vasıtasiyle bankanın Eskişehir Merkez Şubesi lehine 13 ay vade ile 250.000 isviçre Frangı tutarında mevduat geldiğinde, emanetinize tevdi ettiğim 65.000 lirayı borcuma karşı tutacaksınız. Mevduat gelmediği takdirde parayı aynen iade edeceksiniz.) beyanı ile en altta (Not: yekün ödenecek para (95.000) liradır. 65.000 lirası çekle verilmiş olup bakiye 30.000 lira banka havalesi ile gönderilecektir) şeklindeki şerhin altının davacı Necdet tarafından imzalandığı ve aradaki (yedi emanetime ve adıma bloke edilmiş olan 18.1.1972 tarih ve 55.306 sayılı Yapı Kredi Bankası Gayrettepe Şubesi tarafından bloke edilmiş 65.000 liralık çeki aldım. Adı geçen mevduat Garanti Bankası'na geldiği takdirde para alacağıma karşı tutacağım. Aksi halde çek muhteviyatı parayı şahsınıza aynen iade edeceğimi kabul ve teahhüt ederim) yolundaki taahhüdünün altınında davalı Fethi tarafından imzalanmak suretiyle taraflar arasında bir sözleşme yapıldığı ve davacının 95.000 liranın 65.000 lirasını çek vermek suretiyle ödediği anlaşılmaktadır.

Bu durum karşısında bu mukaveleden doğan tarafların vecibelerinin BK'nun 18. maddesi gereğince tespit olunması gerekir.

Şu halde davacının 95.000 lira ödemesi ve davalının 250.000 İsviçre Frangı'nın mevduat olarak bankaya tevdi etmesinin gerçek nedenleri üzerinde durulması ve davacının ödeyeceği meblağın neyin karşılığı olduğunun araştırılması iktiza eder.

Memleketimizde Türk Parası Kıymetinin Korunmasına dair 1567 sayılı değişik kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan kararname ve tebliğler gereğince dövize çevrilebilir mevduat hesabı (D.Ç.M) açılabilmesi olanağı mevcut bulunmaktadır.

Mezkür mevzuat incelenmek ve sözü geçen mukavelenin koşullarını tayininde tarafların kullandıkları kelimelere bakılmayarak onların gerçek ve müşterek amaçlarını saptamak ve davacının (95.000) lira ödenmesinin nedeni üzerinde durulmak ve çek dışında tediye edilen (30.000) liranın ne suretle ve kimin tarafından gönderildiği araştırılmak ve davacının, mücerret (250.000) İsviçre Frangı'nın Türkiye'ye gelmesi için hiçbir yararlanması olmadan (95.000) lira ödemesinin bir dayanağı olmayacağından gerçek amacın tahakkuk edip etmediği soruşturulmak ve mevduatın kimin tarafından yatırıldığı ve lehtarı ile mukaveledeki (bankanın Eskişehir Merkez Şubesi lehine) ibaresinin anlamı ve uygulama ve (D.Ç.M) den yararlanan olup olmadığı tesbit edilmek ve akdin niteliği ile tarafların vecibeleri yetkili kambiyo mercileri ile 5590 sayılı Kanun gereğince yerel ticaret odasından sorulmak ve yetenekli bilirkişiler kurulundan mütalaa da alınmak suretiyle mevcutsa ticari örf ve adet ve teamül gözönünde bulundurulmak ve irade beyanlarının yorumlanması yoluna gidilmek suretiyle uyuşmazlığın çözülmesi lazımdır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile eksik incelemeye müstenid hükmün BOZULMASINA, 1.400 lira vekillik ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 30.3.1978 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972