 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1977/5-381
K: 1979/9
T: 17.01.1979
- KAMULAŞTIRMADA GERİ ALMA SURESİ (SÜRENİN BAŞLANGICI)
ÖZET: Kamulaştırılan taşınmazı geri almak için tanınan beş yıllık süre, idarenin herhangi bir tasarrufu ile taşınmaz malın amaca kullanılması olanaksız hale geldiği tarihte de başlıyabilir.
(6830 s. istimlak K m. 23)
Taraflar arasındaki tapu kaydının iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi)nce davanın reddine dair verilen 20.1.1975 gün ve 1973/731-2 sayılı kararın incelenmesi davacı tarafından istenilmesi süresine, Yargıtay 5. Hukuk Dairesi'nin 30.9.1975 gün ve 1975/7701-13983 sayılı ilamiyle, (...6830 sayılı Kanunun 23.maddesi hükmüne göre istemde bulunabilmek için kamulaştırma bedelinin kesinleşmesinden itibaren 5 yıl geçmesi ve bundan sonra davanın 1 yıllık süre içinde açılması gerekirse de, imar planının değişmesi veya kamulaştırılan taşınmaz üzerine gaye dışında bir inşaat yapılması veyahut taşınmazın devri sebeplerle, taşınmaz malın artık kamulaştırma gayesine hiç bir surette tahsis edilemiyeceği kesin olarak anlaşıldığı takdirde, bu sürenin beklenmesinde lüzum ve zaruret düşünülemez bu hususlar araştırılmadan eksik incelemeyle davanın reddine karar verilmesi doğru değildir) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece, önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz eden : Davacı.
Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü
6830 sayılı istimlak Kanununun 23. maddesi hükmünce "istimlak bedelinin katileşmesi tarihinden itibaren beş sene içinde istimlak maksadına uygun her hangi bir tesisat yapılmayarak gayrimenkul olduğu gibi bırakılırsa mal sahibi veya mirasçısı istimlak bedelini ödeyerek gayrimenkulü geri alabilir. Doğmasından itibaren beş sene içinde kullanılmayan geri alma hakkı düşer ve ve idare gayrimenkule dilediği gibi tasarruf eder". Görülüyorki ilke olarak 23/1. madde uyarınca taşınmaz malı geri alma hakkının doğması için beş yıllık sürenin dolması zorunludur. Sürenin amacı kuşkusuz kamulaştırma maksadına uygun tesisat yapılması için idareye yeterli zamanın sağlanması,Ancak, uygulamada idarenin her hangi bir tasarrufu ile taşınmaz malın maksada tahsisi olanaksız hale gelirse sözü edilen sürenin beklenmesindeki hukuki ve fiili yarar ortadan kalkmış olur. Olayda mahkemece bu yönden araştır ve inceleme yapılarak sonucu uyarınca karar verilmek gerekirken önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Direnme kararı bozulmalıdır
Sonuç: Temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının yukarıda ve özel daire bozma kararında gösterilen sebeplerden dolayı HUMK.nun 429. maddesi gereğince (BOZULMASINA) 17.1.1979 gününde oybirliğiyle karar verildi.