DAVA : Taraflar arasındaki kira tesbiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (İstanbul 11. Sulh Hukuk Mahkemesi)nce davanın kabulüne dair verilen 5.11.1976 gün ve 975/596-1401 sayılı kararın incelenmesi taraflarca istenilmesi üzerine Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 19.1.1977 gün ve 977/7951-448 sayılı ilamıyla (... BK.nun 18 maddesi ile kira akdini tanımlayan ve 248. maddesi karşısında yıllık brüt satıştan % 10 prim ödenmesi şartının kira parasının içinde bulunduğunun kabulü zorunludur. Bu şartın geçersizliği isteğinin bir iptal davasına konu teşkil edebileceği, kira tesbiti davası ile hallinin mümkün olmadığı görüşü isabetli bulunmamaktadır.

Bundan ayrı bilirkişiler kira sözleşmesini bütünü ile ele alıp emsallere kıyaslama yapmayarak sadece kira parası yönünden kıyaslama yapmışlardır. Olağan rayicinde ne surette tesbit edildiği dayanakları ile açıklanmamıştır. bilirkişilerin raporu yetersiz olup hükme dayanak olunacak nitelikte değildir) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.

Temyiz eden: Taraflar vekili.

Hukuk Genel Kurulu'nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR : Taraflar arasındaki 13 Şubat 1974 tarihli ve Karaköy iki No.lu yolcu salonundaki gümrükten muaf satış mağazasına ait kira ve işletme şartları başlıklı sözleşme hükümlerine göre Karaköy iki nolu yolcu salonunda turistik geçit üzerinde bulunan dava konusu mağaza yeri davacı şirkete tahsis olunmuştur. Bu yerde, masrafı davacı şirkete ait olmak ve projesi davalı banka ile gümrük idaresi tarafından tasdik edilecek bir mağaza kurulması ve davacının söz konusu mağazada gümrük hattı dışı eşya satış mağazası ve deposu hakkındaki yönetmelik hükümlerine ve gümrük idaresince belirlenen niteliklere uygun iş yapması öngörülmüştür. Bu iş hukuki mahiyeti itibariyle ticari işletme niteliğinde olup işletme hakkı karşılığında davacı şirketin yılık brüt satıştan % 10 oranında prim ve sözleşmeye bağlı kira kontratosuna göre de 29.571.44 TL. aylık kira ödemesi kabul edilmiştir.

10.4.1975 günlü dava dilekçesiyle davacı, sözleşmenin 10. maddesinde belirlenen aylık kiraya ilaveten % 10 prim ödeme koşulunun sözleşmenin imzalanmasından sonra yürürlüğe giren 31.5.1974 tarihli kararname ile yabancı menşeli içki ve sigaranın özel kişilerce satışının yasaklanıp devletin tekeline alınmasıyla geçersiz hale geldiğini, böylece satışlarda % 80 oranında düşme olduğu bu nedenle prim ödeme koşulu mahkemece geçerli görüldüğü takdirde % 2'ye indirilmesini aylık kiranın da 7500 TL. olaraktesbitini istemektedir.

Taraflar tacirdir, ve uyuşmazlık ticari işletmeden doğmaktadır.O halde davaya bakmakla ticaret mahkemesi görevli olduğundan sulh hukuk mahkemesinde açılmış olan dava görev yönünden reddedilmelidir.

SONUÇ : Temyiz itirazlarının kabulü ile direnme kararının görev yönünden HUMK.nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, 31.1.1979 gününde üçte ikiyi geçen çoğunlukla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972