 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Ceza Genel Kurulu
E: 1977/229
K: 1977/249
T: 30.05.1977
DAVA : Hırsızlıktan sanık Ahmet'in TCK.nun 491/ilk madde ile takdiren 6 ay hapsine, çaldığı taşların 300 liralık değeri mahalli bilirkişinin günün ekonomik koşulları karşısındaki açıklamasına göre hafif kabul edilip 522/1 madde ile cezasının 1/2 indirilerek üç ay hapsine, duruşmadaki pişmanlığından dolayı 59. madde ile üç ayın 1/6 sı indirilip iki ay onbeş gün hapsine ve ertelemeye ilişkin mahkumiyet hükmünü özel daire, "çalınan taşların 300 lira değerinin paranın satın alma gücü ve iktisadi koşullar gözönünde bulundurmak suretiyle hafif olarak kabul ve takdir edilmesinde isabetsizlik görülmediğinden tebliğnamedeki bu yöne dönük bozma düşüncesi yerinde görülmemiştir. Ancak ; kabule göre TCK.nun 525. maddesinin uygulanmamasını yasaya aykırı" görerek bozmuştur.
C. Başsavcılığı özel daire kararının birinci bölümüne yaptığı itirazda; TCK.nun 10. babında yazılı mal aleyhine işlenen cürümlerin ikasında cürüm mevzuu olana veya ika olunan zararın kıymeti nazara alınarak ceza bir nisbet dahilinde arttırma veya indirmeye tabi tutulmuştur. Bu kıymetin veya zararın tesbit ve tayininden sonra, değerin pek fahiş veya hafif ve pek hafif olup olmadığının adalet ölçüleri çevresinde hakim tarafından takdiri gerekir.
Ancak; takdirin yapılmasında kanun vazı'nın esasa bağladığı kaide, takdirin akla ve adalete uygun bulunması ile makul ve mantıki sebepleri ihtiva etmesindendir.
ika olunan zararın değeri 300 liradan ibaret bulunduğunun kabul edilmesine ve suç tarihindeki (Mayıs 1975) parasının satın alma gücü ile iktasadi koşullar gözönünde bulundurularak ve suç tarihinden önceki uygulamalara nazaran (örneğin yüksek Yargıtay 6. Ceza Dairesi'nin 24.4.1973 tarih ve 3742/3863 sayılı 25.10.1965 tarih ve 6008/4949 sayılı ilamlarında 300380 liralık değerlerin pek hafif veya hafif sayılmaları gerektiği hükme bağlanmıştır) 1965/1973 yıllarından itibaren olay tarihine (mayıs 1975) kadar geçen zamanda değişen ekonomik koşullar ve paranın alış değerindeki bariz düşmeye göre; evvelce 300 TL. 380 liranın pek hafif veya hafif olarak kabul edilmesiyle takdirin adalet ve nasafet kaidesine uygunluğunun sağlanacağı görüşündeyiz.
Bu itibarla; mahalli mahkeme hükmünde 300 lira olarak kabul edilen çalınan taş değerinin olay tarihindeki paranın satın alma gücü ve iktisadi koşullara göre hafif olarak kabul ve takdirinin isabetsiz olmadığına ilişkin bozma ilamında mevcut bozma isteğinin reddine dair olan kısmının kaldırılmasına karar verilmesi istenmiştir.
Sanığın çaldığı taşların üçyüz liralık değerinin günün ekonomik koşulların gözönünde bulundurulmak ve mahalli bilirkişi dinlenmek suretiyle hafif olarak kabul ve takdir edilmesinde TCK.nun 522. maddesindeki değerlendirme yetkisinin açıldığını gösteren bir hal mevcut değildir. TCK.nun 522. maddesinde kaç liraya kadar olan bir değerin hafif veya pek hafif sayılacağına dair bir sınır çizilmemiş olduğu gibi, yurt çapındaki böyle bir rayiç ve ölçünün saptanması olanağı da bulunamamaktadır.
Yasaya koyucu suçun işlenmesinde cürmün mevzu olan şeyin veya ika edilen zararın değerlendirilmesini hakimin takdirine bırakmıştır. Mahkeme bu takdir hakkını kullanırken ikitisadi genel ölçülere dayanması, cürüm ile ceza arasındaki adil orantıyı koruması ve gösterilen nedenlerin maddenin güttüğü amaçla bağdaşması gerekmektedir.
Mahkeme değerlendirme yetkisini bu ölçülerle sınırlı olarak kullanmış ve takdirde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Bu itibarla C. Başsavcılığı itirazının reddine karar verilmelidir.
Çoğunluk kararına katılmayan üyeler ise; usul ve yasaya uygun bulunan itirazın kabulü yolunda oy kullanmışlardır.
SONUÇ : Yukarda açıklanan nedenlerle itirazın REDDİNE 30.5.1977 gününde üçte ikiyi geçen çoğunlukla karar verildi.
