 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E: 1977/863
K: 1977/3014
T: 17.02.1977
DAVA : Davacı, 1.3.1975 tarihinde yürürlüğe giren Toplu İş Sözleşmesinin 124. maddesi ile her bir tam yıl için son yevmiyesin 45 günlük tutarında kıdem tazminatı ödeneceği ve aynı tarihten itibaren ücretlere seyyanen 30 lira zam yapıldığı halde sonradan yapılan protokola göre noksan kıdem ve ihbar tazminatı ödendiğinden bahisle aradaki farkı istemiştir. Davalı ise sözü edilen Toplu İş Sözleşmesinin 132. maddesinin verdiği yetkiye dayanarak tarafların davacı işten ayrılmadan evvel bir protokolla Toplu İş Sözleşmesinin bazı maddelerinin değiştirdiklerini, ödemenin buna uygun biçimde yapıldığını savunarak davanın reddini isetmiştir.
Mahkeme isteği hüküm altına almıştır.
Gerçekten davacının mensubu bulunduğu İşçi Sendikası ile işveren için Valiliğin temsil yetkisi verdiği görevli arasında 10.2.1975 gününde imzalanan ve 1.3.1975 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 1 yıl süreli toplu iş sözleşmesinin 81. maddesi ile aynı tarihten itibaren ücretlere sayyanen 30 lira zam yapılmış, 124. maddesi ile de bir tam yıl için son yevmiyenin 45 günlük tutarında kıdem tazminatı ödeneceği kabul edilmiştir.
Diğer taraftan aynı sözleşmenin 132. maddesinde taraflar sözleşmesinin iyi işlemediğini mutabık kaldıkları takdirde maddelerin tadilini her zaman görüşebilecekleri hükme bağlanmıştır.
Bilahare 9.9.1975 tarihinde de sözleşmenin bazı maddelerinin iyi işlemediğine kani olan taraflar işyerinin mali durumu ile diğer tamirhanelerdeki şartları nazara alarak Toplu İş Sözleşmesi protoklu adı altında bir protokol imza etmişlerdir.
Bu protokolla açıkça Toplu İş Sözleşmesini 81. maddesine göre günlük ücretlere yapılan 30 lira zam 20 liraya, beher yıl için kabul edilen 45 günlük kıdem tazminatı da 30 güne indirilmiş ancak, buna karşı üyelere 1.3.1976 tarihinden itibaren günde brüt 22.5 lira ücret zammı, sözleşmenin sonunda yer alan 2 sayılı cetvellerinde 1975 - 1976 yılları içinde ayrı ayrı yeniden tanzim edilmesi ve 1 yıllık sözleşme süresini 2 yıla çıkarılması kararlaştırılmıştır.
Görülüyorki protokolda beher tam yıl için ödenecek kıdem tazminatını ve 1975 yılı seyyanen ücret zammı azaltırken diğer yönlerden işçi yararına daha fazla haklar getirilmiştir.
Protokolun işçi yararı yönünden değerlendirilmesi yapılırken münferit maddelerin değil tümünün gözönünde bulundurulması gerekir. Bu nedenle;
1- Mahkemenin Toplu İş Sözleşmesinin eki niteliği kazanan protokol hükümlerini gözönünde bulundurmadan Toplu Sözleşmelere göre kıdem ve ihbar tazminatları farkına hükmetmesi yanlıştır.
2- Kabule göre ise ücretli izin parası, İş Yasasının 26 ncı maddesindeki ayrı bir ücret niteliğinde bulunmadığı, normal ücret içinde mütalaa edilmesi gerektiği halde kıdem tazminatının hesabına dahil edilmesi de ayrıca bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazıl nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 17.2.1977 gününde oybirliğiyle karar verildi.