DAVA : Davacılar, usul ve kanuna uygun olmayarak yapılan istimlak neticesi davalı adına tesis olunan kaydın iptalini eski hale getirilmesini istemişlerdir.

Davalı belediye vekili istimlakin usul ve kanuna uygun olarak yapıldığını savunmuş, diğer davalı, kayda dayanarak iyi niyetli iktisapta bulunduğunu söylemiştir.

Usulsüz açılan işbu davanın reddine dair verilen kararın Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmiş olmakla, dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü:

KARAR : Davalı belediye dava konusu taşınmazın kamulaştırılması için karar almış, Yargıtay'ca başvurmuş, 6830 sayılı Kanunu 16. maddesine dayanarak asilye hukuk hakimliğinden aldığı 22.6.1976 günlü kararla taşınmazı 6.7.1976 gününde tapu sicilinde adına tescil ve intikal ettirdikten sonra aynı gün 20 lira 20 kuruş bedel karşılığında öte ki davalı Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü'ne satış yoluyla devir ve temlik etmiştir.

Yukarda sözü edilen Yasanın 16. maddesinde, idarenin "acele hallerde) kamulaştırdığı taşınmaza "el koyması" konusu düzenlenmiştir. El koyma mülkiyetin el değiştirmesi anlamına gelmez. el koyma eski termile "vaz'i yed" etme işlemini ve durumu ifade eder. Vaz'i yed etmek veya elkoymak yetkisi idareye kamulaştırdığını taşınmazın mülkiyeti kendisine geçmeden önce kullanmak olanağını sağlar. İdare 16. maddede yazılı koşullarının var olduğu hallerde, bu maddede yazılı yöntem ve biçimlere uymak şartıyla -malik olmadan önce, kamulaştırdığı taşınmazı kullanabilir ve kamulaştırma ile öngörülen amaca tahsis edebilir.

16. maddeye dayanılarak mahkemeye yapılan başvurma bir delil tesbit isteği niteliğindedir. Mahkeme idarenin bu müracaatı üzerine, taşınmazın el koymadan önceki gerçek durumu değer takdirine etkili olabilecek bütün niteliklerini yerinde inceleme ve soruşturma yaparak saptar. Bundan sonra tapu sicil muhafızlğına göndereceği yazı ile bu yönün kamulaştırılan taşınmazın sicilde kayıtlı bulunduğu sahifeye şerh ve tescil edilmesini ister. Bu istem, MK.nun 921. maddesinde yer alan "geçici tescil" mahiyetinde olup asla taşınmazın mülkiyetinin el değiştirmesi, yani kişiden idareye geçmesi sonucunu doğurmaz.

Mahkemenin hukuksal değeri yukarda açıklanan şerh ve tescile ilişkin bulunan kararı tapu sicil muhafızlığı tarafından yanlış uygulanmış, sanki ortada mülkiyetin el değiştirmesini öngören bir mahkeme kararı varmış gibi işlem yapılarak taşınmazın mülkiyeti belediye üstüne geçirilmiş, bundan sonra öteki davalı idareye satış yoluyla devir ve temlik edilmiştir.

Taşınmaz mülkiyetinin devir ve temlik edilebilmesi için geçerli bir hukuki nedene ve illete dayanması zorunludur. Dava konusu taşınmazın mülkiyet hakkının davacılardan davalı belediyeye intikalini sağlayacak yasal bir neden mevcut olmadığına göre belediyenin iktisabı geçersizdir. Öteki davalı idarenin ise MK.nun 931. maddesinden yararlanması olanağı yoktur. Çünkü iki davalı idare arasında bu konuda sıkı bir iş ve elbirliği olduğu çok sözü gerektirmeyecek derecede açıktır. İlçeye kapalı spor salonu yaptırılacaktır.

Amaç güzel ve takdire değer. Ama kullanılan araç ve yöntem ise asla yasal değil. Belediyenin salon için gerekli taşınmazı kamulaştırma yoluyla sağlamayı ve öteki davalı idarenin de salonu yapmayı üstüne aldığı bellidir. Belediyenin iktisabının hemen arkasından, 6830 sayılı Kanun 24. maddesinde yazılı süre dolmadan ve şartlar gerçekleşmeden yıldırım hızı ile dava konusu taşınmazı öteki davalı idareye devretmesi, 20 lira gibi pek cüz'i bir satış bedelinin tesmiye edilmesi ... gibi haller iki davalının bu konudaki yasa hükümlerine rağmen,ne bahane olursa olsun bir spor salonu yapmak için yasal kural ve engelleri tanımadan aşmak ve amaca ulaşmak çabasında oldukları gözden kaçmamaktadır.

Açıklanan bu nedenlerle davanın kabulü zorunlu olduğu düşünülmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin harcın iadesine gelen mümeyyiz vekili için 1400 lira duruşma vekalet ücretini karşı taraftan alınmasına 24.1.1978 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972