 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1977/2276
K: 1977/927
T: 19.04.1977
DAVA : Taraflar arasındaki davanın (Ankara 5. Asliye Hukuk Hakimliği)nce görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 23.6.1975 tarih ve 582/325 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı ve davalı avukatlarınca istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1 - Yürütülen yargılamaya, tarafların iddia ve savunmalarına uygun toplanan delillere, dosyaya sunulan belge ve yazılar kapsamına, karar yerinde belli edilen kanuni gerektirici nedenlere, mahkemenin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, öte yandan proje tadili dolayısıyle Bayındırlık Kurulu inşaat süresini 4.5.1962 tarihli kararla 11 ay 2 gün uzattıktan sonra günde ortalama 300 m2 beton dökülmesi, gümrüklerdeki malzemeler çekilerek şantiyeye taşınması, meydan inşaat tesislerinde lazım gelen aliyetin gösterilmesi, 15 günde (30.000) sterlinglik iş yapılması, hususunda davalının yolladığı 14.6.1962 tarihli ihtarnameden itibaren sözleşmenin bozulduğu 23.7.1962 tarihine kadar geçen dönem içinde yüklenicinin ihtarda istenenden fazla iş başardığı biri diğerini destekleyen aynı doğrultudaki bilirkişi raporları kapsamıyla tesbit edilmesine, bu nedenle davalı idarenin sözleşmeyi bozmada haksız yüklenicinin ise, dava konusu ettiği kalemleri dava etmede haklı olduğu anlaşılmasına göre, davalının aşağıdaki bentlerin kapsamları dışında kalan sair ve davacının yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazları red olunmalıdır.
2 - 492 sayılı Harçlar Kanununda harçtan müstesna işlemlerle harçtan muaf olanlar 13 ve 14. maddelerde belli edilmiştir. Dava konusu iş bu hükümlere uymadığı gibi 6095 sayılı yasada da davacı ve davalıya böyle bir ayrıcalık tanınmamıştır. Öyle ise, peşin yargı harcı alınmadan davaya devam olunması usul ve yasaya aykırıdır.
3 - Aynen iadesine karar verilen Türkiye Ticaret Bankası İstanbul Şubesi tarafından verilen (743.399,97) lira tutarındaki banka mektubu, bir para borcu olmadığı, hukuki bakımdan işin eser sözleşmesi gereği süresinde ve şartlara uygun biçimde yerine getirilmesini sağlamaya yönelik bir teminattan ibaret bulunduğu gözetilmeden davacı yüklenici yararına % 10 hesabıyle (284.789,44) lira temerrüt faizine hükmolunması da bozmayı gerektirmiştir.
4 - Mukavelenin bozulmasını müteakip işin tasfiyesi, usulen tasfiye hesaplarının çıkarılması, sözleşme nedeniyle tarafların yekdiğerinde olan hak ve alacaklarının kesin şekilde belli olunması ve nihayet bu işlemin kesinleşmesi lazımdır. Hesap bakiyesi davacı yüklenici yararına gerçekleştiği takdirde yüklenici bu parayı davalıdan BK.nun 101. maddesi uyarınca talep etmesi ve borçluyu temerrüde düşürmesi gerekmektedir ki temerrüt faizi alabilsin. Aranan bu şartlar olayda tahakkuk etmediği halde, sözleşmenin bozulduğu günden itibaren mahkemece davacı alacağına (1213738) lira temerrüt faizi hesaplanması da yanlıştır.
5 - Mahkeme kararı yukarıda açıklanan sebeplerle bozulduğu için, yargılama giderlerinin bölüştürülmesi öte yandan davacı ve davalı vekillerine şimdilik takdir edilecek vekalet ücretleri değişeceğinden bu konudaki temyiz sebeplerinin şimdilik incelenmesine yarar görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda yazılı nedenlerle davacının ileri sürdüğü yerinde görülmeyen, bütün ve davalının sair temyiz itirazlarının reddiyle mahkeme kararının iki, üç ve dördüncü bentlerde yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, 1000 lira murafaa vekalet ücreti davacıdan alınarak davalı Bayındırlık Bakanlığı'na verilmesine, istek olursa temyiz peşin harcının davalıya iadesine, 19.4.1977 gününde oybirliğiyle karar verildi.