 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1977/3450
K: 1977/4832
T: 03.11.1977
DAVA : Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı cem'an 30.091 liranın faizi ve 23.11.1974 tarihinden sonraki her gün için 5.000 lira cezai şart ile birlikte davalılardan alınarak davacıya verilmesine ve fazla isteğin reddine ilişkin olarak verilen hükmün davalılardan (A) ve (İ) tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşuldu:
KARAR : 1 - ...........
2 - Davanın bir bölümü, kira sözlemesinin özel şartlar kısmında yer alan tahliye taahhüdünün yerine getirilmemesi halinde ödenmesi kararlaştırılan günlük 50,00 lira ceza parasının da ödetilmesine ilişkindir. Mahkemece, bu bölüm istekde kabul edilmiştir.
Oysa; Borçlar Kanunu'nun 19.maddesi hükmü uyarınca; Kanunun kesin surette emreylediği hukuki kurallara veya kanuna veyahut kamu düzenine aykırı sözleşmeler geçerli değildir. Gayrimenkul kiraları hakkındaki 6570 sayılı Kanun kamu düzeni düşüncesiyle taşınmaz mal kiralarına sınırlamalar getirmiştir. Kiracı, kira sözleşmesi düzenlenirken mesken veya işyeri edinebilmek için öne sürülen ve aleyhine olabilecek her türlü koşulu kabullenmek zorundadır. Bu durumda sözleşmenin tarafların serbest iradeleri ile düzenlendiğinin kabulüne olanak yoktur. O halde, kiracının ödemeyi kabul ettiği ceza koşulu anılan Kanunun sınırlandırıcı ve emredici hükümlerini ortadan kaldırıcı nitelikte bir sonuç doğuracağı aşikar olup geçersizdir. Öyle ise bu koşula dayanan istek itiraza uğramamış olsa bile, kamu düzeniyle ilgili bulunması nedeniyle re'sen gözönünde tutulmalıdır. Mahkemenin bu yönü gözetmeksizin, dava harcını almaksızın bu bitim tarihini de göstermeksizin ceza koşuluna hükmetmesi yanlıştır. Ancak, bu yanlışın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden kararın düzeltilerek onanması Usulün değişik 438.maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ : 2 sayılı bentte gösterilen nedenle temyiz olunan kararın netice ve hüküm fıkrasında yer alan (23.11.1974 tarihinden sonraki her gün için 50,00 lira cezai şartın davalılardan tahsiline) ibaresinin çıkarılmasına ve kararın bu düzeltilmiş biçiminin ONANMASINA ve davalılar yararına takdir edilen 1.000 lira duruşma avukatlık parasının davacıdan alınmasına ve onama harcından kalan 65270 kuruşun davalılardan alınmasına 3.11.1977 gününde oybirliğiyle karar verildi.