 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
9. Hukuk Dairesi
E:1976/7556
K:1976/11763
T:12.04.1976
- TAŞIT ÜCRETİ VE AYAKKABI BEDELİNDEN DOĞACAK ALACAK
- PAZAR ÇALIŞMASI
- ÜCRETLİ İZİN
ÖZET:1 - Toplu Sözleşmede, taşıma hususunda "işyerindeki uygulama aynen devam eder" denildiğine göre, mahkemece yapılacak iş, işyerinde veya benzeri işyerlerinde evvelce yapılan uygulamanın ne şekilde olduğunu saptamak ve saptanacak uygulamaya göre hesaplanan taşıt parasına hükmetmektir.
2 - Önceki toplu sözleşmede verileceği yazılı olduğu halde, sonraki sözleşmede tarafların karşılıklı rızasiyle ayakkabı verilmesine ilişkin hüküm madde metninden çıkarıldığına göre, bu döneme ait ayakkabı isteminin reddi gerekir.
3- Toplu sözleşmeye göre pazar çalışmalarında % 100 zamlı ücret verilmesi öngörülmüş ve bu zam ödenmiştir. Hafta arası çalıştığı gün için de çift yevmiye istenmiş olup Toplu Sözleşmede bunun ödeneceğine ilişkin bir kayıt yoktur. Özel hakem kararı da bu olayda kesin hüküm olamaz.
Davacı, taşıt ücreti, ayakkabı ve yemek parasıyla hafta içi izin parasının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde duruşmalı olarak davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş ise de; HUMK.nun 438. maddesi uyarınca duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1 - Yapılan soruşturmaya, toplanan delillere ve hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.
2- Gerçekten, 1.10.1970 - 1.10.1972 tarihleri arasında geçerli Toplu İş Sözleşmesinin 47. maddesinde üyelerin taşınması başlığı altında "bu konuda işyerindeki uygulama aynen devam eder. İşveren üyeleri kendi taşıtları ile taşımıyorsa, en geç 1 Ekim 1971 tarihine kadar işçilerini taşımakta olan işyerlerindeki uygulamayı yapacaktır." 1.10.1972 - 1.10.1974 tarihli Toplu İş Sözleşmesinin 48. maddesinde de "taşıma 31.1.1971 tarihli eski sözleşmenin 47. maddesindeki koşullara göre uygulanır" hükmü yer almıştır. Mahkeme, davacının evinin bulunduğu yerden işyerine kadar gidip gelmesi için, gerekli yol masraflarının tümüne hükmetmiştir. davalı vekili, taşımanın bir takım şartlara bağlı tutulduğunu, örneğin, demiryolu veya belirli tarifeli belediye otobüslerinin güzergahında bulunan işyerleri için taşıma zorunluğu olmadığını, işyerine yakın yerlerde ikamet edenlerin taşınmadığını, güzergahtan uzak oturanların önceden tesbit edilen merkezi bir mahalden topluca taşındıklarını savunmaktadır.
Toplu sözleşmede, taşıma hususunda işyerindeki uygulama aynen devam eder. Denildiğine göre, mahkemece yapılacak iş, işyerin de veya benzeri işyerlerinde evvelce yapılan uygulamanın ne şekilde olduğunu tesbit etmek ve tesbit olunacak uygulamaya göre hesaplanan taşıt parasına hükmetmektir.
3- 1.10.1970. 1.10.1972 tarihleri arasında meri Toplu İş Sözleşmesinin 45. maddesinde sendika üyesi işçilere her yıl bir çift Beykoz ayakkabısı verileceği yazılıdır. Ancak, 1.10.1972 - 1.10.1974 tarihleri arasında yürürlükte bulunan Toplu İş Sözleşmesinin ununla ilgili 46. maddesinde Beykoz ayakkabısı verileceği madde metninden çıkarılmıştır. Tarafların karşılıklı rızasıyla ayakkabı verilmesine ilişkin toplu sözleşme hükmü madde metninden çıkarıldığına göre, bu devreye ilişkin ayakkabı talebinin reddi gerekir.
4- Davacı vekili 6.3.1972 tarihli özel hakem kurulu kararına göre pazar çalışmasına karşılık hafta içinde ücretli izin verilmesi gerekirken verilmediğini iddia ederek alacak iddiasında bulunmuştur. Mahkeme bu kalem isteğe de hükmetmiştir. Toplu İş Sözleşme. sinin 23. maddesinde pazar çalışmalarında % 100 zamlı ücret verilmesi öngörülmüştür ve davacı bu zammı almıştır. Hafta arası çalıştığı gün için de çift yevmiye istemektedir. Toplu sözleşmede bunun ödeneceğine dair bir kayıt yoktur. Özel hakem kararı da bu olayda kesin hüküm olamaz. O halde bu isteğin de reddi gerekir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarda 2, 3 ve 4 numaralı bentlerde gösterilen sebeplerden davalı yararına BOZULMASINA ve temyiz peşin harcının istek halinde ilgiliye iadesine 12.4.1976 gününde oybirliğiyle karar verildi.