 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E:1976/1720
K:1976/4850
T:26.04.1976
- EMLAK VERGİ BEYANNAMESİNİN KAPSAMI KISMİ KAMULAŞTIRMADA ÖDENECEK KARŞILIKVERGİ DEĞERİNİN HESAPLANMASI
* ÖZET:Vergi beyannamesinde gösterilen değer taşınmaz mal üzerindeki binayı da kapsar.
Kısmi kamulaştırmalarda ödenecek karşılık, vergi değerinin kamulaştırılan kısma düşen miktarını aşamaz.
Beyannamede gösterilen değerden bina değeri düşüldükten sonra kalan miktar üzerinden arsanın bir metrekaresine isabet eden değer bulunmalı, kamulaştırma dışı kalan kısımda değer artışı varsa bu artış miktarı da eklenerek kalanın tamamının değeri saptanmalı, bu miktar toplam vergi değerinden düşülmelidir. Böylece kamulaştırılan kısma düşen vergi değeri hesaplanmalıdır.
(334 s. Anayasa m. 38)
Ahmet varisleri Hasan ve arkadaşları vekili avukat Mehmet ile Karayolları Genel Müdürlüğü arasındaki kamulaştırma bedeline itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Kamulaştırma bedelinin artırılmasına dair verilen yukarıda tarih ve numaraları yazılı hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı idare vekili avukat Ahmet tarafından süresi içinde verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki kağıtlar okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü.
Taşınmaz mal, üzerinde kerpiçten yapılmış bir bina bulunan 7296 metrekare yüzölçümünde bir yerdir. Bunun bina ile birlikte 3196 metrekarelik bölümü kamulaştırılmış olup geriye de 4100 metrekarelik arsa kalmıştır. Davacılar tarafından verilmiş olan 30.11. 1972 tarihli beyannamede taşınmazın tamamı için 650.000 lira vergi değeri gösterilmiştir. Beyannamedeki bu değer binayı da kapsar.
Anayasanın değişen 38. maddesi hükümlerine göre "kısmen yapılan kamulaştırmalarda" kamulaştırma karşılığı vergi değerinden kamulaştırılan kısma düşen miktarı aşamayacağı ve her iki bilirkişi raporunda takdir olunan bedeller ve vergi değerinden fazla bulunduğu cihetle vergi değerini aşmayacak şekilde artırma yapılması lazımdır.
Kamulaştırılan kısma düşen vergi değerinin hesabında ise, beyannamede gösterilen 650.000 lira değerden bina değeri olan 11.685 lira tenzil edildikten sonra geri kalan ve 7296 metrekarelik arsa tamamına ait olan 638.315 lira üzerinden arsanın beher metrekaresine isabet eden değerin bulunması ve bilirkişilerce kamulaştırma dışı kalan 4100 metrekarelik kısımda metrekarede % 30 değer artışı olacağı kabul edilmiş olmasına göre bu artış miktarı da ilave edilmek suretiyle bakiyenin tamamının değeri tespit edilerek bunun toplam vergi değeri olan 650.000 liradan düşülmesi ve böylece geri kalan miktarın kamulaştırılan yere ait (bina dahil) vergi değeri ve birnetice kamulaştırma karşılığı olarak kabulü ve ona göre de artırma yapılması gerekir.
Mahkemece bu cihetler gözetilmeden yanlış hesap neticesi vergi değerinden fazlaya hükmolunması doğru bulunmamıştır.
Davalı idare vekilinin temyiz itirazları bu bakımdan yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün yukarıda açıklanan nedenle Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA 26.4.1976 gününde oybirliği ile karar verildi.