DAVA : Davacı avukatı; müvekkilinin davalılardan kiraladığı deponun Eshot Genel Müdürlüğü'nce su ve elektriğinin kesilmesi yüzünden müvekkilinin fazla adam çalıştırmak suretiyle 20.557 lira 40 kuruş zarara uğradığını ileri sürerek bu paranın kira parasından düşülmesini istemiştir.

KARAR : Yapılan yargılama sonunda; dava dosyadaki belgelerle sabit olduğundan 20557 lira 40 kuruşun 25.8.1972 gününden itibaren % 5 faiziyle birlikte davalılardan alınarak davacıya ödenmesine karar verildiğine ilişkindir.

Temyiz eden: Davalılar avukatı.

Temyiz eden: Davacı avukatı.

Dosya incelendi, gereği konuşuldu:

Davaya konu olan olaya gelince;

Gerçekten davacı idarenin 20.3.1970 günlü kira sözleşmesi ile davalılara ait kiralananı (yaprak tütün deposu) olarak iki yıl süre ile kiralandıkları ve özellikle kiralananı sözleşmeden amaçlanan şekilde kullanılabilecek durumda yani elektrik ve su tesisatı tamam olarak teslim aldıkları ve binayı işgal ve tütünleri istif ettikleri, dosya münderecatı, mevcut belgeler ve tarafların iddia savunmaları ve özellikle dava dilekçesinin 3. ve cevaba cevap dilekçesinin 2 ve 3. paragrafından açıkca anlaşılmakta ve bu konuda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmaktadır.

Ancak, binanın işgal edilmesinden sonra üçüncü kişi durumundaki ESHOT İdaresinin 1.4.1970 gününde kiralananın elektrik ve su saatlerini söktüğü ve 1.7.1970 ila 31.8.1970 günleri arasında binanın elektriksiz ve susuz kaldığı ve bu yüzden davacının zarara uğrayıp bazı giderlere katlanmak zorunda kaldığı anlaşılmaktadır.

Davacı, davalı kiralayanların ESHOT İdaresine ait bazı yasal yükümlülüklerini yerine getirmediğinden idarece elektirk ve suyun kesildiğini; bu olayda davalıların kusurlu olduklarını ileri sürmüş; davalılar ise, ESHOT İdaresinin ilektrik ve su saatlerini sökmek suretiyle tezahür eden tutumunun herhangi yasal ve haklı bir nedene dayanmadığını, kira sözleşmesine aykırı bir davranışları olmadığını, bu bakımdan doğan zararla sorumlu tutulamıyacaklarını ileri sürmüşlerdir.

Gerçekten, üçüncü kişi durumundaki idarenin kusurlu davranışı sonunda elektrik ve suyun kesildiği, olayda davalı kiralayanların herhangi bir kusuru bulunmadığı Belediye Encümen kararının iptaline ilişkin, İzmir İl İdare Kurulunun 15.7.1970 gün ve 2145 sayılı kararı ile Mahkemenin 21.11.1975 günlü kararının 2. sahifesinin 2. paragrafındaki açık kabulden anlaşılmaktadır.

O halde, olayımızda öncelikle çözümlenmesi gereken sorun, davalı kiralayanların Borçlar Kanununun 248 ve onu izleyen maddelerinin düzenlendiği kira sözleşmesinin kendilerine yüklediği tam ve kusursuz (yani ayıpsız) ifa borcunun yerine getirip getirmedikleri yönünü saptamak olacaktır.

Kira sözleşmeleri iki taraflı borç doğuran ivazlı sözleşmelerdendir. Bu bakımdan kiraya veren davalılar, kiralananı ta başlangıçtan itibaren (sözleşmeden maksut olan kullanmaya salih bir alde) her türlü ayıptan salim olarak kiracıya teslim etmek ve sözleşmenin devamı süresince bu amacı sağlamak zorunluğundadır (BK. 249). Çünkü ifa, edimin kural olarak borçlu tarafından belirli bir zaman ve mahal içinde ve sözleşmenin kaynağındaki esaslar dairesinde yerine getirilmesidir. Diğer bir deyimle ifa, borçlanılan edimin kaynağını teşkil eden hukuki ilişkiye uygun bir tarzda yerine getirilmek suretiyle borçlunun borcundan kurtulmasını sağlayan eylem ve davranıştır (F.N. Feyzioğlu - Borçlar Hukuk - Umumi Hükümler - Cilt 11-1969 - say. 4). O halde, geçerli bir ifadan söz edebilmek için, ifa borçlu tarafından alacaklıya sözleşmede karalaştırılan yer ve zamanda, taahhüt edilen nicelik ve niteliklere uygun olarak yapılmak gerekir (Dr. Erzan Erzurumluoğlu - Türk/İsviçre Borçlar Hukuk Sistemine Göre, Borçluya Yüklenemeyen Nedenlerden Dolayı Edimin Yerine Getirilmemesi - Ankara 1970-Say. 6).

Olayımızda gerek davacı ve gerekse mahkeme, davalıların edimini (hemde kendilerine hiç bir kusur yükletilemeyecek şekilde) yerine getirdiklerini kabul etmişlerdir. Nitekim dosyadaki belgeler de bu yönü doğrulamaktadır.

Kural olarak kiracı, borçlu kiralayandan afaki iyiniyet kurallarının gerektirdiğinden daha fazlasını isteyemez ve bekleyemez. Bu bakımdan, afaki iyiniyet kurallarına göre aşılması borçludan beklenemeyen engeller ifaya mani olmuşsa, nisbi imkansızlık mevcut sayılır (Becker-Borçlar Kanunu - Genel Hükümler - 3. Fasikül - Osman talon Çevirisi - Say. 525, N. 17). Nitekim Borçlar Kanununun 96 ve onu izleyen maddeleri de (kusurlu imkansızlık) halini düzenlemiş ve borçlunun olayda kusurlu olmadığını isbat etiği takdirde sorumluluktan kurtulacağını öngörmüştür. Olayda elektrik ve su kesilmesi ESHOT İdaresinin bir işlemi ile meydana gelmiş ve daha sonra da bu işlemin haksızlığı (davalıların kendilerinden beklenen girişimleri sonucu) bir idari kararla belirmiştir. O halde davalıların haklılığı sabittir. Kendilerinin hem haklı olduğunu kabul etmek, hem de tazminatla sorumlulukları yönüne gitmek Borçlar Kanununun 96 ve 117. maddelerine aykırı olur. Çünkü zarar üçüncü kişinin haksız eylemi lie doğmuştur. Davacı taşınmazın fer'i zilyedi olduğuna (MK. 894-897, 899-904) üçüncü kişiye karşı tazminat davası da açabilir. O halde, anılan gerekçeye göre reddedilmesi için hüküm bozulmalıdır.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle BOZULMASINA 11.2.1977 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972