DAVA : Davacı vekili, müvekkilinin 1/2 hissesinin maliki bulunduğu Buca Yıkık Kemer mevkiinde 734 ada 17 parsel sayılı taşınmazına 5 yılı aşkın bir zamandan beri davalının inşaat yapmak suretiyle tecavüzde bulunduğunu ileri sürerek davalının vaki müdahalesinin inşaatın kal'i suretiyle menine, 10 bin lira ecrimislin davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili, davacının dava konusu taşınmazı 1969 yılında satın aldığını, davacının satın almadan önce müvekkili davalı ile birçok şahısların ev yapmış olduklarını ve bazı kimselerinde ev yapmakda olduğunu gördüğünü ve bildiğini, binanın yıkılmıyarak takdir edilecek bedeli karşılığında binanın işgal ettiği yerin müvekkiline satılmasını davacının ecrimisil istiyemiyeceğini savunmuştur.

Hüküm, dava konusu 17 parsel içinde kalan ve davacının iktisabından ince yapılmış bulunan ve yıkılması fahiş zararı büeddi olan fenehli krokisinde yeşil boyalı olarak gösterilen 175 metre karelik saha ile içindeki eve, davacının 17.070,48 lira en az malzeme bedelini davalıya ödemesi karşılığı davacının 2/4 payına davalının mürdahalesinin menine, inşaatın kal'i talebinin reddine, ecrimisil isteğinin müracaata bırakılmasına karar verildi. Bu karar süresi içinde Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekilleri tarafından istenilmiş olmakla dosya tetkik olunarak gereği düşünüldü:

KARAR : Davacının 17 parsel sayılı taşınmazı içinde 40 a yakın gecekondu yapıldığı ve böylece bir mahallenin kurulduğu saptanmıştır.

Ülkemizde "gecekondu" gece karanlığından yararlanmak suretiyle yasaya aykırı olarak vücuda getirilen yapılar için kullanılan bir sözcüktür. Geccekondunun tanımlanması 775 sayılı Kanunda yapılmıştır. Sözü geçen 2. maddesinde "İmar ve yapı işlerini düzenleyen mevzuata ve genel hükümlere bağlı kalmaksızın, kendisine ait olmayan arazi veya arsalar üzerinde sahibinin rızası alınmadan izinsiz yapılan yapıların" gecekondu sayıldığı açıklanmıştır.

Gecekondunun üzerine kurulduğu yer, başkasının malıdır. Gecekondu yer sahibi olan kişinin rızası alınmadan yapıldığı için onun mülkiyet hakkına el uzatılmıştır. Gecekondu bir projeye dayanmadan ve yapı işlerini denetlemekle görevli resmi mercilerden "izin" alınmadan, yapanın keyif ve arzusuna ve çok kez elverişli olmayan bir ekonomik gücün sınırsız ve yetersiz olan maddi olanaklarına bağlı kalınmak suretiyle "gelişigüzel" meydana getirilen bir yapıdır. Kısaca, gecekondu her yönüyle -temelden çatıya kadar- Yasa dışı yapılmış kaçak bir yapıdır.

Öncelikle sosyal ekonomik nedenlerin doğurduğu fiili durumu ifade için kullanılan "gecekondu" sözcüğü, bugün hukuk alanında belirli anlam taşıyan bir hukuki müessese olmak hüviyetini kazanmıştır.

Davada, davacı taşınmazı üzerindeki yapıların gecekondu niteliği taşıdığı kuşkusuzdur. Bu gibi uyuşmazlıkların çözülmesinde Medeni Kanunu genel hükümleri kadar özel bir yasa olan 75 sayılı Kanununda uygulanması gerekli ve zorunludur. Hatta bu uyuşmazlıklarda gecekondu Kanunu öncelik ve üstünlük tanımak zorunluğu vardır. Çünkü sözü geçen Kanunu 41. maddesinde bu Kanunun uygulanması gereken yerlerde "öteki Kanunların" Bu Kanuna aykırı hükümlerinin uygulanması olanağı bulunmadığı öngörülmüştür.

Davacı taşınmazı üzerindeki davalıya ait yapı "gecekondu" niteliğinde olduğuna, davalı dava konusu yerin gecekondu "ıslah ve tasfiye bölgesi" içinde kaldığını ileri sürdüğüne göre:

1 - Nizalı yerin "gecekondu ıslah ve tasfiye bölgesi" içinde kalıp kalmadığının merciinden sorulması,

2 - Bu bölge içinde olduğu anlaşılırsa 775 sayılı Kanunun 21. maddesiyle atıfda bulunduğu öteki maddeler uyarınca inceleme yapılması,

3 - Bu inceleme sonunda yukarıda sözü edilen maddelerde yazılı koşulların gerçekleşmesi takdirinde gecekondunun yıkılması ile ilgili isteğin reddedilmesi gereklidir.

Gecekondu Kanununun uygulanması zorunlu olan durumlarda, bu Kanun hükümlerine öncelik tanınması gerekli olduğuna göre, 21. maddede yazılı koşulların gerçekleşmesi takdirinde Medeni Kanununun 648 ve sonraki maddelerinin uygulanması, yani gecekondunun yıkılması veya bedel karşılığında yer sahibi olan kişiye temlik edilmesi olanağı yoktur. Mahkemece, bu yön gözönünde tutulmadan gecekondu Kanunuyla getirilen özel hükümlere geçerlilik ve üstünlük tanınmadan yazılı şekilde karar verilmesi yolsuzdur.

Hükmün bu nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA gelen temyiz eden vekili için 1000 lira duruşma vekalet ücretinin temyiz edilenden tahsilene, peşin harcın iadesine 4/5/1976 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972