 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1976/4802
K: 1976/5736
T: 31.12.1976
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Ankara 8. Asliye Hukuk Hakimliği)nce verilen 10.2.1976 tarih ve 712/37 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, davalı şirketin, 17.4.1965 günü yürürlüğe giren 580 sayılı Milli Prodüktivite Kuruluş Kanununun 13/c maddesi kapsamına girdiğini, bu madde gereğince kesin ve orantılı aidatlarını müvekkili kuruluşa ödemesi gerekirken, ödenmediğini iddia ederek 1966/1972 yıllarına ait aidatların ve geçikme zamları tutarı olan toplam 44.162.40 liranın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, savunmasında müvekkili şirketin 580 sayılı Kanunun şumulü içerisinde olmadığını, talebin zamanaşımına uğradığını davacının dava açma ehliyeti bulunmadığını, şirketin hazine ile ilgili bir para almadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, davacı tarafın Danıştay'da açtığı dava ve talebin 5 yıllık zamanaşımına tabi olması nedeniyle buna ilişkin savunmanın reddine, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun ve Maliye Bakanlığının, davacıya bildirdikleri 580 sayılı Kanun şumulüne giren kuruluşlara ait listelerde, davalı şirketinde ismi geçtiği, sermayesinin yarısından fazlasının hazineye ait bulunduğu, ve bu durumda davalı şirketin kamu iktisadi teşebbüsü olduğu, böylelikle 580 sayılı Kanunun 13. maddesi gereğince davalının davacıya aidat ödemesi gerektiği, Yüksek Denetleme Kurulunun, denetiminde olduğu, şirketin 440 sayılı kanuna tabi olacak şekilde statü değişikliği için genel kurulca karar alındığı kabul edilerek, itiraza uğramayan toplam 44.162.40 lira aidat alacağının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
580 sayılı Kanunla kurulmuş olan Milli Prodüktivite Merkezi Kanununun 1. maddesi gereğince tüzel kişiliği haiz, bütün işlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabi bir kuruluştur.
13. maddesinde yazılı gelir kaynakları arasında ve maddenin C bendinde işaret olunduğu üzere, iktisadi Devlet teşekküllerinin idare ve murakabesi hakkındaki kanuna tabi teşekkül ve ortaklıkllara Bakanlıkların teftiş ve denetlemesi altındaki birlik, kurum ve ofislerin katma bütçeli dairelerin her yıl bütçelerine koyacakları 5000 lira kesin aidat ile evvelki yıl bilançosuna göre tahakkuk eden safi karların % 01'ini tekabül eden orantılı aidatları bulunmaktadır.
Maliye Bakanlığı ve Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu Başkanlığı'nın ve Ankara Ticaret Sicili Memurluğu'nun dosyadaki yazılarına göre davalı kuruluşun sermayesinin : 96,15'nin devlete ait bulunduğu bu bakımdan teftiş ve denetiminin alakalı bakanlıklara ait olduğu şüphesizdir. Yine cari muamelelerden Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulunun denetimine tabi tutulduğu, memurlarının diğer iktisadi devlet teşekkülleri memurları gibi 657 sayılı Devlet Memurları Kanuna tevfikat ücret aldıkları anlaşılmaktadır. Bu durumda davacı, yukarıda sözü edilen Kanunun C bendi gereğince ve orantılı aidat vermekle yükümlüdür. Alacak da kanundan doğduğundan BK.nun 125. maddesinde yazılı 10 senelik zamanaşımına tabi olduğundan zamanaşımı süresi de dava tarihine göre tahakkuk etmemiştir. Davalı cevap layihasında aidat miktarına bir itirazda bulunmadığından bu hususta bir inceleme yapılmasına da gerek bulunmamaktadır.
SONUÇ : Yukarıda yazılı nedenlerle davacının yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, ve 1400 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine ve 969.80 lira temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına 31.12.1976 tarihinde oybiliğiyle karar verildi.