DAVA : Davacı, davalı şirketten 294.000 lira bedelle kamyon satın aldığını, kamyonun Mayıs 1972 tarihinde teslim edileceğinin taahhüt edildiğini, peşin olarak toplam 75.000 lira ödediğini, ayrıca alacaklı bulunduğu 200.000 liralık senetleri ciro ettiğini ve 43.000 liralıkta senet verdiğini böylelikle davalı tarafın nakliye ücreti tenzilinden sonra 23.500 liralık senedi fazladan aldığını iddia ederek, davalıya bu miktar kadar borçlu olmadığının tesbitine ve senetlerin 23.500 liralık kısmının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı taraf savunmasında, davanın yersiz olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, davacının ididasını isbatlayamadığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.

Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.

Davacının, davalı kollektif ortaklıktan bir adet 520 HM tipi üç dingilli MAN marka kamyon satın aldığı taraflar arasında uyuşmazlık konusu değildir. Uyuşmazlık konusu olan husus, satılan kamyonun bedeli olarak davacı tarafından davalıya ödenen miktardır.

Davacı, satış bedelinin (317.500) lira olduğunu ve bu meblağı (75.000) lirası peşin (200.000) lirası alacaklısı kendisi ve borçlusu dava dışı (T) olan emre yazılı sentleri ciro etmek ve (43.000) lirasını da 4 adet emre yazılı senet vermek suretiyle ödediğini ve ödenen meblağ içindeki (500) liranın kamyonunu Konya'ya taşınması gideri olduğunu iddia etmiştir.

Davalı kamyon satış bedelinin (317.500) lira olduğunu kabul etmemekte ise de, vekili tarafından verilen 14.2.1974 günlü cevap layihasının 5/b maddesinde aynen: (keza 19.11.1973 günlü celsedeki beyanlarından tarafların (317.000) TL.ya anlaştıklarını sarahaten kabul etmektedir. Bu durumda akit serbestisi ve pazarlıkta rıza davanın önüne set olarak çıkmaktadır. Davacının senetlerin iptalini değil faturanın yükseltilmesini istemesi gerekirdi.) denmek suretiyle satış bedelinin (317.000) lira olduğunu zimmen kabul ettikten gayri dosyaya davacı tarafından ibraz edilen ve davalı ortaklığın imzası ile içeriğini inkar etmediği 17.7.1972 günlü belgede de satış konusu kamyonun fiyatı (317.500) lira olarak yazılıdır. Ayrıca davacının dinlettiği tanıklar da tarafların (317.500) liralık satış bedelinde anlaştıklarını beyan etmişlerdir. Bu suretle, davacıya satılıp teslim olunan kamyonun satış bedelinin (317.500) lira bulunduğu sübuta ermiştir. Oysa, davalı ortaklık tarafından satılıp teslim edilen kamyon için davacıya verilen 28.8.1972 günlü faturada bedel (294.000) lira olarak gösterilmiştir.

Davadaki istem, satış bedeli olarak ödenen (317.50) lira ile faturada gösterilen (294.000) lira arasındaki (23.500) liralık farka ilişkin bulunduğuna göre, uyuşmazlığın çözümü için evvelemirde satış konusu kamyonun bedeli hakkında kanun veya yetkili makamlarca kabul edilmiş en yüksek had bulunup bulunmadığının saptanması ve böyle bir had mevcutsa T.T.K.nun 1466. maddesinde yer alan: (Bir akit hükmünce yerine getirilmesi gereken edalar hakkında kanun veya yetkili makamların kabul etmiş olduğu en yüksek haddi aşan mukaveleler, en yüksek had üzerinde yapılmış sayılır ve bu hadden fazla olan edalar, hata ile yapılmış olmasa dahi geri alınır) hükmü gereğince sonuca gidilmesi gerekir.

Taraflar arasındaki satış sözleşmesinde kabul edilen fiyatı ile faturada yazılı fiyatı arasında fark bulunan kamyonun endüstri şubesi mamulatı olduğu kuşkusuzdur. 13 Haziran 1936gün ve 3329 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmış bulunan 3003 sayılı endüstriyel mamulatın maliyet ve satış fiyatlarının kontrolu ve tesbiti hakkındaki kanun 1. maddesi gereğince İktisat Bakanlığı endüstri şubesi mamulatından lüzum gördüklerinin maliyet ve toptan satış fiyatlarını kontrol ve tesbit etmeğe ve bu maksatla işletme idare şartlarını, umumi vaziyetlerin ve buna dair evrak ve vesikalarını tetkike yetkili bulunduğuna ve 2. maddesi uyarınca da, tesbit edilen toptan satış fiyatından fazlaya satan müessese sahipleriyle yetkili şahısların hapis ve para cezası ile celandırılacaklarına göre;

1 - Kuruluş Kanunu hükümleri gereğince halen bu yetkiyi kullanan Sanayi Bakanlığından dava konusu kamyon için satış tarihinde ne yüksek satış fiyatının tesbit edilmiş olup olmadığının tesbit edilmişse bu fiyatın ne olduğunun sorulması,

2 - Davacıdan, iadesini isteği (23.500) liralık alacaklısı kendisi ve borçlusu (T.) olan davalıya ciro ettiği senetlerin hangileri olduğunun sorulup tesbit edilmesi,

Suretiyle incelemenin tamamlanmasından sonra, kamyon için satış tarihinde Sanayi Bakanlığınca tesbit edilmiş en yüksek fiyat, satış bedeli (317.500) liradan az ise aradaki fark oranında Türk Ticaret Kanunun 1466. maddesi hükmü gereğince davanın kabulü gerekirken, eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi usul ve kanuna aykırı bulunmuş ve hükmün bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda yazılı nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 26.10.1976 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972