 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 1976/1051
K: 1976/1743
T: 01.04.1976
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi) nce verilen 8.12.1975 tarih ve 370/324 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı avukatı tarfından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı banka, 6.4.1961 tarihli teminat vekefalet mektubu kontr grantisine istinaden, Etibank Ankara Şubesi Müdürlüğü'ne hitaben, dava dışı Mehmet lehine, davalının şeriki bulunduğu (H) Koll. Şirketi ve diğer iki şirket kafaletleriyle 250.000 lira meblağlı teminat mektubu verdiğini, talep üzerine muhataba tazmin ederek, lehdarın iflas ve davalı ile müflis Mehmet'den ibaret kollektif şirketini, fesih ve tasfiye kararı alması üzerine, şirket ortağı davalı aleyhine icra takibine tavessül edip, itiraz edildiğinden, haksız itirazın iptali ile faiz, gider vergisi ile tahsilini talep ve tava etmiştir.
Davalı savunmasında, mukaveleyi düzenleyen Mehmet olup şirket ortaklarını rıza ve malumatları dışında sözleşmeyi imzalaması esas mukavelenin 7. ve 8. maddeleri uyarınca geçerli sayılamayacağına, ortak olduğu şirketin ilk şirketin devamı olmadığını, 1961 yılında vücut bulan şirket borcundan sorumlu tutulamayacağını, filhakika kendisine izafe edilen şirketin 25.10.1963 tarihinde tescil ve ilan edildiğini, şirket mukavelesindeki imzalar noterlikçe tasdik edilmediği gibi, sermaye olarak sadece mesaisini koyduğunu ilan edilmediği gibi, sermaye olarak sadece mesaisini koyduğunu ilan edilen şirketin adi şirket sayılacağını ve diğer nedenlerle davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.
Mahkemece, itirazın iptali ile, davacının 507,431,46 lira alacaklı olduğunun sübutuna fazla talebin reddine, % 15 icra inkar tazminat tutarının tahsiline, karar verilmiştir.
Hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir.
1 - 6.4.1961 tarihli kontrgrantiyi verenlerden ve davalının davaya ortak olduğu iddia edilen (H) Kollektif Şirketi, 20.8.1956 tarihinde tecil ve ilan olunmuştur. Bu şirkete kuruluş zamamında Mehmet'le Cihat'tan ibarettir.
1.7.1963 tarihli şirketin karar defterinde, 1. ve 2. sahifelerinde yazılı olan ve şirket statüsünün tadiline ilişkin kararın noterlikçe tasdikli suret ile, ticaret siciline tevdi ile tescil ve ilanı yapılmıştır. Ancak bu kararda, davalı Ahmet'in imzasının bulunup bulunmadığı tevsiz edilememiştir. Nitekim dosyada mevcut bu işleme ait fotokopide,davalının imzası bulunmamaktadır. TKK.nunu 154. maddesi uyarınca, kolektif şirket mukavelesinin yazılı olması şartı ile birlikte mukaveledeki imzaların da noterlikçe tasdiki şartı mevcut olup, aynı Kanunun 156. maddesi uyarınca bu iki şart mevcut olup, aynı Kanunun 156. maddesi uyarınca bu iki şart mevcut olmadıkça, şirketin kuruluşu geçerli olamaz. Başka bir deyimle, imzanınnoterlikce tasdik edilmesi bir geçerlilik şartıdır. Bu akt olayda tahakkuk etmemiş bulunduğuna göre, yukarıda sözü edilen 156. madde gereğince bu eksiklik nedeniyle mevcut kuruluşa adi şirket hükümlerinin uygulanması gerekir. Kontgranti de, adi şirketin kurulmasından önce verilmiş olmasına göre, 1.7.1963 tarihinde kurulmuş olan davalı Ahmet'in şerik bulunduğu adi ortaklığın ve dolayısıyla Ahmet bu kontgrantiden sorumlu değildir. Kaldı ki, şirket stattüsünün 5. maddesinde, şirketin iştigal mevzuu otomobil yedek aksamı perakendeciliği yapmak olup, aynı kanunun 137. maddesi gereğince ortaklıkların hukuki ehliyeti şirket sözleşmesinde yazılı işletme konusunun çevresi içinde kalmakla sınırlıdır. Bu bakımdan konularına girmeyen işlerde hakları iktisap ve borçlar iltizam edemezler. Dava konusu borç, şirketin mevzuuna giren işlerden bulunmadığından davalının bu yönden de sorumlu tutulması gerekir.
SONUÇ : Yukarıda yazılı nedenlerle, davalını temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, (1000) lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine ve ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine 1.4.1976 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.