 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
Hukuk Genel Kurulu
E: 1975/460
K: 1977/279
T: 23.03.1977
DAVA : Taraflar arasındaki tesbit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; (İstanbul 2. İş Mahkemesi)nce davanın kabulüne dair verilen 5.6.1974 gün ve 23-562 sayılı kararın incelenmesi davalı kurum vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 10. Hukuk Dairesi'nin 19.9.1974 gün ve 3792-5612 sayılı ilamiyle, (Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 54 ncü maddesidir. Mahkeme, ödenen malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim gün sayısını sigortalılık süresine bölerek, çıkan gün sayısının 120 den fazla olduğu görüşü ile davayı kabul etmiş bulunmaktadır.
Anılan madde incelendiğinde görüldüğü gibi, malullük aylığından yararlanabilmek için malul sayılmak yanında en az beş yıldan beri sigortalı bulunmak ve ayrıca en az her yıl için 120 gün veya toplam olarak 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak gerekir.
Davacının, malul olduğu en az 5 yıldan beri sigortalı bulunduğu ve 1800 prim ödeme gün sayısını doldurmadığı yönlerinde uyuşmazlık yoktur. Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalı primi ödeme gün sayısı 1800 den az olan sigortalının malullük aylığından yararlanması için sigortalının yukardaki şartlar yanında sigortalı olduğu sürece her yıl için en az 120 gün prim ödemiş olması gerekir. Maddedeki (ortalama) sözcüğüne dayanılarak 1800 gün prim ödeme koşulu yerine gelmemiş durumlarda da ödenen prim saysını sigortalılık süresine bölünerek bir sonuca varılamaz. Aksinin kabulü halinde aktuarya hesaplarına dayanılarak maddede öngörülen 1800 gün prim ödeme şartının bir anlamı kalmaz.
Bundan başka, 506 sayılı SSK.nun 126 ncı maddesinde öngörülen harçtan bağışıklık, sadece Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından açılan davalar için söz konusu olup kurum, aleyhine açılmış bulunan davalarda bu bağışılıklıktan yararlanamaz. Öbür yandan, harca ilişkin hususlar kamu düzenine ilişkindir ve bu nedenle, Yargıtay'a başvurmanın başvuranın durumunu kötüleştirmeyeceği yollu usul kuralı bu konuda geçerli değildir. Bu bakımdan, mahkemenin, Kurumu harçla yükümlü tutmamış olması usule ve yasaya aykırıdır ve bozma nedenidir. O halde, bu yönleri hedef tutan temyiz itirazları kabul edilmelidir. O halde, bu yönleri hedef tutan temyiz itirazları kabul edilmelidir, sebebiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz eden: SSK. Gn. Müd. vekili.
Hukuk Genel Kurulunca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
KARAR : 506 sayılı SSK.nun 54 üncü maddesi hükmünce, "Malullük aylığından yararlanabilmek için: a) 53 ncü maddeye göre malul sayılmak, b) En az 5 yıldan beri sigortalı bulunmak, her yıl için ortalama olarak en az 120 gün veya toplam olarak 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak, şarttır." Uyuşmazlığın çözümü maddenin (b) bendinde öngörülen düzenlemenin anlamı tayine bağlı bulunmaktadır. Buna göre, malullük aylığından yararlanabilmek için diğer koşullar yanında her yıl için ortalama olarak en az 120 gün veya toplam olarak 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödenmiş olmalıdır. 120 güne ilişkin koşul ortalamayı göstermekte olup toplam yıl ortalaması 120 gün veya daha fazlaya ulaştığı takdirde bu yöne ilişkin koşul gerçekleşmiş sayılır. Sözü edilen bendin prim koşuluna ilişkin ikinci halinde ise toplam gün esası öngörülmüştür. Başka bir anlatımla bu son halde toplam 1800 gün prim ödenmiş olması gerekli sayılmıştır. Dosyladaki belgelerden davacının her yıl için ortalama 120 gün prim ödediği anlaşıldığından usul ve yasaya uygun olan direnme kararı onanmalıdır.
SONUÇ : Temyiz itirazlarının reddiyle, direnme kararının yukarıda açıklanan nedenlerle ONANMASINA 23.3.1977 gününde oyçokluğuyla karar verildi.