Hukuki.NET


Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


T.C.
YARGITAY
9. Ceza Dairesi
E:1975/42
K:1975/49
T:03.12.1975
  • DEVLET GÜVENLİK MAHKEMELERİ YASASININ İPTALİ
  • SİYASİ PARTİLERİN AMACINA AYKIRI DAVRANIŞTA BULUNMASI
  • KOMÜNİZM PROPAGANDASI
* ÖZET:1 - 1773 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruluş ve yargılama usulleri hakkındaki yasa, Anayasa Mahkemesinin 6.5.1975 gün ve 35/126 sayılı kararı ile iptal edilmiş ve yayın tarihinden bir yıl sonra yürürlüğe girmesi kabul edilmiş olup böyle bir iptal kararı varken ikinci kez yeniden karar verilmesine yer olmadığı açıklanmış ve bu nedenlerle sanık vekillerinin mahkemenin hukuki durumuna ve görevsizliğine ilişkin itirazları yerinde görülmemiştir.
2 - Türkiye Sosyalist İşçi Partisi Ankara İl Merkezi Yönetim Kurulu tarafından alınan karar ve buna uyularak 12.3.1975 günü düzenlenip çoğaltılarak dağıtılan (İşçiler... Emekçi halkımız Yurtsever aydınlarımız... Devrimci gençlerimiz) başlıklı bildiri, 3.1.1975 günlü "Faşizmi protesto" toplantısı konuşması, parti proğram ve tüzüğü, Anayasa hükümleri ve 648 sayılı Siyasi Partiler Yasasının ışığı altında Ekonomi, Anayasa ve Ceza Hukuku profesörlerinden kurulacak bilirkişiler kuruluna incelettirilip düşünceleri alındıktan sonra sanıkların hukuki durumlarının takdiri ve tayini gerekir.
(1773 s. DGMK.)
(334 s. T.C. Anayasa m. 152)
(648 s. Siyasi Partiler K. m. 83, 108)
Kanun gereği kurulan bir siyasi partinin gayesine aykırı olarak, memlekette kurulu iktisadi, toplumsal temel nizamları devirmeğe yönelen faaliyette bulunmaktan sanık A. Kar, O. işıtman, A. B..., V. G.... ve H. S.... ve komünizm propagandası yapmaktan sanık t. S... ve E.N. G...'ın yapılan yargılanmaları sonunda: Mahkumiyetlerine ve ayrıca sanık A. K..'ın komünizm propagandası yapmaktan beraatine dair (Ankara Devlet Güvenlik) Mahkemesinden verilen 4/9/1975 gün ve 1975/20 esas, 1975/30 karar sayılı hükmün sanık A. K...'a ait beraat cihetinin C. Savcısı ve kendilerine ait mahkumiyet kısmının ise sanıklar tarafından Yargıtayca incelenmesi istenilmiş ve depo parası yatırmış olmalarına ve sanıklar duruşma dahi istemelerine mebni dava evrakı C. Başsavcılığından tebliğname ile daireye gönderilmekle duruşmalı olarak yapılan inceleme sonunda aşağıdaki karar tesbil edildi.
1 - C. Savcısının, sanıklardan A. K...'ın komünizm propagandası yapmak fiilinden beraatine dair hükmü temyiz amacıyla düzenlediği 9/9/1975 günlü dilekçesi, CMUK.nun 310. maddesi açık hükmüne ve bu hususdaki Yargıtay kararlarına göre Hakime havale ettirilmemiş bulunduğundan tebliğnamedeki istem gibi reddine,
2 - Devlet Güvenlik Mahkemeleri kuruluş ve Yargılama Usulleri hakkındaki 1773 sayılı kanunu iptal eden ve 11/10/1975 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan, Anayasa Mahkemesinin 6/5/1975 gün ve 35/126 sayılı kararlarının 4/Ç bendinde bu iptal kararının, TC Anayasasının 152. maddesinin verdiği yetki ile, yayımı tarihinden bu yıl sonra yürürlüğe girmesi kabul edilmiştir. 22/10/1975 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan ilk iptal kararından sonra verilen 24/6/1975 gün, 53/169 sayılı Anayasa Mahkemesinin ikinci bir kararın, esasın incelenmesi bölümünde özet olarak; iptal kararının yürürlüğe girmesini geciktirmek yetkisinin Anayasa Mahkemesine ait olduğu, bu yetki kullanılırken bir takım olaylarda Anayasaya aykırı kuralın hemen yürürlükten kalkmasından doğacak sakıncanın, bir süre yürürlükte kalmasından doğacak sakıncadan daha büyük olabileceğinin gözönünde tutulduğu, daha az sakıncalı durumun seçildiği açıklanmış, böyle bir iptal kararı varken olayla sınırlı ve yalnız taraflar bağlayıcı da olsa, ikinci kez iptale ya da tersine, kuralın ne şekil ve ne de esas yönünden Anayasa'ya aykırı olmadığına, karar verilmesinin çelişkili durumlar yaratabileceği gerekçe olarak gösterilmiş sonuç kısmında yeniden karar verilmesine yer olmadığı açıklanmış tır.
Bu kararıyla Anayasa Mahkemesi, iptal kararından sonra başka olaylarda da olsa biçim esas yönünden inceleme yapılamıyacağını açıklamış bulunmasına göre, sanık vekillerinin mahkemenin hukuki durumuna ve görevsizliğine ilişen temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3 - Gerekçeli kararın başlık kısmında sanıklardan A. K..., EN. G... ve H. S...'nun ahliye tarihleri 8/7/1975 olarak gösterilmişse de, tefhim ile hükmün esasını teşkil eden ve infaza esas olan kısa kararla, gerekçeli kararın hüküm fıkrasında doğru. olarak 3/6/1975 tarihi gösterilmiş olması nedeniyle, bu yanlışlık daktilo hatası kabul edilmiş ve bozma sebebi sayılmamıştır.
4- Sanık t. S...'in 3/1/1975 günü Ankara Atatürk Spor Salonunda TSİP. Ankara Şubesi tarafından düzenlenen "Faşizmi protesto" toplantısında yaptığı konuşma, mahkemece etraflıca incelenerek suçun sübutu kabul, vasfı tayin edilmiş, cezayı indirici bir nedenin de bulunmadığı takdir kılınmış, dosyada toplanan delillere göre de takdirde bir yanılma olmadığı tesbit edilmiş bulunmasına göre, sanığın ve duruşmalı inceleme sırasında müdafilinin, soruşturma eksikliğine, sübuta vs.ye ilişen temyiz itirazlarının reddiyle, hükmün bu sanığa ait kısmı usul ve kanuna uygun bulunduğundan, tebliğnamedeki istem gibi Onanmasına, depo parasının gelir kaydına,
Diğer sanıkların temyizine gelince:
5 - Türkiye Sosyalist İşçi Partisi Ankara İl Merkezi Yönetim Kurulunu teşkil eden sanık A. K.., O..i..., A. B..., V. G... ve H. S.... tarafından ABD Dışişleri Bakanı H. K....'in Ankara'ya gelişi vesilesiyle, yönetim kurulunca alınan karar ve buna uyularak 12/3/1975 tarihinde düzenlenip çoğaltılarak dağıtılan (İşçiler... Emekçi halkımız - Yurtsever aydınlarımız. Devrimci gençliğimiz) başlıklı bildiride yer verilen:
"Emperyalizmin çöküş, sosyalizm ve halk kurtuluş savaşlarının ilerleyiş çağı" olduğu,
Emperyalizm ve yerli ortaklarıyla mücadele edilmesi gerektiği, emperyalistlerin halkın dostu olamıyacağı "
"Emek, hürriyet ve bağımsızlık için, gerçek demokrasi için, işçi sınıfı partisi öncülüğünde emperyalizme ve faşizme karşı demokratik halk iktidarı için",
"Bu kavga Vietnam'da, Kamboçya'da, Yunanistan'da, Şilide, Portekiz'de, Kıbrıs'ta, Filistin'de verilen kavgalardan ayrı değildir. Çünkü dünya halkları kardeştir" şeklindeki cümlelerle komünist idarenin özleminin dile getirildiği, emekçi sınıfın tahakkümünü tesis etmenin sermayedar, sınıfı Anayasaya aykırı şekilde ortadan kaldırmanın, müesses iktisadi ve sosyal temel nizamları devirmenin amaç edinilerek TSİP'i yasa dışı bir örgüt haline dönüştürdükleri sayı öne sürülmektedir.
Sanıklar dava konusu bildiride yer alan fikirlerin parti proğram ve tüzüğüne uygun olduğunu savunmuş bulunmalarına ve dosya içinde mevcut parti proğram ve tüzüğünün gerekçe bölümünün:
5. Sahifesinde (Gerçekten bugün toplumumuz derin sosyal ve ekonomik sıkıntılar içindedir. Bu sıkıntıların yükünü ise sadece geniş emekçi kitleler çekmekte; bir avuç sömürücü azınlık ölçüsüz bir vurdumduymazlık ve gerginlik içinde gününü gün etmektedir),
6. sahifede (Emperyalizme bağlı ve kapitalizm öncesi sömürücü ilede kaynaşmış olan Türkiye Kapitalizmi, doğal sonucu olan tekilci fiyat dayatmalar ve aracı karları ile pahalılığın dayanılmaz şekilde artmasının başlıca sebebidir).
7. Sahifede (Emekçilerimizin alın terleri, canlan, hatta kanlarıyla yarattıkları toplumsal değer, bir avuç iç ve dış sömürücünün kontrolündedir).
10. sahifede (İnsanın - insanı sömürmesinin ortadan kalkması, insana davalı kollektif aksiyon gücünün işçi sınıfı düşünce ve davranışı doğrultusunda dinamizm kazanması insanın emeği üzerindeki sömürünün kalkması )
11. Sahifede (Dünyanın bir bölümündeki tüm ekonomik hayat, üretim ve üleşim mali imparatorlukların ve bir avuç tekelci para babasının finans oligarşisinin doğrudan ve dolaylı kontrolüne girmiştir.)
13. Sahifede (Emperyalizm yer yüzündeki sömürücünün jandarmasıdır.)
15. Sahifede (Emperyalizm soyut bir güç değildir. Emperyalizm Ülkemizde NATO, CENTO, AET ve çeşitli karşılıklı anlaşmalarla askeri üsleri ve gizli ajanlarıyla mevcuttur bu faşist - militarist dünya politikası uluslararası sölürü ve dünya egemenliği temeli üzerine inşa edilmiştir.)
18. sahifede (Finans oligarşisi adı verilen bu zümre en büyük banka, sanayi, ticaret, tarım ve emlak kodamanlarından oluşur. Bu oligarşi sadece ekonomiyi değil aynı zamanda tüm üst yapıyı kontrolü altında tutar),
Denilmekte "egemen güçler" bölümünde tefeci - bezirganlık, taşınmaz mallardaki feodal kalıntılar tanıtılmaktadır.
Sahife 22 - 27 de (İşçi sınıfının gerçek kalkınmanın motoru olacak sosyal sınıfı olduğu belirtilip, bu sınıfın doğal yandaşı olarak yoksul köylü ve küçük topraklı köylüler, şehir burjuvazisi diye adlandırılan küçük esnaf, zenaatkar, öğretmen, memur, aydın küçük 435 burjuvazi ve öğrenci gençlikten Oluştuğu) açıklanmakta ve sonuç bölümü (sahife 29) da (Partimiz, gerçek bağımsızlığın, ancak ve sadece uluslararası ve yerli antidemokratik sömürücü güçlere karşı işçi sınıfının bağımsız politikasıyla mümkün olacağı) prensibinin benimsendiği,
Tüzüğün "proğram" bölümünde (sahife 32 - 74) partinin amacına ulaşmak için yılmadan mücadele edeceği ve gerçekleşmeyi tasarladığı atılımlar, yer almış bulunmasına göre, bildirideki ana fikrin parti proğram ve tüzüğüne uygunluk derecesinin tesbiti zorunlu görülmüş bulunmakla:
648 sayılı Siyasi Partiler Kanununun 6. maddesine göre, bir partinin kurulmasının izne bağlı olmadığı da gözönünde tutularak:
A - 648 sayılı kanunun 108. maddesi gereğince sözü geçen parti hakkında bir soruşturma olup olmadığının Cumhuriyet Başsavcılığından sorulması ve var ise sonucunun tesbiti,
B - Parti proğram ve tüzüğü, bildiri ve sanıkların savunmaları, Anayasa hükümleri ve 648 sayılı kanunun 83 ve müteakip maddelerinin ışığı altında, Ekonomi, Anayasa ve Ceza Hukuku Profesörlerinden kurulacak bilirkişiler kuruluna incelettirilip, düşünceleri alındıktan sonra,
Bu sanıkların hukuki durumlarının takdir ve tayini, lüzumundan zuhul olunması,
6- Sanık EN. G...'ın 3/1/1975 gününde parti adına düzenlenen "Faşizmi protesto" toplantısında yaptığı konuşmasının da 5. maddede yazılı bozma sebebinin ışığı altında, ortaya konulacak belge ve bilgilerle değerlendirilerek sarf edilen sözlerde suç unsuru bulunup bulunmadığının tesbiti gerekeceği düşünülmeden mahkumiyetine karar verilmesi,
Usül ve yasaya aykırı ve temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden tebliğnamedeki onama isteğinin reddile hükmün bu sanıklara ait kısmının (BOZULMASINA), bozma sebeplerine göre tutuk sanıklar A. K..., O. İ..., A. B..., V. G..., H. S... ve EN. G......'ın salıverilmelerine, bu hususun mahalline en çabuk araçla bildirilmesi için C. Başsavcılığına müzekkere yazılmasına, depo paralarının kendilerine geri verilmesine 3/12/1975 gününde oybirliğiyle karar verilerek Yargıtay C. Başsavcı yardımcısı 5. Tüzün'ün ve duruşmada savunmalarını yapmış bulunan sanıklar vekillerinin huzurunda usulen ve açık olarak tefhim olundu.
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler
  • [Sorumluluk hukuku] Dijital Sağlık ve Yasal Düzenlemeler: Bitkisel Ürünlerin Online Satışı 
  • 01.05.2025 13:12
  • 2. küçük dairemde kira artış anlaşmazlığı 
  • 29.04.2025 15:42
  • Sözleşmede anarak whatsapp yazışmalarının yasal bildirim kanalı ilan edilmesi. 
  • 29.04.2025 00:17
  • Sözleşmedeki "görüş alınarak" ifadesi, görüşü alınan tarafa eylemi engelleme hakkı verir mi? 
  • 29.04.2025 00:03
  • [Babalık davaları] Evlat edinilen çocukların eski baba adı değişimi hk. 
  • 27.04.2025 11:06


    Yeni Mevzuat

  • KDV Filo Kiralama Şirketleri (Fleetcorp) Borçlarını Devir ALan Varlık Yönetim Şirketleri 

  • Filo Kiralama Şirketlerinin Borçlarının Varlık Yönetim Şirketlerine Devri Halinde KDV 

  • Trafik kazasında kusuru olmayan alkollü sürücüye kasko hasarı ödenir 

  • Keşide tarihinin tahrif edildiği ve ibraz sürelerinin geçtiği çekler Borçlu olunmadığının Tespiti 

  • İkinci Nesil İnternet Sitelerinin Hukuki Statüsü 




  • YARGITAY KARARLARI :
    İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

    Diğer Bölümlerimiz +
    Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

    İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini