 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E: 1975/9779
K: 1975/7348
T: 10.09.1976
- TAŞINMAZ MÜLKİYETİNİN ÖZEL NEDENLE SONA ERMESİ
- BUYURUCU KURAL
- MİRAS BIRAKANDAN KALAN TAŞINMAZLAR
- MİRAS BIRAKANIN ÖLÜM GÜNÜ
- TEREKEDEKİ TAŞINMAZLAR
ÖZET: Belli nitelikte olanlar için çıkarılan yasa, o kimselerin başka yere göçürülüp taşınmazlarının hazineye kalmasını buyurunca artık göçürülenin o taşınmazlar üzerindeki tasarrufu sona erer. o halde 2510 Sayılı Yasanın 10. maddesi hükmünce başka yere zorunlu olarak iskan edilen kimseye babasından kalan taşınmazlar da bu kurula bağlı olacağından babanın da başka yere iskan edilip edilmediği ve edilmemişse yasanın yürürlüğünden önce ölüp ölmediği araştırılmalı ve nakledilmemiş fakat ölüm daha önce gerçekleşmiş ise mülkiyetin sona erdiği benimsenmelidir.
(2510 s. İskan K m. 10)
Davacı avukatı; 1938 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla ölü (A) mirasçılarından (Ş) nin batıya gönderilip Manyas'ta arazi verildiğini, 1947 yılında serbest bırakıldıklarını oradaki taşınmazlarını başkasına sattığından Erzincan'da adına yazılı parsellerde olan taşınmazlardaki davalının payının müvekkili hazineye geçmesi gerekirken, bu parsellerin izaleyi şuyu yoluyla satılması sonucu bedeli olan 40.326,69 liranın davalıya ödendiğini ileri sürerek bu paranın alınmasını istemiştir.
Karar: Yapılan yargılama sonunda; Davalının payının hazineye ait olacağı sonucuna varılamadığından açılan davanın reddine karar verildiğine ilişkindir.
Temyiz eden: Davacı Hazine avukatı.
Temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi gereği konuşuldu :
2510 sayılı Yasanın 10. maddesi hükmüne bağlı olan kişilerin gerek kişiliklerine ve gerek ünvanlarına bağlı olarak malik oldukları tapulu ve tapusuz bütün taşınmaz malları yasa kuralına göre Devlete geçmiştir. Bunlar üzerinde mülkiyet herhangi bir belge ile sağlanmış olursa olsun eski malikin mülkiyet veya tasarruf hakkı kalmamıştır. Bu mallar yerine onların geçimini sağlayacak nitelikte başka yerde başka mal tahsis edilmiştir. Bu tahsisten sonra yeniden verilen taşınmazlar yasal süre geçtikten sonra iskan edilen kişi tarafından üçüncü kişiye satılınca iskan edilenin ne eski mallarını ne de yeni tahsis edilenlerde yasa ve tahsis kararı gereğince hiçbir hakkı kalmaz. O halde davacının sonradan çıkan yasa uyarınca önceki memleketi olan Erzincan döndüğünde yasadan önce ölen babasının mevcut tapu kaydındaki malik hanesindeki yazılı ismine dayanarak mal üzerinde tasarrufa hakkı yoktur. Şayet babanın ölümü yasa uyarınca yapılan işlemden ve yasanın yürürlüğe girmesi ile mülkiyet hakkının düşmesinden önce ölüm gerçekleşmişse davalı miras bırakanına dayanarak bu yer üzerinde mülkiyet hakkı ileri süremez ve mal üzerinde tapu kaydına dayanarak hiç bir işlem yapamaz. Çünkü yasanın yürürlüğe girmesi ile ölmüş babanın adı tapuda yazılsa bile bunun davalı yararına doğurduğu hak sona ermiştir. Şayet baba yasanın yürürlüğe girdiğinden sonra ölmüş ise davalı kız hakkında yapılan işlem gibi işlemin baba içinde yapılıp yapılmadığının araştırılması zorunludur. Bu iki ayrı yer hakkı düşüren nedenler olması itibariyle ayrı ayrı incelenmeden verilen mahkeme kararı bozulmalıdır.
Sonuç: Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle (BOZULMASINA) ve peşin harcın istek halinde geri yerilmesine 10.9.1976 gününde oybirliğiyle karar verildi.