 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
4. Hukuk Dairesi
E: 1975/5652
K: 1976/2246
T: 03.03.1976
DAVA : Davacı avukatı; noter olan davalının tanzim ettiği 27.01.1964 gün ve 14250 sayılı vekaletnamenin sahteliği nedeniyle iptal edildiğini ve bu yüzden müvekkilinin 137869,15 lira zarara uğradığını ileri sürerek alınmasını istemiştir.
KARAR : Yapılan yargılama sonunda; 137869 lira 15 kuruşun faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verildiğine ilişkindir.
Temyiz eden ve duruşma isteyen: Davalı avukatı,
İşin duruşmaya bağlı olduğu anlaşılarak ilgililere çağrı kağıdı gönderilmiştir. Belli günde temyiz eden davalı adına avukat (S.E.) gelmiş diğer taraftan kimse gelmemiş olduğundan onun yokluğundan duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlenildikten sonra dosya incelendi, gereği konuşuldu:
1- Davada gerçek olmayan bir vekaletname düzenlenmesi durumu vardır. Bu durum karşısında davalı Noterin eylem ve işlemi TCK.'nun 339. maddesine ilişkin bulunmaktadır. Eylemin bu niteliği karşısında olaya 780 sayılı Af Yasası'nın 917 sayılı Yasa ile değişen 9. maddesinin (a) fıkrasının uygulanması ve maddenin (a) bendinin 4. fıkrası hükmünce cezanın bir bölümü düşürülmekle beraber kalan ceza beş yıldan fazla olduğundan zamanaşımı süresi Borçlar Yasası'nın 60. maddesi hükmünce 10 yıldır vekaletname 27.01.1964'de düzenlenmiş ve bu dava 24.12.1973'de açılmış olmasına göre davalının zamanaşımı yönünden ileriye sürdüğü itirazların reddi doğrudur.
2- Davada davacı bankaya karşı düzenlenmiş vekaletnameye dayanılarak verilen teminatın hükümsüzlüğü sonunda doğan zarar istenmektedir. 3. kişi (U) tarafından düzenlenen bir vekaletname ile (M)'yi vekil kılarak 7 parseldeki apartman üzerindeki payının ipotek edilmesi yetkisini vermiştir. Açılan önceki dava sonunda malikin 27.01.1964 günlü vekaletname ile (M)'yi yetkili kılması suç niteliğindeki bir işlemle geçersiz bulunmuş ve bu işlem yüzünden düzenlenen ipotek kaydı kesinleşen mahkeme kararı ile iptal edilmiştir. İ;tal edilen ipotek kayrdının kuruluşuna ilişkin belgede taşınmazı ipotek olunan (U) bu paylı taşınmazı ipotek ettiği görülmektedir. Kayıtta vekil (M)'ye aynen şu yetki verilmiştir. (... bulan hissemi ve irtifak hakkı esasları dairesinde işbu hisseme isabet edip münhasıran istifademe tahsis edilmiş bulunan dairemi delideiği banka lehine istediği derece ve sırada ipotek ederek ipotek mukabili dilediğ miktar borç para almaya ve tapu sicil muhafızlığında ve memuru huzurunda gerekli ipotek takririni ifaya ve tescilini talep ve icraya ... bu mevzuda beni temsile...) yetkili kıldığı görülmektedir. O halde bu vekaletname gerçceği uygun olmuş olsaydı bunun sonucunda vekil (M) müvekkili (U) adına ancak vekaletnamede gösterilen yetkilerle sınırlı ve kısıtlı işlem yapabilecek idi. Bu vekaletname yalnız (U) lehine bankadan alınacak para için ona karşı ip;otek kurulmasını amaç tutan bir özel yetkiyi saptamakta olup üçüncü kişilerin ve bu arada olayda olduğu gibi (Antel Çivi ve Tel Endüstrisi anonim Ortaklığı) adına ve yararına veya böyle olmasa bile ipateğin bütün üçüncü kişiler yararına kurulmasını sağlama hakkı vermemektedir. Buna rağmen tapuda vekaletnamenin verdiği bu yetki de sınırlaması bir tarafa bırakılarak (U) bütün üçüncü kişiler lehine ipotek sağlamış gibi hareket eden vekil taşıdığı yetkinin dışına çıkarak müvekkilinin malını Anonim Şirket yararına bankaya ipotek vermişti ki, bu işlem vekili sağlanan yetki dışındadır. O halde Noterin sağladığı yanlış işlemler zarar arasında bir ilişki yoktur. zarar tapunun yanlış vekaletnamede gösterilen işlemler dışında bu işlemin yapılmasından doğmuştur. noter bu vekaletnameyi yanlış düzenlememiş olsaydı dahi buna dayanılarak (U)'nun tayınmazı banka yararına ipotek edilemeyecek idi. Yanlışlık Noterin yanlış vekaletnamesinden değil, tapunun yanlış işleminden doğmaktadır. tapu memuru bu vekaletnamenin düzenlenmesi istenen ve banka yararına olan ipotek işlemini Anonim Şirket adına kurmaya hak sağlamadığını bildirerek red etmekle görevli idi. Bu durumda zarar yanlış vekaletname düzenlenmesinden değil, sahte vekaletnamenin gösterdiği yetki, sınırlarının tapuca aşılmasınan doğmuştur. Gerçekten davacı bankanın bu işlem sonunda zarar doğmuştur. Çünkü banka ile kredi işlemi yapılan Antel Çivi ve Tel Endüstrisi A.O. arasında bu gereksiz ipotek işlemine dayanılarak ve ipotek işlemi geçerli sayılarak 120.000 liralık bir kredi sözleşmesi yapılmış buna göre anonim Ortaklığa sağlanan olanakla 25.000 ve 75.000 liralık kredi ödenmiş, bu paranın tutarı davada ileri sürüldüğü gibi faiz vegiderleri ile birlikte 137.869,15 lirayı bulmuş, fakat Anonim Şirket iflas etmiş, öteki kefil (M) ölmüş, mirası red edilmiş, davacı bankaya kefil olduğu bu 120.000 lira ile birlikte toplam borcu öteki borçları da gözetilerek 992.000 lirayı bulmuştur. Böylece bankanın dava konusu alacaktan dolayı tam zararı gerçekleşmiştir. Banka bu zararın ödetilmesini istemekle haklıdır. Fakat bu hakkın davada ileri sürüldüğü gibi davacı Noterin düzenlediği gerçek olmayan vekaletnameden değil gerçeğe aykırı bulunan vekaletnamenin lehdara sağladığı hakların dışında kullanılmasından ve tapu dairesinin bu kullanma istemini vekaletnamenin sağladığı yetkinin dışında gördüğünü bildirip, ipotek kurulması istemini red etmemesinden doğmuştur. O halde zararla munzam kredi ipoteiğne ilişkin vekaletname arasında uygun sebep sonuç bağı yoktur. zarar sahte vekaletnamenin kapsamadrığı yönde ipotek tesisinden doğmuştur ki bu durum vekaletname geçerli düzenlenmiş olsaydı dahi davacının Noteri dava etmek hakkını sağlamayacağından davanın reddedilmemiş bulunması bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın 2. bentte gösterilen nedenle (BOZULMASINA), öteki itirazların 1. bentte gösterilen nedenle reddine ve davalı yararına takdir edilen 1.000 lira duruşma avukatlık parasının davacıya yükletilmesine ve peşin harcın istek halinde geri verilmesine 03.03.1976 gününde oybirliğiyle karar verildi.