DAVA : Davacı; davalıda 1500 lira davalıda karşılık davasında davacıda 1991 lira 50 kuruş alacaklı bulunduklarını ileri sürerek bu paraların alınmasın istemişlerdir.

KARAR : Yapılan yargılama sonunda; davacının davalıda 1377 lira 28 kuruş alacağı olduğu belgeler ve bilirkişi raporu ile sabit olduğundan bu paranın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine ve fazla istekle yerinde görülmeyen karşılık davanın reddine karar verildiğine ilişkindir.

Temyiz eden : Davalı ve karşılık davacı avukatı .

Davacı (T) ile banka arasındaki uyuşmazlık kazanılan dava sonunda basımdan alınıp her kuruluşun bağlı bulunduğu yasa ve tüzüğe göre müvekkile verilen paradan doğmaktadır. Gerek 1389 sayılı yasa gerekse bu yönde çıkarılmış ve değişik kamu kuruluşu yararına hükmedilen vekalet ücret o kuruluşta çalışan öteki avukatlara belli bir oranda tutar açıklanarak paylaştırılır. Paranın paylaşılması idarenin hasmının mahkum olması ve mahkümiyet kararıda gösterilen paranın hasımdan tahsil edilmesine bağlıdır. O halde bu esas bütün olarak gözetildiğinde idare ile vekili arasındaki ücret koşulu aylık veya sözleşmede gösterilen kesin tutarla buna eklenen fakat kovuşturulan davalar sonunda elde edilip hasımdan alınabilen paranın yasada veya tüzükte yahut yönetmelikte gösterilen payları toplamından ibarettir. Bu paylar aylık dışında müessese avukatın her ay veya belli dönemler içinde düzenlenen cetvellere göre verilir. Davalı da karşılık dava uyarınca yanlış veya gereksiz verdiği bu paraların geri alınmasını istemekte dava dilekçesinden de geri alınan bu paraların yanlış alınmadığı iddiasın dayanıldığı anlaşılmaktadır. Aylık ücret dışında her ay veya belli dönemlerde bu ikinci tür alacağın ne olacağı önceden veya hesabı yapılmadan belli olamaz. Bu ücret iki özel koşula bağlı ücrettir. 1. koşul davanın müessesece kazanılması, ikinci koşul da kazanılan ücretin hasımdan alınmasıdır. Bu iki şart birleşince belli bir dönem içinde kaç davada birleşmişse tutarı üzerinden her avukatın payı hesaplanır ve vekili ödenir. Şayet ödemede bir yanlışlık yapılmışsa işlem düzeltilir.Bu davada davacı banka adına hasmın açtığı davayı kazanmış ve bankaya bunun ücreti ödenmiş fakat sonradan başka bir nedenle bankanın davayı kazanma durumu ortadan kalkmıştır. Kalkma sebebi Uyuşmazlık mahkemesinin sonradan verdiği ve banka aleyhine gerçekleşen karardır. 4788 sayılı yasa hükmüne göre Uyuşmazlık mahkemesi kararı kesin olup önceden banka lehine verilmiş olan kararı ortadan kaldırmıştır. O halde banka yönetmeliğine göre davacı avukata ödenen para gereksiz ve dayanaksız kalmıştır. Bu para aylık veya ödenek para gereksiz ve dayanaksız kalmıştır. Bu para aylık veya ödenek olmayıp vekili yasalar uyarınca daha iyi çalıştırmayı sağlama için konulmuş iki koşulu bir teşvik etme primidir. Ödenmesi banka yararına davanın kazanılıp tahsiline bağlıdır. Önceden tahsil edilmesi gerektiği mahkeme kararında yazılı olduğu halde ikinci bir kararla bu şart ortadan kaldırılınca verilen her iki koşula aykırı gereksiz bir para olur. Bunun da ödeyen tarafından geri alınması hakkı doğar. Bu hak aylığa ilişkin olmadığından içtihadı birleştirme kararı gereğince haksız bir geri alma isteğini kapsamaz. Çünkü bu ücret bankadan geri alınınca banka yönetmelik koşullarını gerçekleştirmeyen avukat kendi mal varlığından gereksiz bir ödeme yapmış olmaktadır. Böylece banka uyuşmazlık mahkemesi kararınca hasmını önceden aldığı parayı geri verince davacı avukata verdiği para kendi mal varlığında bir haksız iktisap doğurmuş olacaktır. Bunun giderilmesi yasa kuralıdır. Ortada Devlet kesesinden verilmiş ve gereksiz sarfedilmiş bir fazla aylık durumu yoktur. Bir teşvik pirimi farkı vardır. Bu farkın ödenmesinin amacı avukatı davanın sonucuna uygun biçimde sonuç almaya çalıştırma ilkesidir. Oysa avukat için sonucu bakımından bu yolda çalışmış ve sonunda da iki koşulun yerine getirilmesini sağlamış değildir. Bu nedenle davacının uyuşmazlık mahkemesine giden işte davacı red edilmeli ve bankanın alacak hakkı benimsenmeli öteki kalan istek için de istek bu nitelikte ise araştırılıp sonucuna göre karar verilmelidir. Bu kalem için bu nedenle ayrıca inceleme yapılmalıdır.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle BOZULMASINA ve peşin harcın istek halinde geri verilmesine 14.1.1976 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972