 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
15. Hukuk Dairesi
E: 1975/4743
K: 1976/222
T: 22.01.1976
DAVA : Taraflar arasındaki davanın Ankara Asliye 4. Hukuk Hakimliğince görülerek mahkeme ilamında belirtilen gerekçelere binaen verilen 27.2.1975 tarih ve 8440/89 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : 1. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle, davalılardan araç sahibi olan Gültekin'in arabasını tamir için diğer davalı Motomam Ltd. Şirketinin tamirhanesine bırakmış, bu suretle tamir süresince araba ile ilişiği fiilen kesilmiş, araba hakimiyetinden çıkmış, binnetice Karayolları Trafik Yasasının 50/1. maddesindeki, kendisinin veya fiilinden sorumlu olduğu bir kimsenin aracı kulanması olayda söz konusu olmamış, tamirciden aracın alınıp izinsiz kullanılmasında da araç sahibini sorumluluğundan söz edilemiyeceğine göre, davacının, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine.
2. Davalı Motonam Limited Şirketi otomobil tamirciliği ile iştigal eden bir müessesedir. Araç sahibi tamir için arabasını bu şirkete bırakmıştır. Şirkette birkaç yıldır usta yardımcısı olarak çalışan diğer davalı İlyas'ın araba tamir binasının dışında ve çalışır vaziyette bırakmış iken arabayı gizlice ve kullanmak amacıyla aldığı ve bu kazayı yaptığı, Sulh Ceza Mahkemesince hırsızlık suçundan mahkum edildiği, anlaşılmaktadır.
Arabanın dışarıda, atölye binasının önünde kontak anahtarı üzerinde ve çalışır vaziyette bırakılmış olduğu vakıasında bir uyuşmazlık yoktur. Fakat davalı Motonam Şirketi, işçisi İlyas'ın araçları tecrübe etme yetkisi olmadığını bu hususu belirtilen yönetmeliğin tamirhanede asılı bulunduğunu, kendisine izin de verilmediğini, İlyas'ın arabayı gizmetiyle ilgili olarak alıp kullanmadığına göre Borçlar Yasasının 55. maddesine göre istihdam eden sıfatıyla sorumluluklarının söz konusu olamıyacağını savunmuştur.
Borçlar Yasasının 55. maddesine göre istihdam eden, ancak, zararın vuku bulmaması için hal ve maslahatın ica ettirdiği bütün dikkat ve itina da bulunduğunu veya dikkat ve itinada bulunmuş olsa bile zararın vukuuna mani olamıyacağını ispat etmekle sorumluluktan kurtulabilir. Fakat maddi olaydan anlaşılmaktadır ki davalı şirket, önce istihdam ettiği kimseyi seçerken gerekli ihtimamı göstermemiştir. Sonra da bu işçiyi, çalışması sırasında, yeterli derecede denetim ve gözetim altında tutmamış, onun arabayı alıp götürmesinde bu suretle kusurlu davranmıştır. Davalmı şirketin diğer bir kusurlu davranışı da, arabanın kontak anahtarı üzerinde olarak çalışır vaziyette ve başına muhafaza eden kimse bulundurulmadan binanen dışında bırakılmış olmas ve bu suretle, ister müstahdemi, ister diğer bir kişi tarafından çalınması olanağını hazırlamış olmasıdır. Bu nedenlerle davalı Motonnam Limitid Şirketini olaydan ve zarardan, istihdam eden sıfatıyla, müstahdemi ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulması Borçlar Yasasının 55, 51/1 ve 50/1. maddelere gereği iken, aksine yazılı düşüncelerle, bu şirket hakkındaki davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunmuş olmakla hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda 2 numaralı bentte açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, sair temyiz itirazlarının reddine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 22.1.1976 gününde oybirliği ile karar verildi.