DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı (Adana 4. Asliye Hukuk Hakimliği) nce verilen 30.9.1975 tarih ve 678/743 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davalı şirket ortaklarından bulunan davacılar, TTK.nun ve ana mukaveleye aykırı olarak adi umumi heyet toplantısında ittihaz edilmiş bulunan:

1 - Yirmi sekiz küsur milyon kardan yirmi iki milyon sermayenin % 10'nu nispetinde tevzie ve bakiyesinin ihtiyata alınmasına mütedair,

2 - Ana mukavelenin 41 ve 42. maddelerine göre verilen izin,

3 - Umum müdür tayini için verilmiş yetki,

4 - İdari meclisinin ibrasına dair verilmiş kararların iptalini talep ve dava etmişlerdir.

Davalı savunmasında, muhalefet şerhlerini havi zaptın davacılar tarafından imzalanmadığını, olayda TTK.nun 469/2. maddesinin tatbiki gerektiğini şirketin devamlı inkişaf halinde bulunan altı yüz milyon liraya yaklaşan bir yatırımı tahakkuk ettirme çabası içinde olduğunu, inkişaf ve istikrarlı kar dağıtılmasının temin bahis konusu olduğu takdirde, umumi heyetin ortaklarının müktesep hakkı olan kar payı alma hakkına rağmen, kar payını azaltıp mukavelede zikredilen haddin de üstünde yedek akçe ayrılabileceğini diğer kalemlere ilişkin iddiaların varit olmadığını beyanla davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.

Mahkemece, özetle (deliller toplanmış, bilirkişilerin mütalaları, T.K. şirket mukavelesi ve şirketin mali yönü itibariyle şayanı kabul bulunduğundan 1.5.1973 tarihli genel kurul kararının, yirmi sekiz milyon kardan yirmi iki milyon sermayenin % 10'nu nisbetinde ziye ve bakiyesinin ihtiyata alınmasına mütedair kararın iptaline, diğer hususlara ilişkin isteklerin reddine karar) verilmiştir.

Hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Davalı anonim şirketin elde ettiği kar hakkında ne işlem yapılacağı, hangi oranlarda adi ve fevkalade yedek akçe ayrılacağı ve kar payı dağıtımındaki en az ve en çok oranların ne olacağı şirket ana sözleşmesinin 101. maddesinde gösterilmiştir. Bu madde hükmü gereğince safi kardan pay senetlerinin bedelleri ödenen kısmının % 5'i oranında birinci kar payı dağıtılması zorunludur. Mahkemece iptaline karar verilen şirket genel kurulunun 1.6.1978 günlü kararının 7. maddesiyle, 972 yılına ait kardan ödenmiş sermayeye bürüt % 10 oranında birinci kar payı dağıtılması derpiş edildiğine göre, ana sözleşmenin 101. maddesindeki zorunluğa fazlasıyla uyulmuştur.

Davacılar 972 yılı karından dağıtımına karar verilen birinci kar payında artan kısmında dağıtılması gerektiğinden söz ederek bunun yedek akçeye ayrılmasına ilişkin kararın iptalini dava ettiklerine göre, evvelemirde bu birinci kar payı dağıtımından artan karın dahi dağıtılmasını kanun ve ana sözleşme hükümleri gereğince gerekip gerekmediği ve bunun dağıtılmayarak yedek akçeye ayarlanmasına dair kararın, mahkeme hükmü ve bu hükme dayananak yapılan 17.1.1975 günlü bilirkişi raporunda belirtildiği gibi, TTK.nunu ve ana sözleşme hükümleriyle şirketin mali durumu yönünden normal bir karar olarak düşünülüp düşünülemiyeceğinin incelenmesi gerekir.

TTK.unu 385. maddesinde, kar payı almak kazanılmış hak olarak tanımlanmış ve bu hakta pay sahiplerini rızası olmaksızın değişiklik yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır. O halde bu madde gereğince kazanılmış hakkın ihlalinden söz edilebilmesi için kar payının hiç dağıtılmamasına karar verilmiş olması gerekir oysa iptali dava edilen kararda ödenmiş sermayenin % 10'nu oranında kar payı dağıtılması derpiş edildiğine göre, olayda TTK.nun 385. maddesi hükmü gereğince kazanılmış hakkın ihlali de söz konusu değildir,

Her ne kadar şirket ana sözleşmesinin 101. maddesinde adi ve fevkalade yedek akçeye tahsis edilen ile % 5 birinci kar payı dağıtımından sonra artan safi karın % 10'nun yedek akçeye ayrılması ve % 87,5 uğrunda ikinci kar payı olarak pay sahiplerine dağıtılması öngörülmüş ise de, TTK.nun 469. maddesinin 2 fıkrasıyla (şirketin devamlı inkişafı veya mümkün mertebe istikrarını kar paylarının dağıtılmasını temin bakımından münasip ve faydalı olduğu takdirde genel kurulun kar payının tesbiti sırasında kanun ve ana sözleşmede zikredilenlerden başka yedek akçeler ayrılmasına ve yedek akçelerin kanun ve ana sözleşme ile belli haddinin artarılmasına karar verilebileceği) hüküm altına alınmıştır. Bu hüküm gereğince genel kurul, maddede sayılan amaçlar için kanun ve ana sözleşme ile belli edilen yedek akçelerden başka yedek akçeler ayrılmasına veya bunların ana sözleşmeyle belli haddinin artırılmasına karar verilmek yetkisine haizdir.

1.5.1973 günül genel kurulun olağan toplantısında da, 513 milyon liralık yatırımı yapılmasını sağlamak suretiyle şirketinin kişafı, teknik ilerlemelere ayak uydurulması ve ortaklara ilerdeki yıllarda daha istikrarlı karlar dağıtabilmek amacıyla TTK.nu 469. maddesi hükmüne dayanılarak iptali dava edilen kararın alındığı belirtildiğine göre, söz konusu kararın TTK.nuna aykırılığından da söz edilemez.

Bu suretle, davalı şirket genel kurulun 1.5.1973 günlü olağan toplantısında oy çokluğu ile aldığı dava konusu birinci kar payı dağıtımından artan miktarın yedek akçeye ayrılması hakkındaki karar, alınış nedeni yönünden ana sözleşmenin 101. maddesine aykırı bulunmadığı gibi TTK.nun 385. maddesindeki kazanılmış hakları ihlal eder nitelikte de değildir. TTK.nun 469. maddesinin 2. fıkrası hükmü gereğince de genel kurul böyle bir karar almaya yetkilidir. Dağıtılan birinci kar payı oranı bakımından da afaki iyi niyet kurallarına aykırılıktan bahsedilemez.

O halde, kanun veya anasözleşme hükümlerine ve özellikle afaki iyi niyet kurallarına aykırılığı kanıtlanmayan şirket genel kurulunu ka dağıtımına ilişkin kararının iptaline karar verilmesi TTK.nun 381. maddesi hükmü gereğince doğru görülmediğinden davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme hükmü bozulmalıdır.

SONUÇ : Yukarda açıklanan nedenlerle hükmün davalı yararına BOZULMASINA ve (1000) lira duruşma vekillik ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine ve ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine 22.1.1976 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972