Davacı, Prim İtiraz Komisyonu kararının iptali ile haksız tahakkuk ettirilip tahsil edilen 14778 liralık primin geri verilmesini istemiştir.

Mahkeme, anılan Prim İtiraz Komisyonu kararının iptaline ve 14.778 liranın davalıdan tahsili ile davacıya iadesine karar vermiştir.

Hükmün, davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi:

Olay tarihinde yürürlükte bulunan "Sosyal Sigorta İşlemleri Tüzüğü"'nün 40 ncı maddesinin ilk fıkrası hükmüne göre, "Bu tüzükte belirtilen usul ve esaslara göre düzenlenip zamanında Kuruma verilen ve muhteviyatı bu Tüzüğün 17 nci maddesinde yazılı kayıtlara uygun bulunan aylık sigorta prim bildirgelerinde gösterilen ücretler tutarı, işverene ödenen istihkakın, bu bildirgelerin ilişkin Olduğu süreye isabet eden kısmı esas alınmak suretiyle Kurumca hesaplanacak kazançlar toplamının % 70 inden az olduğu takdirde, 36 ncı maddenin son fıkrasında yazılı belgelere dayanılarak, bu mümkün olmadığı takdirde Kurumca uygun görülecek şekilde yaptırılacak inceleme ile tesbit edilecek ücretler sigorta primleri hesabında esas alınır".

Bu hüküm, aylık sigorta prim bildirgeleriyle defter ve kayıtların görünüşteki uyumluluğunun yeterli olmadığını, bu biçimsel uyumluluğun öze ilişkin uyumlulukla da desteklenmesini öngörmekte; aylık sigorta prim bildirgelerinde gösterilen ücretler tutarı şayet işverene ödenen istihkakın % 70 inden az ise Kurumca ölçümlemeye gidileceği esasına yer vermektedir. Bu esasın hukukça "mevzuat" in belirlediği bir "karine" niteliğini taşıdığı ve bağlayıcı bir gücü haiz bulunduğu ortadadır.

Hiç şüphesiz, anılan uyumsuzluk durumu, 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun bu davanın yasal dayanağını oluşturan 79 ncu maddesinde sınırlı ve sayılı olarak gösterilmiş ölçümleme nedenlerine dahildir ve bu madde açısından dahi sözü edilen uyumsuzluk, salt biçimsel olmayıp gerçek bir uyumsuzluk niteliğindedir. Bu olayda, uyumsuzluğun varlığı bilirkişice de belirtildiğine göre Kurumun ölçümleme hakkının doğmuş bulunduğunun kabulü gerekir.

Öbür yandan, 79 ncu maddenin 2 nci fıkra hükmüne göre, "Kurum, sigorta primleri hesabına esas tutulacak kazançlar toplamını, hazırlanacak tüzükteki usul ve esaslara göre ölçümler". Mahkeme dahi aynı usul ve esasları gözönünde tutmakla yükümlüdür; Yoksa, mahkeme, uygun gördüğü bir yöntemi uygulamak yetkisine sahip değildir. Bu tür uyuşmazlıklarda mahkemenin Prim İtiraz Komisyon Kararı'nın "mevzuat" a uygunluğunu saptayıp buna göre karar verme işleri gözönünde tutulduğunda bunun tersine bir görüşe yer verilmesinin olanaksızlığı kendiliğinden ortaya çıkar. Bu bakımdan, mahkemece yapılacak iş, "Sosyal Sigorta İşlemleri Tüzüğü" nün sözü edilen 40 ncı maddesinin yollamada bulunduğu 36 ncı maddesi gereğince inceleme ve araştırma yapmak ve sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.

O halde, davalı Kurumun temyiz itirazları kabul edilmeli, aksi görüşle ve gerekli inceleme yapılmaksızın davanın kabulüne ilişkin olarak verilen hüküm bozulmalıdır.

Sonuç: Temyiz edilen hükmün yukarda gösterilen nedenlerle BOZULMASINA, 12.4.1976 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972