DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı bozma üzerine direnme yoluyla Ankara 13. Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen 27/6/-1969 gün ve 575/574 sayılı karanın onanmasını kapsayan ve Hukuk Genel Kurulundan çıkan 27/6/1973 gün ve T/1208 E549 K. sayılı ilamın karar düzeltilmesi yoluyla incelenmesi davacı A.T. vekili avukat A. S. T. tarafından verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla Hukuk Genel Kurulunca dilekçe, düzeltilmesi istenilen ilam ve dosyadaki ilgili bütün kağıtlar okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşüldü:

KARAR: Olayda uygulanması gereken Arttırmalı Tomruk ve Yarı Kereste Satış Şartnamesi"nin 22. maddesinde aynen Şartnamenin tatbikinden doğacak her türlü ihtilaflar işletme merkezinin bulunduğu Boyabat selahiyetli mahkemesinden hallolunur" denilmiştir.

Genel olarak yetki yönünün kamu düzenine ilişkin bulunmadığı hallerde taraflar bir sözleşme ile aralarında belirli konularda çıkacak uyuşmazlıklarda gerçekte yetkisiz olan bir mahkemenin sözü edilen uyuşmazlıkların çözümünde yetkili olduğu kabul edebilirler. Ancak yetki kamu düzenine ilişkin bulunuyorsa, örneğin taşınmaz malların aynını ilgilendiren davalar, boşanma davaları gibi, bu takdirde taraflar bir yetki sözleşmesi yapamazlar, böyle bir sözleşme yapılmış ise geçersiz sayılır. Bu hukuki esaslar hukuk Usulü Muhakmeleri Kanununun 22. maddesinde şu biçimde hükme bağlanmıştır. "Mahkemenin selahiyeti intizamı amme esasına binaen tayin edilmemiş olan hallerde iki taraf bir veya müteaddit muayyen hususa müteallik ihtilaflarının selahiyettar olmayan mahal mahkemesinde görülmesini takriren mukavele edebilirler. Bu halde iş bu mahal mahkemesi o davaya bakmaktan imtina edemez." Burada şu hususta belirtilmelidir ki, usulün metni aynen alınan 22. maddesindeki düzenleme davanın davalı bakımından yetkili olan mahkemede görülmesine engel olmak üzere getirilmiş bir hüküm niteliğinde kabul edilemez.

Maddeyi bu esasa aykırı yönde yorumlamak belirli bir mahkemenin belli bir uyuşmazlığa bakamıyacağı yolunda olumsuz yetki sözleşmelerinin de geçerli bulunduğu soncunu doğurur ki bu tür sözleşmeler belirli bir mahkemeye peşinen güvensizlik ifade edeceğinden ve bu bakımından kamu düzenine aykırı olacağından geçersiz sayılırlar. Kaldı ki yetki sözleşmeleri ile kabul edilen yetki hükümleri bu haktan yararlanacak kimse lehine bozulmuş sayılırlar ve sözleşmeden doğan ve bir taraf yararına konulan yetkiye ilişkin düzenlemeden yararlanacak taraf tek taraflı iradesiyle sözü edilen düzenlemenin getirdiği olanaktan vazgeçerek kanunen yetkili bulunan mahkemede dava açabilir. Bütün bu hukuki esasların doğal sonucu olarak yetki sözleşmesi ile kanunen yetkili olan genel ve özel yetkili mahkemelerin de yetkilerinin ortadan kaldırılamıyacağının kabulü zorunludur.

Yukarıdaki açıkalamaların ışığı altında, davalının ikametgahının Ankara'da bulunduğu da gözönünde tutulduğundan davacının Ankara mahkemesinde dava açabileceği sonucuna varılmak gerekir. Bu nedenlerle mahkemenin direnme kararının bozulması icabederken zuhulen onandığı anlaşıldığından davacının karar düzeltme isteğinin kabulü ile Hukuk Genel Kurulunun 27/6/1973 ve 1969/T-1208-549 sayılı onama kararı kaldırılarak direnme kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Davacının karar düzeltme isteğinin kabulü ile, Hukuk Genel Kurulunun onama kararının kaldırılmasına ve direnme kararının yukarıda ve özel daire bozma kararında açıklanan nedenlerle Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 429. maddesi uyarınca bozulması birinci görüşmede yeterli çoğunluk sağlanamadığından ikinci görüşmede 26/3/1975 gününde salt çoğunlukla karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972