 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
5. Hukuk Dairesi
E: 1974/347
K: 1974/506
T: 31.01.1974
- KAMULAŞTIRMAYA İLİŞKİN ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNİN UYGULANMASINDA SÜRE
ÖZET:Olayda Anayasanın 1488 sayılı yasa ile eklenen geçici 20. maddesinde yazılı bir yıllık süre geçmeden kamulaştırma yapılmış olduğundan Anayasanın değişen 38. maddesi hükmü uygulanamaz.
(334 s. Anayasa m. 38,geçici m. 20)
H. M. Ö. vekili avukat D. Ö. ile Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı vekili Avukat A. K. arasındaki kamulaştırma bedeline itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Kamulaştırma bedelinin artırılmasına dair Nevşehir Asliye Hukuk Hakimliğinden verilen 19.12.1973 gün ve 684/1069 sayılı hükmün Yargıtayca incelenmesi taraflar vekillerince süresi içinde verilen dilekçelerle istenilmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Dosyada mevcut belgelere ve bilirkişi raporları münderacatına göre davalı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından reddine,
Davacının temyizine gelince, 22.9.1971 gün tarihinde yayınlanmış olan 1488 sayılı kanunla değişen Anayasanın 38. maddesinin 2. fıkrasında; kamulaştırma işlemlerinde ödenecek karşılığın mal sahibinin kanunda gösterilecek usul ve şekle uygun olarak bildireceği vergi değerini aşamıyacağı hükmü vazolunmuştur. Anayasa da yapılan bu değişiklikten sonra 6830 sayılı İstimlak Kanununun 3. maddesi hükmü ile diğer bazı maddelerinin Anayasanın değişen 38. maddesi hükmüne aykırı olduğu ileri sürülerek itiraz yoluyla Anayasa mahkemesine başvurulması üzerine adı geçen mahkemece ittihaz olunan 8.6.1972 gün ve Esas 1971/57, Karar. 1972/32 sayılı karar da; Anayasanın 38. maddesinde yapılan değişikliğin yine 1488 sayılı kanunla Anayasaya eklenmiş olan geçici 20. maddenin kapsamına girdiği, sözü geçen 20. madde gereğince 6830 sayılı istimlak kanunu hükümlerini; Anayasanın 38. maddesinin değişen şekline uyduracak kanunun 22.9.1971 gününden başlayarak bir sene içinde çıkarılması gerektiği ve bundan sonra yeni 38. madde hükümlerinin uygulanabileceği ve sözü geçen bir yıllık sürenin ise henüz dolmamış bulunduğu belirtilerek 6830 sayılı kanunun 3. maddesi hükümlerinin Anayasanın değişen 38. maddesine aykırı bulunduğuna dair itirazın reddine karar verilmiştir. Bu karardan sonrada Anayasanın geçici 20. maddesinde bahsedilen kanun değişiklikleri yapılmamış ve tayin edilen bir yıllık süre de geçmiş olduğu gibi, bu defa 29/8/1973 tarihinde yayınlanmış olan yine Anayasa Mahkemesine 10.4. 1973 tarihli son kararında ise; 6830 sayılı kanunun 3. maddesi hükmünün Anayasanın değişen 38. maddesi hükümleri karşısında iptaline karar verilmiş bulunmaktadır.
Şu hale nazaran olayda Anayasanın 1488 sayılı kanunla eklenen geçici 20. maddesinde yazılı bir yıllık süre geçmeden kamulaştırma Yapılmış olduğu dosya münderecatından anlaşılmasına göre Anayasanın değişen 38. maddesi hükmü uygulanamaz. Bu nedenle birbirini teyit eden ve kanun hükümlerine de uygun bulunan bilirkişi raporlarına göre karar verilmesi gerekirken vergi beyanı esas tutularak yazılı şekilde hüküm tesisi doğru bulunmamıştır.
Davacının temyiz itirazları bu bakımdan yerinde olduğundan kabulü ile hükmün Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA 31.1.1974 gününde oybirliğiyle karar verildi.