 |
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E: 1974/840
K: 1974/794
T: 08.04.1974
DAVA : Taraflar arasındaki istihkak davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı sebeplerden dolayı davanın reddi hakkındaki hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği düşünüldü:
KARAR : Davacı, S.G. nin davalıya olan borcundan dolayı yapılan icra kovuşturması sırasında trafikte adına kayıtlı olup mülkiyeti muhafaza kaydiyle S.G. ye satmış olduğu 34 FK 737 plaka sayılı kamuoyunun haczedilmiş olduğunu, ancak borçlunun sözleşmede yazılı taksitleri ödememesi üzerine 18/6/1973 gününde satış sözleşmesini feshetmiş bulunduğunu ileri sürerek mülkiyetin kendisine aidiyetinin sübutuna, haczin kaldırılmasına ve % 15 tazminat alınmasına karar verilmesini istemiştir.
Mercii hakimliği, mülkiyeti muhafaza kaydiyle yapılan satışın hacizden sonra feshedilmiş olması nedeni ile davacının ancak bakiye alacağı için kamyonun satış parasına başvurma hakkı olup istihkak davasının kabule şayan olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.
Kural olarak mülkiyeti muhafaza sözleşmesi ile satılıp teslim edilen bir taşınır malın mülkiyeti alıcıya geçmez, satıcının üzerinde kalır. Mülkiyetin alıcıya geçmesi için satış parasının alıcı tarafından tamamen ödenmesi koşulunun gerçekleşmesi zorunludur. Bu taliki şartın gerçekleşmesinden önceki dönemde alıcının alacaklısı tarafından gerçekleşmesinden önceki dönemde alıcının alacaklısı tarafından mülkiyeti muhafaza kaydiyle satılan taşınır malın haczi üzerine alıcı veya satıcı istihkak iddiasında bulunabilirler. Olayda da davacı satıcı istihkak iddiasında bulunmuş ve alacaklının istihkak iddiasını kabul etmemesi üzerine bu davayı açmıştır.
Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satış sözleşmesi karşılıklı yükümlülükleri kapsayan bir sözleşmedir. Bu nedenle taraflardan birisi şartları gerçekleşmedikçe kendiliğinden sözleşmeyi bozamaz. Satıcının Medeni Kanunun 689. maddesindeki fesih hakkını kullanabilmesi için alıcının Borçlar Kanununun 222. maddesi gereğince mütemerrit duruma düşmesi gerektir. Alıcı borçlu taksitlerini muntazam olarak ödüyorsa veya alacaklı satış bedelinden geriye kalan taksitleri ödemeye hazır ise satıcı sözleşmeyi bozamaz. Ancak alıcı taksitleri ödemede mütemerrit ise ve alacaklı da geri kalan borç taksitlerini ödemek istemiyorsa bu takdirde istihkak davasının kabulü ile haczin kaldırılması gerekir. Şayet alacaklı vadesi gelmemiş taksitleri ödeyerek taliki şartın gerçekleşmesini, yani mülkiyetin borçlu üzerine geçirilmesini temin ederse artık satıcının mahcuz mal üzerinde bir hakkı kalmıyacağından davanın reddine karar verilmelidir. Bu yönler üzerinde durulmadan eksik inceleme ile karar verilmesi bozmayı gerektirir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın gösterilen nedenle BOZULMASINA ve aşağıda yazılı peşin harcın istek halinde iadesine 8/4/1974 gününde oybirliğiyle karar verildi.