DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul As. 3. Ticaret Mahkemesince verilen 17.10.1973 tarih ve 559/415 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı avukatı tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı avukatı M.B. ile davalı avukatı S.A. gelip temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı, davalı limited şirket ile aktolunan 12.10.1970 tarihli navlun sözleşmesi gereği A. Gemisi ile, Dikili ve Samsun limanlarından İtalyanın Menfredonya Limanına altı sefer maden nakliyatı yapılması kararlaştırılmış, ilk sefer 900 ton olarak yapıldığını, müteakip sefer için aralarında ihtilaf çıkıp, vaki ihtarlara rağmen, davalı başkaca mal yüklemiyeceğini beyanla mukaveleden caydığı için Türk Ticaret Kanununun 1040. maddesi uyarı (176.715) lira pişmanlık navlununun ihtar tarihi olan 23.2.1971 tarihinden itibaren % 10 temerrüt faizi ile tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı savunmasında, mukavele hükümlerine göre tarafların kançello'yu müştereken tesbit ederek, sefer tarihinde mutabık kalmaları gerektiğini, halbuki böyle bir mutabakata hiçbir zaman varılmadığını, olayda Türk Ticaret Kanununun 1040. maddesinin tatbik yeri olmadığından ve karşı tarafın iyi niyetle hareket etmediğini beyanla davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.

Mahkemece, özetle (dava, pişmanlık navlunu tahsiline ilişkindir. Taraflar arasında 12.10.1970 tarihli navlun sözleşmesi mevcuttur. Davacı mukavele hükümleri gereğince ilk seferini Dikili'den yapmıştır. Müteakip sefer tarihinin tesbiti bakımından taraflar arasında ihtilaf çıkmış ve bu konuda müteaddit yazışmlara teati edilmiştir. Davalının 26.1.1971 ve davacının 27.1.1971 tarihli telgrafları mahiyetlerinden, ikinci sefer için tarafların Şubat sonu itibariyle mutabakata vardıkları kabul edilebilir. Ancak bu husus davanın halli bakımından fazla ehemmiyetli değildir. Davalı 23.1.1971 tarihli telgrafı ile navlun anlaşmasını iptal etmiştir. İptal gerekçesi olarak da 15-25 Ocak olarak verilen kançelloya yetişilmediği gösterilmiştir. Navlun sözleşmesi ve mübrez yazılarda ikinci sefer 15-25 Ocak tarihlerinde mutabakata vardıkları tesbit edilememektedir. Hatta daha evvelki davalının tel cevabında bu tarih kabul edilmemiştir. Şu durumda davalı fesihde haksızdır. Kaldıki o tarihlerde, davacı malı başkasına ait bir gemi ile İtalya'ya sevketmiştir. Türk Ticaret Kanununun 1040. maddesi gereğince pişmanlık navlunu ile sorumludur. Yolculuk başlamadan mukaveleden cayıldığından, navlunun yarısını ödemeğe mecburdur. Bu miktar 158.152,50 liradır. 23.2.1971 tarihinden itibaren % 10 temerrüt faizi ile tahsiline fazla talebin reddine) karar verilmiştir.

Hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Taraflar arasındaki 12.10.1970 tarihli navlun mukavelesine göre Samsundan iki seferde takriben 1.800 ton bentonit cevheri, Dikiliden 3 veya 4 seferde takriben 3.000 ila 3.500 ton perlit maden cevheri, 1. seferi 25-31 Ekim 1970 tarihleri arasında Samsun veya Dikiliden ihracatı opsiyonunda başlamak ve diğer seferler armatörün ihracatçı firma ile yükleme tarihlerinde mutabakat hasıl olmak şartı ile, İtalya'da Manfredonya Limanına davacıya ait 950 tonluk A. Gemisi ile taşınması hususunda mutabakat hasıl olmuştur.

1. seferde 900 ton perlik taşıdığı hususunda uyuşmazlık yoktur. Ancak ikinci sefer için yükleme tarihi ve limanı hususunda 7.12.1970 tarihinden itibarne davacı donatanın mektubu ile başlayan ve 27.1.1971 tarihli yine davacıya ait telgrafa kadar devam eden taraflar arasında muhaberat cereyan ettiği ve 28.1.1971 tarihli telgrafı ile davalının akdi feshederek 1.2.1971 tarihinde Samsuna gelen bir başkasına ait B. Gemisine 1.400 ton bentonit cevheri yüklediği anlaşılmaktadır.

Davacıya ait A. Gemisinin davalının bir talebi olmadan ve navlun mukavelesi gereğince yükleme zamanı hususunda bir mutabakat bulunmadan Samsuna hareket ettiği ve 15-17 Aralık 1970 tarihinde Samsun'da bulunacağının davalıya bildirildiği davalının hava şartları bakımından 25-30 Aralık tarihlerine teklif ettiği davacının bunu kabul etmeyerek 15-30 Ocakta yükleyebileceğini ve yahut sürastarya ücreti verildiği takdirde o tarihe kadar bekleyebileceğini bildirdiği davalının ise 17.12.1970 tarihli telgrafı ile teklifi kabul etmediğini ve verilen talimata riayet edilmesi lüzumunu beyan ettiği ve bu suretle davacının 15-30 Ocak 1971 de Samsun'dan yükleme yapabileceğine ilşkin teklifi ile bağlı kalmadığı nihayet davacının 26.1.1971 tarihli telgrafında davalıya yeni bir icapta bulunarak 28-30 Ocak tarihleri arasında perlit yüklenmemesini istedikleri cevabını verdiği davacının da ertesi günkü yani 27.1.1971 tarihli telgrafında 15-28 Şubat tarihleri arasında Samsun'da bulunacağını bildirdiği dosyadaki mevcut belgelerle subuta ermektedir. Davalı bundan bir gün sonra 28.1.1971 tarihinde 15-25 Ocak olarak verilen kançelloya yetişilmediği için navlun anlaşmasını iptal ettiğini davacıya telgrafla bildirmiştir.

Bu izahattan da anlaşılacağı gibi ikinci sefere ait kançello yani yükleme tarihi hususunda davacı armatör ile davalı ihracatçı firma arasında bir mutabakat hasıl olmamıştır. Bu itibarla davalının fesih sebebi yersiz olduğu gibi mahkemenin Şubat sonu için bir mutabakatın kabul edilebileceğine ilişkin gerekçesinde de isabet görülmemiştir.

Şu halde, davalının akti haksız olarak feshettiği anlaşılmaktadır.

Her ne kadar davacı bu sebeple Türk Ticaret Kanunununn 1040. maddesine dayanarak pişmanlık navlununun hükmedilmesini istemiş ve mahkemece bu talep kabul edilmiş ise de navlun mukavelesinin özel hüküm gereğince yapılan birinci sefer dışındaki her sefer için davacı ile davalının yükleme tarihlerinde mutabakat şart olduğuna ve bu şartın gerçekleşmediğine ve navlun anlaşmasının davalı tarafından feshedildiğine göre, davacı taşıyan sözü edilen 1040. maddeye müsteniden pişmanlık navlunu değil aktin haksız feshedilmesinden mütevellit zararının tahsilini isteyebilir.

Bu durumda mahkemece, kanunun tatbiki resen kendisine düşen bir görev olduğu için bu yönden gerekli araştırma ve incelemenin yapılarak sonucuna uygun bir karar verilmesi iktiza ederken yazılı olduğu şeklide hüküm tesisinde isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda yazılı sebeplerden dolayı davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ve (1.000) lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 11.4.1974 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972