DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 3. Ticaret Mahkemesince verilen 23.9.1974 tarih ve 499/306 sayılı hükmün temizen tetkiki davalı avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davacı kurumun istinye dispanseri için bir adet komple diş üniti satın alınması için davalı firmaya 28.11.1969 tarihinde ihale yapılıp 15.1.1970 tarihinde mukavele akdedildiğini, davalı cihazı süresi içinde teslim etmediğinden 10. maddeye göre aktin feshedildiğini ve 11. maddeye göre davalı nam ve hasabına yeniden alıma gidildiğini, davalının 28.875,12 liraya taahhüt etiği cihazın (E) firmasından 63.062,50 liraya ihale suretiyle satın alınıp bedelinin ödendiğini belirterek iki ihale arasındaki fark 34.187.38 liranın temerrüt tarihinden kanuni faizi ile davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili savunmasında, söz konusu cihazları Merkez Bankası kanalı ile döviz ödeyerek gümrüğe getirdikleri gün Türk parasının kıymetinin yüzde 66,6 oranında dürüşüldüğünü bu farkın davacı tarafından kabul edilmemesi üzerine malın menşeine iade edildiğini, davacının mütemmerrit duruma düştüğünü, davacı idarenin 2490 sayılı kanuna tabi olmadığını devalüasyonun bir mücbir sebep olduğunu, davacı elayhine kendilerinin ayrıca dava açtıklarını, mukavelenin feshi tarihine göre geçen zamanın bu davayı yersiz kıldığını, ikinci ihalenin geç yapıldığını, teminatın mahsup edilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.

Mahkemece ikinci satın alma fiyatının kadri murufta olup olmadığı yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmış, ihale dosyası celp edilmiş ve devalüasyonun mücbir sebep olmadığı mukavelenin 18. maddesine göre fiyat farkı istenemiyeceği, davalı cihazı teslim etmeyince davacının, 10.4.1971 tarihli yazı ile mukaveleyi feshedip 11. maddeye göre davalı nam ve hesabına mübayaaya tevessül ettiği, 26.7.1971 tarihli kararla yanı cihazın 63.062.50 liraya başka bir firmaya ihale edildiği ve 20.81971 tarihinde tesellüm olunduğu mukavelenin 11. maddesi mucibince irat kaydedilen taminatın fiyat farkından tenzil edilmesinin söz konusu bulunmadığı,ikinci ihalenin yapılması için muayyen bir sürenin tayin edilmediği, ikinci ihalenin uygun süre içinde yapılmış olduğu izah olunarak iki ihale farkı (34.187.38) liranın 27.8.1972 tarihinden itibaren yüzde 10 faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

Hüküm davalı tarafından temyiz olunuştur.

1 - Her ne kadar mukavelenin 14. maddesinde mücbir sebepler gösterilmiş ve bunlar arasında hükümet kararnamesi de zikredilmiş ise de aynı mukavelenin 18. maddesinde gümrük vergi ve resmi gibi sebeplerle dahi olsa fiyat artışının taahhüde etki yapmıyacağı kabul edilmiş ve bu suretle hükümet kararnamesinin fiyatı meydana getiren unsurlar dışında yasaklama gibi hallere ilişkin bulunduğu ve bu itibarla devalüasyonu fiyat artışına müncer olması bakımından tahhüdün yerine getirilmemesinde mücbir sebep sayılamayacağı ve bu yönden davalının haksız bulunduğu anlaşılmıştır.

2 - Mukavelenin 10. maddesinde teminaın irat kaydedileceği hükme bağlandıktan sonra 11. maddede iki ihale arasındaki farkın ayrıca alınacağı belirtilmiş ve böylece iki ihale arasındaki farktan teminatın mahsup edilmemesi mukavelenin bir gereği bulunmuştur.

3 - Mukavele 10.4.1971 tarihinde feshedilmiş ve ikinci ihale takriben 3,5, ay sonra 26.7.1971 tarihinde yapılmış ve bilirkişinin de belirttiği gibi ikinci ihaledeki fiyat bakımından davalı zararına, davacıya atfı kabul bir kusurun mevcut olmadığı ve devalüasyon muvecehesinde davalının da iddia etiği gibi ikinci ihale fiyatının oluşmasının doğal bulunduğu ve iki ihale şartları arasında müteahhit zararın bir farkın mevcut olmadığı anlaşılmıştır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA, (1000) lira duruşma vekillik ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine ve aşağıda yazılı bakiye 746.60 lira temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına 11.2.1975 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972