DAVA : Davacı şirket avukatının satın alınan makine, tesisat ile taşıt aracı ve makinaların tescili talebine binaen İzmir As. 2. Ticaret Mahkemesince verilen 11.9.1974 tarih ve 169/143 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu; gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : E. Un Sanayii ve Ticaret A.Ş. avukatı, müvekkili şirketin E. Un Fabrikası M.T. ve Ortakları Kollektif Şirketine ait ve Ticari Defterlerinde kayıtlı makine ve tesisat ile taşıt aracı ve demirbaşları satın almak üzere Kollektif Şirketle anlaştıklarını, gerekli kanunui işlemin yapıldığını beyanla Türk ticaret Kanununun 311. maddesinde belirtildiği üzere bu işlemin tesciline karar verilmesini istemiş, mahkemece, iktisap edilmek istenen demirbaşların şirket sermayesini aşkın olması nedeni ile tescil ve ilanını tasdik talebinin yerinde olmadığından bahisle istemin reddine karar verilmiştir.

Şirket avukatı kararı temyiz etmiştir.

Bir Anonim Şirketin, şirketin tescilinden itibaren iki yıl içinde, bir işletme, tesisat veya başka mal ve hakların esas sermayenin ondabirini aşan bedel karşılğında devralınmasına dair yapacağı sözleşmelerin geçerli olabilmeleri için Türk Ticaret Kanununun 311. maddesinde yazılı işlemlerin yerine getirilmesi zorunludur. Bu meyanda sözleşmenin (mahkemece tescil edilmesine müsaade olunması) da gerekmektedir.

E. Un Sanayi ve Ticaret A.Ş avukatı bahsi geçen maddede yazılı işlemleri yerine getirdikten sonra sözleşmenin tesciline izin verilmesi için mahkemeye başvurmuştur. Mahkemece aynı kanunun 299. maddesinin 2 ve 3. fıkralarına göre incelemelerde bulunularak karar ittihazı gerekirken, bu yolda bir tetkikat yapımadan, kararda yazılı gerekçe ile sistemin reddedilmesi doğru olmadığı gibi esasen 311. maddenin başlığı (Kanuna karşı hile) olup kanun koyucu kanuna karşı hile yapılmasını önlemek istediğinden olayın bu yöndende ele alınması gerekir.

E. Un Fabrikası M.T. ve Ortakları Kollektif Şirketi'nin ortakları M.T. A.T. N.T. ve S.T. tır. E. Un Sanayii ve Ticaret Anonim Şirketi, N.T. M.T. A.T. S.T. ve M.S. nin tarafından 23.1.1974 tarihinde kurulmuştur. Şirketin bir milyon liralık sermayesinden ancak bir hisseye tekabül eden (1000) lirası M.S. ye ait olup geri kalanı Kollektif Şirketin ortaklarına aittir. Kollektif Şirket statüsüne göre M.T. A.T. ve N.T. şirketi idare ve temsile yetkili oldukları gibi, Anonim Şirket statüsü ile de aynı kişilere idare meclisi azası olarak görevlendirilmiş ve anonim şirketin idare ve temsil yetkisi kendilerine verilmiştir. Anonim Şirketin kurulmasından sonra, gerek kollektif ve gerekse anonim şirkete sahip olan kişilere kollektif şirketi temsilen aldıkları 24.7.1974 tarihli kararla kollektif şirketin makine, tesisat, taşıt araçları ve diğer demirbaşlarının anonim şirkete satılmasına, anonim şirket adına ittihaz edilen 26.7.1974 tarihli kararla da bu eşyanın satın alınmasına karar vermiş ve bilahare kollektif şirket satmayı anonim şirkette almayı kabul eder şeklinde tarihsiz bir sözleşme düzenlenmiştir. Bu sözleşmede bedelin ne şekilde tediye edileceği, makina, tesisat, alet ve demirbaşların nerede ve ne zaman teslim olunacağı gibi hususlarda bir açıklık olmadığı gibi bu satışın gerçekleşmesi halinde kollektif bir açıklık olmadığı gibi bu satışın gerçekleşmesi halinde kollektif şirketin iştigal mevzunun ne olacağı, yani asıl gayenin kanuna karşı hille yolu ile kollektif şirketin fesih ve tasfiyesi yapılmadan anonim şirkete dönüşmesini sağlama olup olmadğı, gerçekten anonim şirkete dönüşmesini sağlama olup olmadığı, gerçekten satış bedelinin kollektif şirkete intikal edip etmiyeceğini kollektif şirket alacaklıların haklarının ihlal edilip edilmediği de araştırılmamıştır. Bu itibarla yukarıda açıklanan hususları da kapsar şekilde inceleme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu hususların yerine getirilmemesi kararın bozulmasını muciptir.

SONUÇ : Yukarıda yazılı sebeplerden dolayı temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 23.1.1975 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972