DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara As. 13. Hukuk Hakimliğince verilen 26.3.1973 tarih ve 1033/238 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı, hususi hat ve telefonun eski abonesi "Son Baskı" Gazetesi için, tahakkuk ettirilen borçların, davalılardan her birinin sahibi bulundukları devrelere ait olmak üzere faiziyle tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalılar, abonman mukavelesinin gazetenin eski sahibi ile aktedilmiş olduğunu imtiyaz hakkının devrine ilişkin mukavelede telefonun devri yapılmadığı ve intifa hakkının devrinin P.T.T. idaresine bildirilmesi gerekli olup, kendilerine husumet ve sorumluluk terettüp etmediğini beyanla davanın reddi gerektiğini ileri sürmüştür.

Mahkemece, abonman sözleşmesinin, davalılara gazteyi devreden kimse ile yapılmış olduğunu, mukavelede devre ilişkin bir açıklık bulunmadığından, davalılar sorumlu tutulamayacağı cihetle davanın reddine karar verilmiştir.

Hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Bahis konusu hususi hat ile telefonun, günlük Son Baskı Gazetesi için tesis edildiği ihtilafsız bulunmaktadır. Adı geçen gazete önce İ. Turnanlı namındaki şahsın iken bilahare davalılardan İ. Yaradılışa ve onun tarafından da diğer davalı N. Menekşeye devredilmiştir. Devir sözleşmelerinde hususi hat ve telefondan bahsedilmemektedir.

Ancak, olayda ticari işletme söz konusudur ve bir ticari işletmeye hangi unsurların dahil olduğu da Türk Ticaret Kanununun 11. maddesinde açıklanmış ve tesisat, kiracılık hakkı...gibi (bir müessesenin işletilmesi için daimi bir tarzda tahsis olunan unsurların). mukavelede aksine hüküm bulunmadıkça, ticari işletmeye dahil sayılacağı belirtilmiş bulunmaktadır. Bu itibarla konusu gazete yayınlamak olan bir işletmede hususi hat ve telefonun, gazete işletmesi için daimi bir tarzda tahsis olunan unsurlardan bulunduğu şüphesizdir. Aksi takdirde bir gazetenin telefonsuz da çıkarılabileceği kabul edilmiş olur ki, bugün için bu mümkün değildir.

Örneğin, Ticari İşletme Rehin Kanununun, rehin muhteva ve kapsamına ilişkin 3. maddesinin (b) bendinde de "rehnin tescili anında mevcut ve işletmenin faaliyetine tahsis edilmiş olan makina, araç, alet ve motorlu nakil araçları'nın, ticari işletme rehnine dahil unsurlardan olduğu belirtilmiştir.

Görülüyorki, bir ticari işletmenin faaliyetine tahsis edilen şeyler, sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadıkça işletmeye dahil unsurlar olarak kabul edilir. Davalılara ait devir sözleşmelerinde, hususi hat ile telefonun hariç tutulduğu yazılı bulunmadığına göre, artık bunlardan işletme ile birlikte davalılara devredildiğini kabul etmekte zorunluluk vardır. bu nedenle, davalıların söz konusu teleks ile telefonu kullanmadıkları yolundaki savunmaları geçerli olmayacağından, devirden sonra meydana gelen borçtan, sorumlu tutulmaları gerekir.

İşletmenin devirden önceki borcuna gelince; kural olarak borcun naklinin alacaklıya karşı hüküm ifade etmesi, Borçlar Kanunun 173 ve 174. maddeleri gereğince, alacaklının muvafakatine bağlıdır. Ancak, aynı Kanunun 179. maddesi bu genel kaideye bir istisna getirmektedir. Buna göre, bir işletmenin aktif ve pasifi ile devrinde alacaklının rızasına hacet kalmaksızın borç, yeni malike intikal eder.

Olayımızda, gazetenin evvelki sahibi, işletmeyi bütün hak ve vecaibile birlikte devretmiş bulunmaktadır. Basın Kanununun 4. maddesi gereğince, gazete sahibini kim olduğunun her nüshada belirtilmesi mecburidir. İcra dosyalarındaki Emniyet Müdürlüğü yazısından anlaşılacağı gibi söz konusu gazete, 4.9.1968 tarihine kadar basılmaya devam etmiş olmasına göre, müessesenin yeni sahibinin ve dolayısıyla devrin ilan edildiğini kabul etmek lazımdır. Böylece B.K. nun 179. maddesindeki şartlar gerçekleşmiş olacağından, davalıların eğer varsa devirden önceki teleks ve telefon borcundan dahi sorumlu olmaları iktiza eder.

Bu itibarla uyuşmazlığın bu esaslar dairesinde incelenerek halledilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 20.2.1975 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972