DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul Asliye 5 nci Ticaret Mahkemesince verilen 10.4.1974 tarih ve 615/130 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı ve davalılardan TCDD. Genel Müdürlüğü avukatılarınca istenmiş olmakla davalı avukatının duruşma talebine binaen duruşma için tayin edilen 12.11.1974 gününde davacı avukatı S.A. ile davalı TCDD. Genel Müdürlüğü avukatı B.Ş.A. ve Sigorta avukatı A.O.'nun gelip temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü :

KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin ithal ve davalı Devlet Demiryollarının Zeytinburnu ardiye ambarına konulmuş olan 6 adet telefon aletinin 2/3 Ocak 1971 tarihinde çıkan bir yangın sonunda tamamen hasara uğradığını ve malım diğer davalı sigorta şirketine (72.636) liraya sigortalı bulunduğunu bu itibarla (72.636) lira ile ardiye ücreti (3303 lira toplam (72.966) liranın yangın tarihinden % 10 faizile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini iddia ve talep etmiştir.

Davalılardan Sigorta şirketi vekili; ithalatın mal karşılığı ve taliki şarta muallak olmasına ve aynı zamanda davacının bir ödemesi vaki bulunmadığına göre zararın mevcut olmadığını ve davacı ile akti ilişkisi bulunmadığını ve müvekkili ile diğer davalı arasındaki sigorta anlaşmasının (nakliyat poliçesi) tanzim eden şirketlerin Devlet Demiryolları idaresinden isteyebileceği tazminatın sigorta edilmesi niteliğinde olup davalı idarenin tazminata mahkum da edilmediğinden davanın husumet nedenile reddine karar verilmesini savunmuştur.

Davalı Devlet Demiryolları idaresi vekili; davacı mal karşılığı ithalatta bulunduğu için malik addedilemiyeceğini ve ambardaki malların müvekkili idare tarafından diğer davalıya sigorta ettirildiğinden davacının davalı şirketten talebe hakkı bulunduğundan müvekkiline husumet teveccüh etmediğini ve işletme nizamnamesindeki 6 aylık subutu hak müddetinin dolması sebebiyle dava hakkının kalmadığını ve müvekkilinin mes'uliyet haddinin kilo başına (54) kuruş olduğunu ve 3 ay zarfında malı çekmemekle davacının kusurlu olduğunu ve 3 ay zarfında malı çekmemekle davacının kusurlu olduğunu ve faiz haddinin % 5 olması lazım geldiğini savunmuştur.

Mahkemece; mal veya döviz karşılığı ithalatın yapılmış olmasının ardiyecinin mesuliyeti bakımından bir fark doğrumayacağına ve malın davacı namına gönderilmiş ve onun teslim olmasına intizaren ardiyede bulundurulmasına göre davacının hakkı hakkı mutalebesi ve ardiyecinin mesuliyetinin tabii olmasına ve davalı ardiyecinin kendisine hiç bir kusurun raci bulunmadığını isbatlamamasına ve davalı sigorta şirketi tarafından ambardaki malların (355.000) liraya sigortalanmış bulunmasına ve ancak sigorta poliçesinde yangın tazminatının mal sahibi tarafından talep edilebileceğine dair açık bir hüküm bulunmamasına ve bu durumda Türk Ticaret Kanununun 1270/son maddesi gereğince davalı ardiyeci ile davalı sigorta şirketi arasındaki sigorta aktinde sigortalanan şey'in tamamen davacıya ait mal olduğu belirtilmediğinden davacının sigorta şirketinden yangın teminatı isteme hakkı bulunmamasına ve davalılar arasındaki hukuki ilişki ardiyecilik olduğundan 10 senelik zaman aşımının tatbiki gerekmesine binaen davalılardan sigorta şirketi hakkındaki davanın husumet yönünden reddine ve diğer davalı Devlet Demiryollarının bütün savunmalarının reddi ile (72.966,37) liranın dava tarihinden % 10 faizi ile davalı Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğünden tahsiline karar verilmiştir.

Hükmü, davacı ile davalılardan D.D. Yolları Genel Müdürlüğü temyiz etmiştir.

1 - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve davacı ile davalı D.D. Yolları Genel Müdürlüğü arasında ardiye aktinin teşekkül etmiş olmasına ve malın yanması sebebiyle ardiyecinin bunun değerini tazmin sorumluluğu bulunmasına göre davalı D.D.Yolları Genel Müdürlüğü vekilinin diğer temyiz itirazları yerinde değil ise de; tazminat miktarının tayin bakımından itirazda bulunulmuş ve bilirkişinin mütalaası müddelel görülmemiş olması bakımından fatura ve döviz kuruda gözönünde bulundurularak tazminatın usulü veçhile tesbiti iktiza eder. Bundan başka ithalatın özelliği de dikkate alınarak Türk parasının kıymetini koruma mevzuatı ve gümrük kanunu gibi diğer hükümler muvacehesinde bir karar verilmesi gerekirken bu yönden de eksik incelemeye dayanılması doğru değildir. Ayrıca savunma veçhile davacının zararının diğer bir sigortacıya tazmin ettirip ettirmediği de araştırılmalıdır.

2 - Davacının temyizine gelince; davalılardan D.D. Yolları Genel Müdürlüğü ile diğer davalı Ray Sigorta arasında 14.5.1970 tarihinde sigorta akti yapıldığı anlaşılmaktadır. Buna ilişkin Muvakelenin incelenmesinden davalı D.D.Yolları Genel Müdürlüğünün ardiyece sıfatı ile muhafazasına tevdi edilen eşyanın yanması dolayısıyla meydana gelecek sorumluluğun Ray Sigorta tarafından sigorta edildiği ve bu sigortanın kapsamına muayyen yerlerdeki ambarlara konacak eşyanın dahil edildiği v azami sigorta hadlerinin gösterildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda davalı sigorta şirketinin de azami sınırı içinde ve hissesi oranında davacıya karşı sorumlu olması gerekir. Zira Türk Ticaret Kanununun yangın sigortasına ilişkin kısmındaki sorumluluk sigortasına ait 1309 ve 1310 ncu maddelerinde bir mala diğer kimsenin hesabına olarak vaziyet eden kimsenin, kusurundan dolayı o mal tamamen veya kısmen yandığı takdirde tazminat ödemeye mecbur kalmak rizikosuna karşı mezkur malı sigorta ettirebilir. Bu takdirde sigortacı ardiyecinin kusurundan doğan hasarı tazmine mecburdur. Bu tazminatı tahsil yetkisi ardiyecinin kendisine karşı sorumlu olduğu mudi davacıya aittir. Şu halde mahkemece sigorta mukavelesinde davacının adının ve malının zikredilmediğinden bahisle sigortacı aleyhideki davanın red edilmesinde de isabet görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda birinci bentte açıklanan sebeplerden dolayı davalı D.D.Yolları Genel Müdürlüğü vekilinin ve 2 nci bentte gösterilen nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün taraflar yararına BOZULMASINA ve tarafların her birinden (1000)'er lira duruşma vekillik ücreti alınarak diğerine verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istekleri halinde temyiz eden taraflara iadesine, 14.11.1974 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972