Taraflar arasındaki davadan dolayı (Çorlu Asliye Hukuk Hakimliği) nce verilen 14.11.1973 tarih ve 252/973 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı avukatı tarafından istenmiş olmakla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı, davalının elinde bulunan 1413 ton ayçiçeğini satın almak üzere 30.1.1967 tarihinde (130.700) lira geçici teminatı kooperatif veznesine yatırdıklarını, yapılan 6.2.1967 günlü toplantıda, malın kilosunun 190 kuruştan alınması kabul edildiği takdirde 2 gün içinde Özel Şartname düzenlenerek 45 gün içinde malın peyderpey alınmasının ve bedelinin de bu süre içinde ödenmesinin kabul olunduğunu, bu konuda aynı gün bir taahhütname imzalayıp davalıya verdiklerini, taahhütnameye göre bir ihalenin bahis konusu olmadığını davalının bilahare bu anlaşmayı bozarak ihale şartnamesi yaparak ihale yoluna gittiğini, yapılan ihaleye girdiklerini, ancak taahhütnamedeki 190 kuruş üzerinden ihalenin açılmasına itiraz ettiklerini, ihale zabıtnamesinde (ödemede 25 günlük vade tanındığı takdirde ayçiçeğinin kilosu 190 kuruştan kabulümdür) şeklinde bir ihtirazi kayıtları bulunduğunu, bu şerhin, ihaleyi kabul ettikleri anlamına gelmediğini, ihalede kendilerinin bir fiat teklifinde bulunmadıklarını, bu sebeple evvelki teklifin kendilerini bağlamayacağını, ihaleye de fesat karıştırıldığını, kooperatifin vesayet makamı olan (Trakya Birlik) in, bu ihalenin sakat olduğunu benimsiyerek 25 günlük süre içinde malı alıp bu sürede bedeli ödemelerini karar altına alındığını, fakat kooperatifin bu süreyi kabul etmeyip 3 gün içinde paranın ödenmesini istediğini, buna uymamaları üzerine ihale sayılmayan bu işlem sebebile geçici teminatlarının irat kaydedildiğini belirterek yoklukla malül olan ihalenin feshini, (130.700) lira teminatın iadesini, ticari itibarlarının sarsılması sebebile (50.000) lira manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Mahkemece, bilirkişi incelemesi yaptırılarak haksız şekilde irat kaydedilen (130.700) liralık teminatın davacıya iadesine, manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.

Hüküm, davalı tarafından temyiz olunmuş ve dairemizce yapılan inceleme sonunda, (Kooperatif Birlik Genel Müdürlüğünün böyle bir süre uzatımına yetkili olup olmadığı incelenerek savunmada ileri sürüldüğü gibi yetkisinin bulunmadığı anlaşıldığı takdirde, şartname ve taahhütname hükümlerine göre davanın reddi lazım gelirken bu cihet incelemeksizin hukuki mesele hakkında 1410 bilirkişi raporuna istinaden davanın kabulü yolsuz) olduğu belirtilerek karar bozulmuştur.

Mahkemece, bozma kararına uyulmuş ve birliğin yazısına dayanılarak olay tarihinde davalı kooperatifin birliğe dahil olmayıp müstakil bulunduğu, birliğin murakabe, müdahale ve süre uzatma yetkisi olmadığı belirtilerek davanın reddine karar verilmiştir.

Hüküm, davacı tarafından temyiz olunmuştur.

Dairemizce, (13.10.1971 günlü oturumda verilen kararın ikinci bendi ile birlik statüsünün celbine karar verildiğine göre bu statü celp edilerek bozma kararının matufu olan husus tespit edildikten sonra gerekli karar verilmesi lazım gelirken birliğin cevabi yazısı ile yetinilerek davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan) karar ikinci defa bozulmuştur.

Mahkemece, bozmaya uyulmuş, kooperatif ve birlik ana mukaveleleri celp ve tetkik olunmuş ve Birliğin süre uzatımı yetkisi olmadığı kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.

Hüküm, davacı tarafından temyiz olunmuştur.

Tarım Şatış Kooperatifleri Birliği Ana mukavelesi 3. maddesi lig bendinde satış akitlerinde alıcı yönünden vade meselelerini tetkik etmek ve tatbikatını yapmak görevleri arasında gösterilmiş ve davalı Kooperatif Ana Sözleşmesinin 3. maddesinde bağlı bulunduğu birliğin direktiflerine uyarak çalışmak mükellefiyeti bu Kooperatife yükletilmiştir.

Mahkemece, bozma kararına uyularak birliğin yetkisi incelenmiş ise de yukarda açıklanan hükümlere rağmen birliğin kooperatife satış bedelinin ödenmesi hususunda süre uzatımına ilişkin emir vermeğe yetkisinin bulunmadığının kabulünde isabet görülmemiştir.

Davalı, kooperatifçe tanzim edilen satış şartnamesinin 9. maddesinde ihalenin Birliğin tasdiki ile tekemmül edeceği kaydı bulunduğuna ve bu kayıt davacı alıcı yönünden de bir hak teşkil ettiğini ve davalı kooperatif tarafından ihale evrakı tescil için dava dışı birliğe gönderildiğine ve tasdik yetkisinin kabul veya reddi, red edebilme olanağının da değiştirebilmeyi de kapsamı içine almasına ve birlik tarafından alıcının 3 günlük ödeme süresinin 25 güne çıkarılarak ihalenin tasdik edilmiş ve keyfiyetin telgraf la kooperatife bildirilmiş bulunmasına göre davacının dayandığı bu süreye ilişkin savunmanın ve süre dolmadan kooperatifçe vaki feshin 1411 haksızlığının kabulü ile irat kaydedilen teminatın geri verilmesi yolunda karar tesisi gerekirken ana mukavele hükümleri yanlış yorumlanarak davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA) ve (1000) lira duruşma vekillik ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 10.9.1974 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972